Әзірейіл емес едік…
жүктеу/скачать 3,8 Mb. Pdf көрінісі
|
Депутат полигоннан зардап шеккендерге көмек көрсетті Қарағанды мен Шығыс Қазақстанда күн суыту қаупі бар Еуропарламент депутаты Струан Сти- венсон 23 қыркүйек күні Шығыс Қазақстан облысына келді. Семей қаласы әкімдігінің Ішкі саясат бөлімі хабарлағандай, С.Сти- венсон мырза Знаменка ауылына келіп, Семей ядролық сынақ полигонында ке- зінде болған жарылыстардан зардап шек- кен жергілікті тұрғындарға 5 мың АҚШ долларын табыс етті. Бұл ақшаға Знаменка ауылының кө- шелеріндегі жарық беру жүйесі жөндеуден өткізіледі. С.Стивенсон мырза «мұндай сыйлықты» Семей полигонында жүргі зіл- ген ядролық сынақтардан зардап шеккен адамдарды оңалту бағдарламасы шең бе- рінде жасап отырғанын айтады. Бұл Еуропарламент депутатының Шы- ғыс Қазақстанға алғаш келуі емес. Бұған дейінгі осы аймаққа келген сапарларында С.Стивенсон Саржал және Қайнар ауыл- дарында медицинаны дамытуға, сондай- ақ облыстық аурухананың балалар бөлім- шесі мен Семейдегі ісік аурулары дис- пансерін медициналық аппаратурамен жабдықтауға ақша бөлген болатын. Қ.кӨМЕкБАЕВ Осы метеорологиялық құбылыстың әсе рінен Батыс Қазақстан, Маңғыстау, Ақ- төбе, Атырау, Қызылорда, Қостанай, Шы- ғыс Қазақстан, Ақмола, Солтүстік Қа зақ- стан, Павлодар облыстарында жел кү- шейеді. Еліміздің орталық және шығыс бөлігінде ауа температурасы төмендейді. Қарағанды, Шығыс Қазақстан облыс та- рында түнгі мезгілде 3 градус ызғар болуы мүмкін. Нөсер жаңбырдың салдарынан Ба тыс Алтайдың кейбір өзендерінде су деңгейінің көтерілу қаупі бар.
Ш АР А Құ Қ ы Қ ПЕН Қ ұ Ры Қ Ұлы Жеңіс тойында автошеру ұйымдастырылады Жалған кино жаза арқалатты Әскерилердің тамақтан улануына кінәлі табылды келер жылы көктемде Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарында қазақ әскерлері ұрысқа қатысқан аймақтар – Қазақстан, Ресей және Беларусь мемлекеттеріне автошеру ұйымдастырылады. Бұл жаңалық кеше Алматыда өткен баспасөз мәслихатында жария етілді. Ақтөбеде аудио-бейнеөнім өндіруші бірнеше құқық иеленушіге материалдық залал келтірген жеке кәсіпкер сотталды. Ол 200-ге жуық контрафактілік DVD дискіні саудаға шығармақ болған. Арнайы шараны ұйымдастырушы лар- дың айтуынша, қазақстандық жастар 1941-1945 жылдардағы ұлы Отан соғысы және оған қатысқан тұлғалар жайлы ұмы- та бастады. Тіпті бұл тарихи оқиға жайлы мүлдем білмейтіндер де бар көрінеді. Сол себепті «Түркістандық мерген» әскери- тарихи клубы жұртшылықты, оның ішінде жастарды Екінші дүниежүзілік соғыстан хабардар ету мақсатында және ұлы Жеңістің 65 жылдығына орай бірқатар іс- шараларды қолға алыпты. «Соғыс біздің есімізде» жобасы аясында 11 700 шақы- рым аумақты қамтитын автошеру ұйым- дас тырылмақ. 2010 жылдың сәуір айына жоспарланған ол Қазақстанның Алматы, Балқаш, Астана, Қостанай және Қарағанды қалалары, сондай-ақ Ресей Федерациясы мен Беларусь Республикасының да бір- қатар өңірлері арқылы өтеді. Шеруге қатысушылар қазақ әскерлерінің ұрысқа қатысқан аймақтарындағы тарихи орын- дарды аралап, Ә.Молдағұлова, М.Мәме- това, И.Панфилов сияқты батырларымыз қаза тапқан жерлерде болады. Одан бөлек, республикадағы оқу орындарының шәкірттерімен патриоттық тақырыптарда кездесулер өткізу көзделген.
