| 25. Онтогенез эволюциясы.
Онтогенез ұғымы. Әртүрлі топтардағы онтогенез ерекшеліктері. Онтогенез – филогенез негізі. Рекапитуляция жайлы ілім немесе биогенетикалық заңдылық.
Онтогенез – зигота түзілу сәтінен оның өмірлік циклінің табиғи аяқталуына дейінгі даралардың дамуы болып табылады. Онтогенез – біздің ғаламшарымыздағы өмірдің негізгі құбылыстарының (феномендерінің) бірі. Онтогенез – ұрықтық жасушаға салынған ұрпақтың ақпараттық жүзеге асу әрекеті. Онтогенездің туындауынсыз өмір эволюциясы мәнсіз болып, бір сатыда тоқтап қалар еді. Эволюциялық өзгеріс тек түрлердің түзілуі және өлуімен, мүшелердің пайда болуымен ғана емес, сондай-ақ онтогенездік дамудың қайта құрылыуымен де байланысты. Онтогенез – кез-келген даралардың жүйелік орнына тәуелсіз, сол дараның өзіне тән қасиеті. Әр түрлі түр дараларының онтогенезі жіктелу ұзақтығы мен қарқыны және сипаты бойынша әрқилы. Негізінен оны проэмбриондық, эмбриондық және постэмбриондық кезеңдерге бөледі. Жануарларда негізінен жіктелуге эмбриондық кез, ал өсімдіктерде – постэмбриондық кез бай болады.
Онтогенездің әрбір кезеңдері ары қарай сапалы сатыларға жіктелуі мүмкін. Онтогенез метомарфоз жолымен дамуы немесе тікелей дамуы мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: |
