Ф 03-18 Мергенбаева А. Т., Жуманова Г. М., Оразалиева Э. А



бет51/89
Дата10.10.2022
өлшемі0,7 Mb.
#42120
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   89
Байланысты:
ЭТН дәріс қаз

ЖҰӨ = С+G+І+Хn;
Мұнда: С - үй шауашылығының тауарлар, қызметтерге кеткен шығындары;
G – мемлекеттің сатып алуы, І – жалпы және жеке инвестициялар, Хn – таза экспорт, экспорт пен импорт айырмашылығы.
3. Табыстар бойынша ЖІӨ-ді есептеу әдісі. ЖІӨ-ді осы әдіс арқылы факторлық табыстардың жиынтық сомасы деп қарастыруға болады. Жалақы, пайыз, рента, пайда сияқты факторлық табыстардың есепке алынуымен қатар, жанама салықтар, амортизация, меншіктен түскен табыстар, бөлінбеген пайда көрсеткіштері де ЖІӨ-ге жатқызылады.
ЖҰӨ = А+W+R+I+P;
Мұнда: А- жанама салықтар мен амортизация, W- жалдамалы жұмысшының жалақысы, R – ренталық төлемдер, I – жинақ капиталының пайызы (%), P- фирма мен корпорацияның пайдасы.
Экономикалық теорияда ЖҰӨ номиналды (әлеуетті) және нақты түрге бөлінеді.
Жалпы ұлттық өнімді ағымдағы нарықтық бағамен есептегенде, бұл оның номиналды түрін сипаттайды. Бұл көрсеткіштің нақты түрін анықтау үшін номиналды ЖҰӨ-ді инфляция ықпалынан арылту арқылы, яғни баға индексін қолдану арқылы есептеумен анықталады.
Номиналды ЖҰӨ
Нақты ЖҰӨ = ——————————
баға индексі
номиналды ЖҰӨ-нің нақты ЖҰӨ-ге қатынасын жалпы ұлттық өнімнің дефляторы деп атайды.
Номиналды ЖҰӨ
ЖҰӨ дефляторы = ——————————
Нақты ЖҰӨ
Тауар мен қызмет көрсетудегі орташа баға пайызының өзгеруін баға индексі дейміз. Индексті белгілеуді бастаған жылды базистік жыл дейміз. Базистік жылдық баға индексі ылғи да 100-ге тең болады.
Келесі бір көрсеткіш ТҰӨ көрсеткіші тозған құрал-жабдықтарға амортизациялық аударымдарды аударып болғаннан кейінгі тұтынуға қажетті түпкілікті өнімдер мен қызметтердің соңғы нарықтық құнының жиынтығын көрсетеді. ТҰӨ-нің құрамында акциздер, кедендік салықтар және қосылған құн салығы сияқты жанама салықтардың түрлері болады. Осы салықтарды ТҰӨ-нен азайтсақ, макроэкономикалық көрсеткіштің келесі түрін аламыз.
Таза ұлттық өнім (ТҰӨ) = ЖҰӨ - А, мұнда А – амортизация.
ҰТ – ел тұрғындарының еңбек, капитал, жер және кәсіпкерлік қабілет сияқты ұлттық сипаттағы өндіріс факторларының иелері ретінде жалақы, пайыз, рента және пайда түрінде тапқан табыстарының жиынтығы.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   89




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет