Тыныс алудағы ауаның химиялық құрамы 3-кесте
Ауа
|
Көлемі %, құрамы
|
Атмосфералық
Шығарылатын ауа
|
О2
|
СО2
|
20-98
16-60
|
0,04
4,23
|
Көптеген сыртқы орта факторы паналық орындағы адамға әсер етеді, әсіресе СО2 мен су булары. СО2 әсері өкпенің желдеткіштігін ұлғайтады, тыныс алу амплитудасын, тазалығын өзгертеді, ал су булары организмнің жылу бөлінуін қиындатады.
3,4-кестедегі көрсеткіштеріндей, адамның тыныштық күйде сыртқы ортаға көптеген су буларын бөледі, СО2 шығарады.
Су және газ алмасудағы кейбір физиологиялық нормалары 4-кесте
Көрсеткіштер
|
Тыныштық күйі
|
Орташа жұмыс кезі
|
СО2 бөлінуі, л/с
Оттегін тұтынуы л/с
Бөлінген су, г/с
|
23,7
30,2
40
|
31,7
40,2
80
|
Дем шығарылғанда СО2 көлемнің көтерілуі организм күйіне қарай ауытқуы 2-3% ауа көлемінің көбеюіне ауаның жұмыс істеу кезіндегі қабілетінде өзгермейді. Дене шынықтыруға ауаның құрамы 4% СО2 болса да төмендейді, тыныс алу, пульс жиілейді, 5% көбейсе, тыныс алуы жиілейді, бас айналу, құлақ бітелуі болуы мүмкін. Дене түсетін ауыртпалықтың болуы, шаршау сезімдігін тудырады, жұмыс істеу қабілеттілігін төмендетеді, осыдан әрі қарай да СО2 (6% дейін ) көбейсе адам беті қызарып, бас айналып, бас ауырады. Біртіндеп (апатия) селқостану күшейіп, тіпті азғантай кішігірім жұмыс істесе де, ой, дене еңбегінің қабілеті төмендейді. Егер СО2 концентрациясы (7% ) көбейсе, адам өз ісіне жауап беруден қалады, әлсіз адамдар есінен танып қалады.
Достарыңызбен бөлісу: |