Ақтөбе облысы бойынша Эко но ми- калық қылмысқа және сыбайлас жем қор - лыққа қарсы күрес департаменті баспа сөз қызметінің хабарлауынша, Ақтөбе қала- сының тұрғыны О.В.Полухина пайда қор- лық мақсатымен «Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» заңды бұзған. Ол әлдеқандай тұлғадан «Видео-Аудио- Меломан», «Гамма-видео», «Стар Видео Компани» кәсіпорындарына тиесілі бейне- өнімдердің қарақшылық жолмен жасал- ған нұсқаларын өз дүкенінде өткізу үшін сатып алған. Қаржы полицейлерінің есеп- теуінше, жеке кәсіпкер әйел аталған құқық иеленушілерге 504,9 мың теңге мате- риалдық залал келтіріпті. Үстінен авторлық және сабақтас құқықтарды бұзу дерегі бойынша қылмыстық іс қозғалған азама т- ша қазіргі уақытта соттың үкімімен айыпты деп танылды. Ол енді өз жазасын 180 са- ғат қоғамдық жұмыс атқарып өтемекші. Болатбек МҰХТАРОВ Жамбыл облысындағы 21 450 әс- ке ри бөлімінде шұғыл қызметтегі әскерилердің тамақтан улануына жол берген бөлім капитаны Қамбар Наза- ровқа қатысты ҚР Қылмыстық ко- дексінің 381-бабының 1-тармағы бойынша іс қозғалды. Айыбы толық дәлелденсе, заң бұзушы капитан үш жылға дейін бас бостандығынан айы- рылуы мүмкін. Бұл туралы кеше елі- міздің Бас әскери прокурату ра сының ресми өкілі Болат Тазабеков ха бар- лады. Оқиға өткен тамыз айының соңында болған. Жамбыл облысының Гвардия кен- тіндегі оқу полигонында жүрген 34 әскери қызметкер «асқынған энтероколит» диаг- нозымен әскери лазареттің жұқпалы ау- рулар бөліміне жатқызылады. Осы оқи- ғаға қатысты санэпидемиолог маман- дардың қатысуымен жеке құрамның та- мақтануы мен тұрмыс жағдайы тексеріліп, арнайы сараптамалар жүргізілген. Нәти- жесінде жауынгерлердің ауызсудан улан- ғаны белгілі болды. Қазір тергеу амалдары жалғасуда. Болат ТАЗАБЕкОВ, ҚР Бас әскери прокуратурасының ресми өкілі: – Әскери қызметкерлердің аталған ауруға шалдығуына осы әскери бөлімдегі медицина қызметінің бастығы, капитан Қамбар Назаровтың жүктелген міндетіне жауапсыз қарауы себепкер болған. Ол жауынгерлерге берілетін тамақ пен ауыз судың сапасын қадағаламаған. Тексеру нә тижесінде ұзақ уақыт бойы дезин фек ция лық жұмыстардың жүргізілмегені анық тал ды. Жансая ӘБДІБЕкОВА РеспубликалыҚ ҚоҒамдыҚ-саяси аҚпаРаттыҚ газет №167 (167) 25.09.2009 жыл, жұма www.alashainasy.kz 4
нарық банктер
экономика жаңалықтары үкімет
шар а
Б i л г i м к е л г е н Б i р с џ р а ћ алматыда тұтынушылар құ қы ғын қорғауға арналған тегін телефон желі сі ашылған. мәсе лен, тұтынушылар құқығын қор ғау лигасының үш заң гері те лефон арқылы жауап беріп, тегін кеңестерін береді. барлық арыз шағымдар мұқият тексеріледі. таластартыс туған жағдайда лига мамандары тиісті мемлекеттік ор ган дарға қарастыруға жіберіп оты рады. алматыдағы абонент үшін қоңырау шалу тегін, аймақтан қоңырау шалушы телефон ком па ниясының тарифтеріне сәйкес халықаралық байланыс үшін ғана төлейді. шұғыл телефон
желісінің нөмірлері: 8 (727) 2778945, 2779257, 2699424.
тегін оқулық кімге беріледі? Мен – жалғызбасты анамын. Үш балам мектепте оқиды. оқу жылы басталғалы бір айға жуық уақыт өтті, әлі оқулық берілген жоқ. Мектеп «өздерің сатып алыңдар» деп отыр. Әр балама 10-нан аса оқулық әперуім керек. Арзан болса, бір сәрі, әрқайсысы 400-500 теңгеден кем емес. Айлығым – 40 000 теңге. Мүмкін біз сияқты отбасыларға бір жеңілдік қарастырылған шығар? Амангүл ҚоСПАновА, Алматы қр үкіметінің 2003 жылғы 19 қаң тардағы №173 қаулысы бекіткен бі лім беру мекемелерінде оқушылар мен тәрбие лену шілерді қамтамасыз ету ережесіне сәйкес, мемлекеттік оқу орындарында оқушылар мен тәрбие ленушілерді оқулықпен қамтамасыз ету төмендегідей жүзеге асырылады: – мектеп кітапханасы жыл сайын оқулықты тегін таратып, жыл соңында оқушыны кері қайтаруға міндеттейді; – бөлшек саудада оқулық сатып алу арқылы. мектеп кітапханасынан тегін оқулық алуға құқығы барлар: – интернатта тәрбиеленушілер; – атаанасынан айырылған жетім бала лар;
– мүмкіндігі шектеулі балалар, мүге дектер;
– мемлекеттен әлеуметтік жәрдемақы алуға құқығы бар отбасынан және көпбалалы отбасынан шыққандар; – денсаулығына байланысты ұзақ уа қыттан бері орта білім беру бағдарламасы бойынша емдеу мекемелерінде жатып оқитын балалар; – мемлекет тарапынан әлеуметтік көмек алмайтын, бірақ жан басына шаққанда күн көріс деңгейі төмен отба сынан шыққандар. тұтынушы құқығы қорғалады баға
– KazakhGold. енді жақын болашақта ол «орысголдқа» айналатын түрі бар. Өйт кені 2008 жылдың күзінен басталған осы реттегі қазақстан мен ресей компанияла ры арасындағы келіссөз аяқталу шебіне жетіп қалды. қаржы дағдарысын желеу еткен ресейлік «алтын Полис» компания сы KazakhGoldтың 50,1 пайыз акция сы ның құнын 390 миллионнан 269 мил лион долларға төмендетіп, «екі жеп, биге шы ғып отыр» десе де болады. Өйткені са рапшылардың пайымы бойынша, алдағы екі жылда алтынның бағасы қымбаттап, ол қаржы нарығында позициясын нығайта түседі. осы жағынан алғанда, орыстар осы жағдайды бір жыл бұрын алдын ала дөп топшылай білген сыңайлы. ресейлік компаниялардың қазақстан нарығына кірігуінің тағы бір көрінісі түрлі түсті металл мен уран саласына қатысты. нақтырақ айтқанда, ресей қазақстандағы ең ірі кен орындарына иелік ететін шетел дік компаниялардың акциясын сатып алуда екі келісімшарт жүргізіп жатыр. оның бі ріншісі – ресейлік «Полиметалл» компа ниясы канадалық Orsu Metalsтың Сол түстік қазақстан өңіріндегі ірі кенішке ие Three K Eхploration and Mining Limited фир масын сатып алудағы келісімшарты. бұл кен орнында 3,83 миллион унция алтын және 195,816 мың тонна мыстың қоры бар екен. ресейлік компанияға ол 235 миллион долларға саудаланып отыр. екіншісі – «росатом» холдингі канадалық
