Ксенобиотиктердің биодеградациясы



бет1/4
Дата21.10.2022
өлшемі69,42 Kb.
#44728
  1   2   3   4

Ксенобиотиктердің биодеградациясы

Жагипарова М.

Дәркенбай Ж.

Мамыш Г.

Нұрылдаева А.

Мухтазим Р.

Қоршаған ортаның ластануы

- теріс әсер ететін химиялық, физикалық және биологиялық агенттердің қоршаған ортаға жаңа пайда болу процесі.

Ластану түрлері:

-физикалық (сәулелену, электромагниттік сәулелену);

-химиялық (аэрозольдер, ауыр металдар);

-механикалық (атмосфералық шаң, қоқыстар);

-биологиялық (микроорганизмдер, өсімдіктер мен жануарлар).

Химиялық ластану

Ксенобиотиктер (Ксенобиотики) (грекше xenos — бөтен, жат, bios — тіршілік, өмір) — тірі организмдерге жат химиялық заттектер. 

Қоршаған ортада ксенобиотиктер концентрациясының артуы адамның шаруашылық қызметімен тікелей немесе жанама байланысты.

Биосфераны ластаушы заттардың 2 тобы :

  • – химиялық құрылымы мен қасиеттері бойынша биосфераға арналған өндірістік текті заттар (полихлорбифенилдер, нитротолуолдар, полихлордиоксиндер, т. б.);
  • – биожетімді түрдегі табиғи химиялық қосылыстар, бірақ тірі организмдер үшін уытты (қазбалы отын көмірсутектері, табиғи минералдар құрамындағы ауыр металдар, т.б.) - биологиялық жолмен жеткілікті жеңіл кәдеге жаратылады және жойылады.

Ксенобиотиктердің биодеградациясы

  • трансформация - ксенобиотик молекуласының құрылымының шамалы өзгеруі;
  • фрагментация - күрделі молекуланы қарапайым заттарға ыдырату;
  • минералдану – ксенобиотик молекуласының СО2, Н2О, СН4 дейін толық ыдырауы.
  • Биодеградацияның негізгі агенттері -микроорганизмдер:

  • ферменттік жүйелердің үлкен әртүрлілігі
  • метаболизмнің лабильділігі;
  • жоғары бейімделу қабілеті
  • Биодеградацияның биологиялық маңызы:

  • негізгі биогенді элементтерді заттардың айналымдарының жаһандық циклдарына өсіру;
  • жер бетіндегі " өлі " қалдықтардың жиналуын болдырмау.

биологиялық белсенділіктің көмегімен күрделі заттарды түрлендіру


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет