Есеналиева жанар е с е н а



Pdf көрінісі
бет55/81
Дата19.09.2023
өлшемі10,61 Mb.
#108775
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   81
Байланысты:
Лингвистиканың өзекті мәселелері

Ағылшын тілінде
Орыс тілінде
Қазақ тілінде
To demolish the arguments 
- to demolish the opponent 
in the war
Разбить аргументацию 
– разбить противника на 
войне
Дауда қарсыласты тас-
талқан ету – соғыста 
қарсы ласты 
тас-талқан 
ету
His words were right on 
target – his arrow was right 
on target
Его слова били точно в 
цель – его стрела била 
точно в цель
Сөзі дөп тиді – оғы дөп 
тиді. Айтылған сөз – 
атылған оқ.
To win the argument – to 
win the war
Выиграть спор – выи-
грать войну
Дауда жеңіп шығу – соғы-
ста жеңіп шығу


201
Лингвистиканың өзекті мәселелері
Демек, бір ұғым туралы екінші бір ұғымның терминдерін 
қолданып сөз етеміз де, екі ұғымды да бір метафора арқылы 
бейнелейміз.
Ағылшын тіліндегі «time is money» (уақыт деген – ақша) 
метафорасы.
Ағылшын тілінде
Орыс тілінде
Қазақ тілінде
To spend time – to spend 
money
Тратить время – тра-
тить деньги
Ақша жұмсау – уақыт 
жұмсау 
To spare money – to 
spare time
Выделять деньги – 
выделять время
Ақша бөлу – уақыт бөлу
Don’t waste your money 
– don’t waste your time
Не трать деньги зря – 
не трать время зря
Ақшаны босқа құртпа – 
уақытыңды зая кетірме
Екі концептіні біріне бірін теңеуді күшейту үшін, бірдей 
тілдік бірліктерді пайдаланамыз. Қазақ тіліндегі «қымбат 
уақыт», «алтын уақыт» деген секілді метафоралар да «уақыт 
деген – ақша» метафорасымен салғастырылады. Дегенмен
қазақи менталитет пен ұлтымыздың психологиясына, тарихы-
мыз бен географиямызға байланысты біз Батыстан гөрі кішкене 
жайбасарлау халықпыз, оны мойындау қажет. Сол үшін уақытты 
ақшаға теңеу, одан пайда табуды көздеу, үнемі асығу қазақ 
халқына тән емес.
Сонымен, концептілер мен ұғымдар метафоралар арқылы 
жүйеленеді. Бірақ егер екі ұғым метафоралар арқылы толығымен 
жүйеленсе, бұл екі ұғым бір-біріне тең болар еді. Тілде олай 
емес. 
Мысалға, соғыстың мақсаты – жауды жою, қыру, өлтіру


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   81




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет