Әзірейіл емес едік…
Америкалық қаржыгерлер министр
жүктеу/скачать 3,8 Mb. Pdf көрінісі
|
Америкалық қаржыгерлер министр сөзін жоғары бағалады нью-йорктегі Princeton Club мәртебелі клубында америкалық ірі қаржы және инвестициялық компаниялардың жетекшілері алдында Қр қаржы министрі Болат Жәмішев сөз сөйлеп, еліміздің инвестициялық мүмкіндіктері мен Үкіметтің дағдарысқа қарсы бағдарламасы туралы баяндады. ДСҰ мамандары шығыс еуропа, африка, орталық америка, сондайақ орталық және оңтүстікшығыс азияның бірқатар елдерінде төлем жетіспеушілігі байқалатынын айтады. Дағдарыстың салдарынан болған сауда несиелері мөлшерлемесінің 5 пайызға қымбаттауы әлемдік сауда көлемінің құлдырауына әкеліп соқты. Сол себепті «әлемдік сауда қазіргі экономикалық сілкіністің басты құрбанына айналды». ДСҰ мамандарының бағалауынша, бразилия, ресей, қытай мен үндістандағы сауда несиесіне қатысты ахуал біршама жақсарған. дСұ алаңдап отыр Financial Times басылымы дүние жүзілік сауда ұйымының (дСұ) баяндамасына сілтеме жа- сап, Қазақстан мен украина дағы банктердің дефолтқа ұшы рау қау- пі әлемдік қаржы нары ғына кері әсерін тигізуі мүмкін деп жазады. Сөйтіп, 2010 жылдың шілдесінен бастап – рФ мен беларусь шекарасында, ал 2011 жылдың шілдесінен бастап ресей мен қазақстан шекарасында кедендік бақылау жойылады. т.мансуровтың мәліметі бойынша, кедендік одақ құрушы елдер арасындағы кеден және сауда өткелдерін бұзу эко номикалық өсімге әкеледі. ғалымдар дың есебінше, 2015 жылға қарай кедендік одаққа қатысушы мемлекеттердің жал пы ішкі өнімі 1518 пайызға өсуі тиіс. т.мансуровтың айтуынша, тек ресей үшін кеден бекеттерінде рәсімдеуді күтуден келетін шығын жылына 7,5 млрд рубль ді құрайды. мамандардың болжамынша, биыл ғы жылдың екінші жартысында еуразэқ елдері экономикасының өсуі 1 – 4,5 пайыз болмақ. бұл дағдарысқа қарсы бірлескен күрес нәтижесі деп бағаланды.
Премьерминистрдің айтуынша, елі мізде қай уақытта да шетелдік инвес торларға ыңғайлы жағдай жасалып келгені белгілі. олардың жанжақты жұмыс істеуіне толық мүмкіндік берілді. алайда соңғы жылдары қалыптасып отырған жаһандық дағдарыс дауылы ел экономикасын бұрынсоңды болмаған жағдайға ұрындырды. осындай қы сылтаяң шақтағы мұндай қадамдар ел экономикасын көтеруге бағытталған ша ра лардың бір парасы болып есептеледі. «мен енді қазақстанда жұмыс істеп жатқан шетелдік компанияларды осындай жолмен бірлесе жұмыс істеуге шақырамын және өз ресурстарының бір бөлігін ел аумағында сақтауға ниет білдірген компаниялардың ұсынысын қолдауға дайынмын», – деп атап өтті кәрім қажымқанұлы. Дегенмен бұл ұсыныс заңды түрде талап етілмейді. Әзірше отандық өндіріс саласында еркін жүзіп, қыруар пайда тауып жатқан компаниялардың адамгершілігіне байланысты болмақ. үкімет басшысы да өз сөзінде мұндай «қарымтаға» баруға ниет білдіргендердің қадамын адал әрі әділетті позиция деп қабылдайтынын айтып қалды. «Әзірге бұл – заң емес, тек тілек қана. біз бұл бойынша жұмыс істейтін боламыз. оған сенімдімін. Әрі мұны дұрыс деп есептеймін. Себебі отандық банк секторы мемлекет тарапынан кешенді реттеуге мұқтаж болып отыр. біз алдағы уақытта да жаһандық рыноктағы жағдай қалай қалыптасатынын бағамдауды жал ғастырып және осы үрдісті мұқият ба қылайтын боламыз», – деді ол.
оңтүстік қазақстан облысын бензин мен өзге де мұнай өнімдерімен «торғай петролеум», «қазгермұнай» және «Пет роқазақстан» компаниялары қамта масыз ететін. қазір жанаржағармайды тек «торғай петролеум» ғана жеткізіп отыр екен. мұнай өнімдері экспортына мораторий жарияланғанына қарамастан, оңтүстікте осындай жағдай қалыптасып отыр. қажетті мөлшердің жартысын ғана алып отырғандықтан, жанаржағармай стансалары өнімді бірінші кезекте талон мен мемлекеттік мекемелер, жолаушылар және жүк тасымалдаушыларға беріп отыр.
Анар ҚуАныШБеКовА Шымкентке бензин жетпей жатыр «Шымкентте бензин жетіспей жатыр», – деп хабарлады Жанар-жағармай құю стансалары қауымдастығының президенті Қайыпбек Қамбаров. Бензинді қолма-қол ақшаға сатып жатқан стансалардың біразы бағаны орта есеппен 5-6 теңгеге көтеріп жіберді. Бүгінде «Аи-92» маркалы бензиннің бағасы – 78 теңге мен 93 теңгенің аралығында. Әнуар СӘйденов, «БТА банк» АҚ басқарма төрағасы: елена БАхМуТовА, Қаржылық қадағалау агенттігінің төрайымы: — Бұл бастаманы косметикалық операциямен салыстырар едім. Сыртынан қарасаң, әдемі, бірақ ағзаға тигізер пайдасы шамалы. АҚШ пен Еуропа елдері Қазынашылық, Орталық банк және қадағалаушы органдарын бір кеңеске біріктіруді, оның мүшелерінің өкілеттілігін айқын және нақты бөлуді көздеп отыр. Халықаралық тәжірибені ескере келе, қадағалаушы орган мен ақша саясатын реттейтін мекемені біріктіру елде қаржылық тұрақтылықты қамтамасыз ету тұрғысынан алғанда тиімсіз деп ойлаймын. РеспубликалыҚ ҚоҒамдыҚ-саяси аҚпаРаттыҚ газет №167 (167) 25.09.2009 жыл, жұма www.alashainasy.kz 5
өркениет рух
Басы 1-бетте ? Б i л г i м к е л г е н Б i р с џ р а ћ Б i л г i м к е л г е н Б i р с џ р а ћ Қазіргі кезде барлық білім ошақтарында психолог маман жұмыс істейтіні белгілі. Мысалы, мектептегі психологтың негізгі міндеттері қандай? Оның баланың жақсы оқуы мен тәртібін қадағалауға құқы бар ма? Гүлзира НҰРБЕКҚЫЗЫ, Ақтөбе қаласы қолдау
мыса л
тілдерін тапсыру міндетті ме? Басқа да шет тілдерінен емтихан тапсыруға мүмкіндік бар ма? Сәния МАМАЙҚЫЗЫ, Ақтөбе қаласы Шет тілін білу міндет пе? Психолог оқушы мен ұстаздың өзара қарым-қатынасының бұзылу себептерін анықтайды; оқушылардың психологиялық ах уа- лына зерттеу жүргізеді; баланың психикасының дамуы мен оның ерекшелігін анық тау мақ сатын- да балаларға психоло гиялық зерттеу жүргізеді; оқушының психикалық дамудағы кемшілік терге жол бермеу үшін ар- найы бағдарлама жасайды, «қиын сыныптармен» түрлі тренингтер өт кі- зеді;
ата-анасымен де пікірлесе оты рып баланың кемшіліктерін анық тайды; мектепке 1-сыныпқа қабылданар алдындағы балалардың оқуға деген дайындық деңгейін анықтау; отбасы нашар балаларымен жұмыс кезінде әдістермен құрал дарды таңдауға көмектесу; Алмат ИСӘДІЛ тұғыр
докторантураға қабылдау тәртібі «Жоғары білім беруден кейінгі білім беру кәсіптік оқу бағдарламасы- мен жүзеге асырылатын білім беру ұйымдарындағы қабылдаудың типтік ережелерімен» реттеледі. аталған ере женің 13, 15 баптарына сәйкес, док торантураға түсуші азаматтар шет тілінің біреуінен (ағылшын, фран- цуз, неміс) қабылдау емтиханын тап- сырады. Басқа шет тілінен емтихан тапсыру мәселесі (араб, түрік, қытай, жапон және т.б.) және басқа нысанда (ауызша, жазбаша) тапсыру сұрақта ры жоғары оқу орындарындағы қа был- дау комиссиясымен келісіле оты рып шешіледі және жеке тәртіпте қарас- тырылады. Бұл сұрақты шешу үшін қалаған оқу орныңыздың қабыл дау комиссиясына докторантураға құ- жаттар қабылдайтын мерзімде тиісті өтінішпен келу қажет. Байқау мектеп психологы «қиын балаларды» жөнге сала ма? азғана уақыт ішінде министрліктің хат қоржыны мен арнайы электронды сайтына республикамыздың әр аймағы- нан авторлардың жаңа туындылары келіп түсуде. демек, бүгінгі қоғам тынысын беретін, бүгінгі заман келбетін көрсетуге ұмтылған шығармалар дүниеге келіп, «тәуелсіздік толғауы» жазылуда. де- генмен, сарапшылардың айтуынша, атал- ған өнер байқауына жас авторлардың қатысуы төмен деңгейде. оқырман есіне сала кетсек, биыл бірінші рет қолға алынып отырған байқаудың басты мақсаты – қазақстан- дық композиторлардың, драматургтердің шы ғар машылығын қолдау және респуб- ликаның драмалық және опералық театр репертуарларын тәуелсіз қазақстанның жетістіктерін бейнелейтін авторлардың жаңа шығармаларымен толықтыру. Өнер байқауы алты аталым бойынша өткізіледі: 1) ең үздік опералық шығармаларға; 2) ең үздік балеттік шығармаларға; 3) ең үздік драмалық шығармаларға; 4) ең үздік камералық музыка туын- дыларына; 5) ең үздік қазіргі заманғы әндерге; 6) ең үздік балалар әндеріне. Ел тәуелсіздігін өз шығармасына арқау етіп, ұлт рухын асқақтата білген жеңімпаз авторларға қомақты қаламақы белгіленген. ұлттық байқаудың нәти- жесінде, белгілі адамдардан құралған беделді сарапшылардың шешімімен ең таңдаулы деген озық шығармалар елі- міздің жетекші театр сахналарында қойылады. қазылар тарапынан ең үздік деп бағаланған камералық музыка туын- дысы осы жанрда орындайтын жетекші мемлекеттік ұжымдардың репертуарына енгізіледі. ал ең үздік қазіргі заманғы әндер мен балалар әндері барлық рес- публикалық мерекелік концерттердің бағ- дарламаларына кіргізіліп отырады. Байқау қорытындылары қазақстанның алдағы тәуелсіздік күні мерекесі қарсаңында шығарылады. Бұл жоба бұдан кейін де дәстүрлі жалғасын табады деген сенімдеміз.
салтанатты рәсімнен кейін дүйім жұрт ескерткіш- тің ашылуына арналған ұлттық ат спорты түрлері бойынша өтетін бәйге жарысына ағылды. онда ала- ман бәйге, топ бәйге және құнан бәйге тамашаланды. ат десе, арқасы шымырлап, делебесі қозбайтын қазақ жоқ. Әсіресе, мұнда аламан бәйгенің қызығы ерек ше болды. Жал-құйрығы сусылдап, желмен жарысқан кілең марғасқа жүйріктердің шабысына таңданған, ат тұяғының қалың дүбірін естіген халық аттың жалы мен түйенің қомында өскен халық екенін бір сезініп қалғандай болды. қиқулап шапқан шабандоздар мен тақымын қысқан елдің ат шабысына таңданған үнінен-ақ бұл нағыз қазақтың мерекелі күні екенін сезінуге болатындай еді. сонымен 16 шақырымға шапқан аламан аттар да мәре сызығына жақындады. Бірінші болып мәреге Жамбыл ауданынан келген қайрат таймерденовтің дауыл атты қарагер тұлпары жетті. аламан бәйгеде жеті орынға дейін жүлде тағайындалды. Бас бәйгені жеңіп алған шабандоздың астына «джип» автокөлігі мінгізілді. құнан бәйгеде бас жүлдені — Фердаус, топ бәйгеде Жирентөбел жүйріктері жеңіп алды. оларға да бағалы сыйлықтар тағайындалды. атасына ас беріп, бабасын еске алды дейтін халық осындай-ақ болар! ат жарысынан соң қонақтар облыстың мәдениет үйінде өткен ақындар айтысын тамашалады. қонақтар қызыл тілге дес бермеген ақындардың лебізіне дән риза болып, өз тілектерін білдірді. онда бас жүлдені оңтүстік қазақстан облысынан келген ақмарал леубаева жеңіп алды. ал бірінші орынды — талдықорған қаласының тумасы Жандарбек Бұлғақов, екінші орынды — елге белгілі айтыскерлер айнұр тұрсынбаева мен Балғымбек Имашев, үшінші орынды рүстем қайыртайұлы мен Күмісай сәрсенбаева иеленді. Барлық қатысушыларға бағалы сыйлықтар үлестіріліп, «қаракерей қабанбай – алаштың айбынды қолбасшысы» кітабы және қабанбай төсбелгісі табыс етілді. Біз талдықорған жерінен алматыға қас қарая аттандық. артта ауыздығымен алысқан арғымаққа мінген, қолына ақ найза ұстаған, елін-жерін қорғап өткен қабанбай батырдың ескерткіші қалып барады. айбыны сонадайдан асқақтайды. Қабанбай батырға ескерткіш орнатылды Серік ҮМБЕТОВ, Алматы облысының әкімі: – Батыр бабалардың рухына тағзым ету – бүгінгі және келер ұрпақтың алға апарар аманаттық ісі, перзенттік парызы. Елбасының тұрақты назарында тұрған «Мәдени мұра» бағдарламасы да осындай мақсаттарды көздейді. Бұл тұрғыдан алғанда облысымызда бірқатар игілікті істер атқарылуда. Ел тарихына, ұлттық құндылықтарға қатысты алуан шаралар өткізіліп келеді. Кейінгі бірер жылда Талдықорған қаласында Ескелді би, Балпық би, Қаблиса жырау сынды бабаларымызға, ғұлама ғалым Қадырғали Жалайыриге, қазақ әдебиетінің өкілі Ғали Ормановқа, Сарқанда Мұхаметжан Тынышбаевқа ескерткіш орнатылғанын көпшілік біледі. Енді, міне, тағы бір айтулы сәтте бас қосып тұрмыз. Қазақ тарихында ерекше орны бар Қаракерей Қабанбай батыр көрнекті жерде салтанатты тұғырға қонды. Бердібек ШІДЕРБАЕВ, жоба авторы: – Ескерткішті салу үшін арнайы Қордайдың мәрмәр тастарын алып келдік. Тарихи жәдігердің сапасы бірнеше жылдарға дейін бұзылмай тұрады деп сенеміз. Ескерткіштің жалпы биіктігі 11,5 метрді құрайды. Оны салуға қордан 80 миллион теңгеге жуық ақша кетті. Біздің жұмысымызға бағаны халықтың өзі береді. оқушылардың ішкі мәдениетінің дұрыс қалып тасуына ықпал ету. Психолог сондай-ақ өзі жұмыс істейтін мектепте әрбір оқушының үлгерімі мен тәртібін қадағалауға, қажет жағдайда тиісті шара қол дануға ұсыныс жасай алады.
Осы біз қалай-қалай сөйлейміз? Бүгінгі қазақтың алдында шешуін таппай тұрған ең үлкен мәселе – мемлекеттік тіл жағдайы. Тәуелсіздік алғалы бергі талқыға түсіп келе жатқан туған тілімізді әлі күнге дейін тұғырына қондыра алмай келеміз. КөШЕДЕ: – Привет! – қалайсың? – Нормально! Жүрген сол. – Не жаңалық бар? – Да так, особо ештеңе жоқ. – Біз де ниче, пока бәрі жақсы. – Балалар қалай? – Үлкені —
ра ды.
– «Большие дети – большие пробле мы» десеңші! –
мызды ВУЗ-ға түсірдік. Үлкен ұлымыз үйленген. Свадьбасының өзіне біраз шашылдық қой. –
– Жарайды, звондап тұр. ДҮКЕНДЕ: – Не аласыз? – маған екі
беріңіз.
– Хорошо! – «активке» мың единица бар ма? Есеп айырысар кезде: –
– І-і...
– Сдачаңызды алыңыз. ҚОғАМДЫҚ КөЛІКТЕ: –
–
бе?
– қазір Абая – Ауэзова болады. –
–
дай ын даламыз. ҮЙДЕ: –
қосайықшы.
– тұра тұршы, орт-да жақсы передача болып жатыр. осыдан кейін новости басталады. –
– одан да сабағыңды оқы. – Ертең
– мамаң не істеп жатыр? –
тілім-тілім болған тіліміздің осындай күйге душар болғанын біз кезіндегі кеңес үкіметінің орыстану саясатынан көреміз. Заңымыздың бұрыстығына күйінеміз, орыс пен орыстілді қауымды кінәлай- мыз. Билікке мін тағамыз. сөйте тұра «тіл» деп шырылдап жүргендерді «саяси ұпай жинаушылар» деп айыптаймыз. ал өздерін нағыз ұлтшыл, патриот санайтын миллиондаған қандастарымыз тек қазақ тілінде сөйлеп, қазақ тілінде ойлап, қазақ тілінде жаза ма? мысалы, қазақстанда туып-өскен өзге ұлттардың ешбір өкілі өз тілдерін өзекке теппейді, ұмытпайды. Есесіне, біз өз тілімізде таза сөйлей алмайтындай дәрежеге жеттік. Байқасаңыздар, біздің тіліміз, әсіресе соңғы жылдары қатты өзгеріске ұшырап, қоспа тілге айналып барады. Жалпы, тілге қатысты дәл осы мәселе төңірегінде тағы да түрлі пікірталастар ұйымдастырып, керексіз конференциялар өткізіп, мың- даған мақалалар жазып, том-том кітаптар шығаруға болады. Бірақ біз бір нәрсені естен шығарып алғандаймыз. Біз «тіл туралы» заң дұрысталса, тіліміз де түзеліп кетеді» деп ойлаймыз. Жарайды, қазаққа қажет заң бүгін қабылданады делік, бірақ ертең де, одан кейін де қазақтілді деген қазақтың өзі ана тілінде таза сөйлеп кетеді деген сенім жоқ. Жоғарыға иек артпай, өзгеге өкпе артпай, біз неге кінәні өзімізден іздемейміз? Өзгелерге мойындату үшін өз тілімізді алдымен өзіміз құрметтеуі міз қажет емес пе? мысалы, сіз өзіңіздің қалай сөйлейтініңіз жөнінде бір сәт ойланып көрдіңіз бе? қараңыз: атап айтқанда, орталықты құруды азиялық даму банкі, дүниежүзілік банкі, Еуразиялық даму банкі, Ислам даму банкі және Біріккен ұлттар ұйымы- ның қазақстандағы өкілдігі қолға алды. Кітапхана директорының орынбасары Гүлиса Балабекованың айтуынша, бұл идеяны бірінші болып дүниежүзілік даму банкі көтерген. Банк өкілдері кітапха- наға келіп, өздерінің осы мақ саттарын жеткізген. Енді банктер бұл жоспарларын жүзеге асырып отыр. олар бірлесіп қаржы шығару арқылы кітапхананың үшінші қабатынан ашылған орталыққа мыңнан аса кітапты табыс етті. сондай- ақ оқырмандардың ғаламтор жүйесіне қосылған, ақысыз пайдалануына мүм- кіндік беретін компьютерлерді сый ға тартты. Енді азаматтар қалаған уақы- тында бұл орталыққа келе алады. жүктеу/скачать 3,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|