Ura nium Oneмен таукен өндірісі компа ния сының 16,6 пайыз акциясын сатып алу дағы келісімшарты. аталған келісім шарт негізінде ресейлік холдинг 90 мил лион долларды және оған қосымша қа ратау уран кен орнының тең жартысын мен шіктейді екен. Uranium One – қазақ станның ақдала, сондайақ ыңғай уран кен орнының 70 пайызының иесі. Сондай ақ аталған компанияға жаңақорған ма ңындағы Харасан уран кенішінің 30 пайы зы тиесілі. мұның бәрі, айналып келгенде, батыс тық корпорациялардың қаржылық жағ дайы ресейліктерге қарағанда әлсіз бо л ғанын байқатады. Сол себепті қазір қы тайдан кейін ресей шетелді эконо микалық жағынан игеруге барынша тырысып жа тыр. орыСТАрды БАТыС ШеКТеуге ТырыСАды... мұнымен тоқталмаған ресей банк секторына кірігуде құлшыныс танытып отыр. тұранӘлембанкі мен альянс банкті сатып алғысы келетін ыңғайларын та нытқан. Сол секілді «азияавтоны» ауыз дықтағысы келген ресейлік инвесторлар соңғы кездері бұл райынан қайтқан сы ңайлы. жалпы, қаржы дағдарысы ке зе ңінде қазақстандағы ресейлік инвес ти ция ның көлемі 30 миллиард долларға дейін артты. бұл дегеніңіз еліміздегі шетел дік капиталдың 40 пайызын орыс аға йындар құрап отырғанын айғақтай ды. Соның нәтижесінде қазір елімізде ресей лік инвесторлардың қатысуымен мың даған компания жұмыс істеп жатыр. бұл — қазақстандағысы. «Газпромнан» кейінгі ірі инвестиция лық компаниялар металлургия саласында орын алған. мәселен, 2007 жылы «но рильский никель» канадалық кен өндіруші LionOre акциясының 90 пайызын небәрі 5 миллион долларға сатып алды. 2008 жылы «миринвест» Alphasteel метал лургия комбинаты үшін ағылшындарға 1,5 миллиард төлеп, меншіктеді. «русский алюминийдің» Украинада, румынияда және Гвинеяда іріірі зауыттары бар. «интер рао еэС» «армения электр жүйесін» сатып алды. «Северсталь» ла тыштардың «рига вагон құрылысы зауы тына» және «Даугавпилск вагон құрылысы зауытына» қол жеткізді. «лукойл» болса қазақстанда белсенді түрде мұнай игеріп жатыр. «крайсэйр» венгрлердің Malev әуе компаниясы, «альфагрупп» түріктердің ұялы байланыс операторы Turkcell, «ре нова» швейцариялық OC Orlekion ком па ниясы акциясының басым бөлігін сатып алып жатыр. жалпы, орыс инвестор ла рының мұндай қарқыны батысты шо шы тып жібергені анық. оған еуропалық ай мақта мемлекеттік деңгейде шаралардың қолданылуы дәлел. мәселен, 2007 жылы еуропалық комиссия стратегиялық ком панияларды шетелдіктерге сатуға тыйым салатын заң жобасын әзірлеген болатын. ал Германия үкіметі осындай маңыздағы келісімшарттар талаптарын қатайтты. көп теген батыс елдерінде ресейлік инвес ти цияға ашық түрде тыйым салынды. Сон дықтан ресей экономикалық экспансия сын жақын жатқан елдер аймағында кү шейтті. осы негізде ресейге кеден одағын құру өзектілігі алдынан шықты. Сол себепті уақытты текке өткізбес үшін Украинасыз ақ аталған одақ үш елдің басқосуында келесі жылы жұмысын бастап кетпекші. мұның соңы әркімді әрқалай ойлантады. жалпы, қазақстандағы инвестиция ту ралы сөз болғанда, бізді мазалайтыны — шет елдік инвесторлардың қадамы емес, керісінше, «бармақ басты, көз қысты» келі сімшартқа жол беруі әбден ықтимал өзі міздің сыбайлас жемқор шенеуніктердің әре кеті.
қазір қаржы нарығы саудасында өтім дісі әрі құндысы – алтын. оның бағасы күн өткен сайын қымбаттамаса, кемитін түрі жоқ. жалпы, әлемдік қаржы нары ғында қазақстанның танымал брендтерінің бірі Кәмшат САТиевА а бай омаро В (к
олла ж) альянс банкке 1,1 миллиард доллар лық міндеттеме жүкте ген келісім шарт құжаттарының да еш жерде көрсе тіл меуі – қаржылық қадағалау жүйесі жі бер ген ағаттық. алайда агенттік инс пекторлары ның жетіспейтінін де айта кету ке рек. мысалы, Deloitte аудиторлық компаниясы бір банкті тексеру үшін бірекі ай жұмсайды. 34 банктің кірісі мен шығысын бұлай бүге шігесіне дейін жіліктеп саралауға ққаның мамандары да, олардың уақыты да жетпейді. Сондықтан несие құжаттары жаппай емес, ілуде бірі тексерілген, облыс тық филиалдарға тіпті кезек те жетпей жатты. мұндай қателіктер қайталанбас үшін қаржылық қа дағалау жүйесін күшейту керек тәрізді. ақш, еуропа елдері де осы іске мықтап кіріскен. тіпті құнды қағаздар нарығын тексеретін арнайы комиссияны еншісін беріп бөлек шығару үрдісі қалыптаса бастады. «Самұрыққазына» қорының төрағасы қайрат
келімбетов қар жылық қадағалау агенттігін Ұлттық банкке қайта қосу туралы бастама көтерді. орталық банк төрағасы Григорий марченко банктерден шығатын былықты дер кезінде әшкерелеп, жолын кеседі деп ойласа керек. Соны мен, қаржылық қадағалау агенттігі бта банк пен альянс банктегі қиындықтарды неге байқамай қалды? мамандары жетіспеді ме, әлде жоғарыда олардың ескертуіне құлақ аса тын адам табылмады ма? бұл сұрақтарды Ұлттық банктің бұдан бұрынғы басшыларына қойдық. Қаржылық қадағалау агенттігін «төркініне» қайтарудың қажеті бар ма? Үсті-үстіне еврооблигациялар шығарып, сырттан қарыз тартқаны БТА банк пен Альянс банкке таяқ болып тиді. Әділін айту керек, дағдарыс дабылы қағылмай тұрып-ақ қаржылық қадағалау агенттігі банктердің шетелдерге шығуға әуестенуі қауіпті екенін жиі-жиі ескертетін. Сырттан қарыз тарту, өзге елдер резиденттеріне несие беруді шектеу үшін заңды талап тарды өзгертті. БТА банктің директорлар кеңесінің бұрынғы төрағасы Мұхтар Әблязов: «Шетке экспансия жасасақ, бұл – өз тәуекеліміз, бизнесті шектеудің қажеті жоқ», – деп қарсылығын білдірген еді. Мұның зиянын қазір бюджет көріп отыр. Анар ҚуАныШБеКовА – Қаржылық қадағалау агенттігі 2004 жылдың 1 қаңтарында Ұлттық банктен бөлініп шықты. Бұл идеяның авторы мен едім. Агенттік 2002 жылы бөлініп шығуы керек еді. Алайда менің досым Гриша Марченко өз өкілеттігімен бөліскісі келмегендіктен, бұл шешімді екі жыл бойы созып жүріп алды. Бірінің мақсаты төменгі инфляцияны қамтамасыз ету, екіншісінің мақсаты жеке қаржы ұйымдарын қадағалау болып табылатын осы екі мекеменің бөлек отырғаны жөн. Алайда бөліс кезінде қателіктер орын алды, ҚҚА қаржы жағынан Ұлттық банкке тәуелді болып қалды. Меніңше, кадрлар штаты, автокөліктер, компьютерлер алуға қажетті қаржы ресурстарының 3/2-сі агенттікке тиюі керек еді, іс жүзінде керісінше болып шықты. Әділдік үшін айту керек, Елена Бахмутова агенттікті 2008 жылдың 1 қаңтарынан бері ғана басқарады, оған дейін қателіктердің барлығы жасалып қойылған еді (ред. агенттіктің оған дейінгі басшылары — Болат Жәмишев, Арман Дунаев). Қадағалаудың шынайылығы тек өткізілген есеп-қисапқа ғана байланысты емес. Жақсы мамандар қайда ? Олар — аудиторлық компанияларда. Білікті, жемқорлыққа жоламайтын инспекторлар ұстау үшін оларға аудиторлық компаниядағылардай жалақы төлеу керек. Былтыр осы проблемалардың барлығы банктердегі ұрлық түрінде Үкімет маңдайына тигенде агенттіктегі штат саны мен жалақы мөлшерін 30 пайызға көбейтті. Бірақ, меніңше, бұл әлі де жеткіліксіз. – Құқық қорғау органдары банктерде алаяқтық операциялар жасалғанын анықтап отыр. ҚҚА да, Ernst & Young аудиторлық компаниясы да бұрынғы менеджмент ұсынған құжаттар негізінде жұмыс істеді. Қасақана алдау көзделсе, реттеуші органдағылар көріпкел емес қой. Сондықтан БТА банк пен Альянс банктің қазіргі күйі ҚҚА әлсіздігінен немесе проблеманы көрмегенінен туындады деуге келмейді. Жалпы айтсақ, ҚҚА-ға бүкіл қаржы жүйесіндегідей білікті мамандар жетіспейді. Оның үстіне бұл – түрлі шектеулерді қарастыратын мемлекеттік жұмыс. Халықаралық валюта қоры да агенттік кадрларын күшейтуге байланысты ұсыныстар жасаған болатын. Содан соң 2007 жылы онда жалақы көтерілді. ҚҚА-ның Ұлттық банктен ажыратылғаны оң болды. Қаржылық қадағалау ісі Орталық банк құрамында болғанда мүдделер қайшылығы орын алуы әбден мүмкін еді. Ұлттық банк — құнды қағаздар нарығына қатысушы, акциялар сатып алады, қазынашылық операцияларын жүзеге асырады. Ал қаржылық қадағалау ісі осы саладағы компаниялар жұмысын тексереді. Мұндай жағдайда мүдделер қақтығысы орын алуы әбден мүмкін. Ақша-несие саясатын реттейтін Ұлттық банк пен қаржылық қадағалау ісінің бөлек болғаны дұрыс деп санаймын. басқосуға ақш эксимбанкі, Deutsche Bank, BNP Paribas, Bank of America, Mer ryll Lynch банктерінің, Moody’s рейтинг агенттігінің топменеджерлері қатысты. б.жәмішев дағдарысқа қарсы бағ дарламаның негізгі бағыттарына тоқта лып, еліміздің инвестициялық ахуалын жақсарту, шағын және орта бизнесті қол дау сияқты қазақстандық экономикалық саясаттың өзекті қырларына тоқталды. Сондайақ қазақстандағы банк жүйесі, құрылыс пен ауыл шаруашылығы сала сын дағы ахуал егжейтегжейлі әңгіме ленді. қаржы министрі жаңа Салық кодексі нің артықшылықтары мен төрт жүйе құру шы банктерді қосымша капиталдан дыру мәселесіне тоқталды.. жиналған дар бта банк пен альянс банкті қайта құры лымдауға байланысты жоспарлар мен үкі меттің банк келісімдерін Trade Finance категориясында кепілдендіру мүм кіндігіне қатысты сауалдар қойды. жауап ретінде қаржы министрі үкімет бар лық кредиторларға әділ әдістеме қолданатынын мәлімдеді. қр экономикасын диверсифика ция лауға байланысты мемлекеттік саясат шеңберінде болат жәмішев амери калық компанияларды бірлескен индустриал дық, инфрақұрылымдық, инновациялық жобаларды жүзеге асыруға шақырды, бұл орайда біздің мемлекеттің тарапынан осындай жобаларға қатысушыларға ай рық ша жеңілдіктер берілетінін атап көр сетті. америкалық қаржыгерлер министрдің сөйлеген сөзін жоғары бағалап, қазақ станның экономикалық әлеуетінің тұсау кесері дер кезінде өткенін және еліміздің үлгісі әлемдік экономиканың қалпына келе бастағанының белгісі десті.
жүктеу/скачать 3,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|