Эпикалық шығармалар -сынып «Керқұла атты Кендебай»


-сынып(жаратылыстану-математика бағыты)



бет2/2
Дата26.01.2023
өлшемі22,34 Kb.
#63152
1   2
Байланысты:
Эпикалық шығармалар 5-11 сыныптар (копия) (копия)

10-сынып(жаратылыстану-математика бағыты)
50) Абай Құнанбаев «Он жетінші қарасөз
51) Абай Құнанбаев Отыз екінші қарасөз
52) Абай Құнанбаев «Масғұт» поэмасы;
53) М.Сәрсеке «Қаныш Сәтбаев» роман-эссе;
54) А.Кемелбаева «Шашты» әңгімесі;
55) Т.Сұлтанбеков «Көшпелі алтын» ғылыми фантастикалық әңгіме;
56) Ж.Бөдеш «Жалғыз» поэмасы.


11-сынып(жаратылыстану-математика бағыты)
57) О.Бөкей «Атау кере» повесі;
58) Б.Мұқай «Өмірзая» романы;
59) Лира Қоныс «Тиын» әңгімесі;
60) М. Әуезов «Абай жолы» роман-эпопеясы 1, 2-том;
61) Қ.Мырзалиев «Қызыл кітап» поэмасы;


10-сынып(қоғамдық-гуманитарлық бағыт)
62) Абай Құнанбаев Он жетінші қарасөз
63) Абай Құнанбаев Отыз екінші қарасөз
64) Абай Құнанбаев Отыз үшінші қарасөз
65) Абай Құнанбаев «Ескендір» поэмасы;
66) Жүсіпбек Аймауытов «Ақбілек» романы;
67) Ә. Кекілбаев «Аңыздың ақыры» повесі;
68) М. Мағауин «Шақан - шері» романы;
69) Ш. Айтматов «Алғашқы ұстаз» повесі;
70) Қ. Жұмаділов «Тағдыр» романы;
71) Ш. Мұртаза «Тәуекел той» әңгімесі.


11-сынып(қоғамдық-гуманитарлық бағыт)
72) І. Есенберлин «Қаһар» романы;
73) А. Сүлейменов «Бесатар» повесі;
74) С. Елубай «Жалған дүние» романы;
75) М. Әуезов «Абай жолы» роман-эпопеясы;
76) Эрнест Хемингуэй «Шал мен теңіз» повесі.

1-кесте



Мен оқыған эпикалық шығарма саны

Мен оқымаған эпикалық шығарма саны

Маған әсер еткен эпикалық шығарма саны(шектеусіз)

55

21

22



2-кесте





Маған әсер еткен эпикалық шығармалар
(4-5 шығарма)

Қандай әсері болды? Несімен әсер етті? Қандай ой түйдің?

1

М.Мақатаев «Аққулар ұйықтағанда» поэмасы

Өмірді сүюдің ғажайып үлгісін көрсеткен ақын Мұқағали "Жан азасы" (реквием) поэмасында өмір туралы гимн туғызды. "Аққулар ұйықтағанда" поэмасында ел нанымсенімін қастерлеу, сұлулық үндестігін жыр етсе, "Райымбек, Райымбек!" дастанында ел тарихын, ел басына қатер төнгенде қолына ту алып, жауына қарсы аттанған Райымбек Хангелдіұлының ерлігін суреттейді.
М.Мақатаев поэзиясы жұмыр жердің барлық мәселесіне араласқан, кең, ауқымды тақырыпты қамтиды. Оның туған жер, адамдар тағдыры, өмір мен өлім, ана мен бала, ақын мен ақындық, соғыс тауқыметі т.б. тақырыптағы лирикасы қайталанбас ұлттық сипатта, ұлттық зермен кестеленген.

2

Б.Майлин «Шұғаның белгісі» хикаят;

Қазақ қыздарының ауыр тағдыры, әсіресе, 19-20 ғасырдағы қазақ әдебиетіндегі ең өзекті тақырыптардың бірі болды. Осындай өзекті тақырыпқа жазылған шығарманың бірі-Б.Майлиннің «Шұғаның белгісі» хикаяты.«Шұғаның белгісі»атынан-ақ оқырманын елең еткізетін шығарма деп олаймын.Ал, оқыған сәтте бір демде оқып шығасың.
Бұл шығарма арманына жете алмаған, ескілік салттың құрбаны болған екі ғашықтың қайғылы халін суреттейді. Оқиғаның басындағы әңгімелеушінің: «Шіркін, Шұға десе, Шұға еді-ау...» деген сөзінен ары қарай не болар екен деп оқуға ынтыға түсесің.Расымен де Шұға: «Ажары қандай болса, ақылы да сондай. Жеңілдік дегеннің не екенін білген бала емес. Сөйлеген сөзі, жүрген жүрісі қандай, біртүрлі паң еді-ау, шіркін... Бұл күнде ондай қыз қайда...» деп суреттеледі.

3

Ш.Құдайбердіұлы «Еңлік-Кебек» дастаны

Шығарманы оқи отырып, ойым бірнешеге бөлінді. Автор ғашықтардың қай қылығына бола тағдырларын қайғымен аяқтады?- деген ой мазалады. Бірде, Тобықты мен Еңліктің елі Матайлар бір - бірімен жауласқан елдер екенін ескеріп, екі жастың нәзік махаббатын кешіре алмады, жас сәбидің тағдырына алаңдамастан ат құйрығына сүйреп өлтірді, яғни, Еңлік пен Кебек тағдыры— матай мен тобықты руларының арасындағы бітпес тартыс, - деп ойласам, енді бірде, салт-дәстүрге бағынғысы келмей, махаббат еркіндігін аңсап, үлбіреген сезімнің жетегіне ерген жастардың шолақ ойларынан түңіліп, онсыз да жаға жыртысып жатқан қазақ руларының арасына шоқ тастауы деп түсіндім. Әрі біздің санамызға жат қылық, Еңліктің ер балаға бірінші боп сөз салуы, босаға аттамастан аяғының ауыр болуы менің жаныма түрпідей тиді. Әсіресе, тағдырының немен аяқталарын біле тұра, басқа жол таңдамаған, махаббатынан айнымай ажалға қарай қадам басқан Кебек мінезіне таңданысым бөлек. Осындай асығыс шешім арқасында, өмір есігін жаңа ғана аттаған сәбидің жазығы не?- деген ой еріксіз келеді екен. Меніңше, Еңлік пен Кебектің махаббатқа сапары — үш рулы елдің ортасына түскен от, кісі өлген қанды оқиға болып отырғаны да осыдан.

...








Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет