Факультет: Құқықтану Курстық жұмыс Тақырыбы: «Экоцид»
Экологиялық қылмыстар үшін қылмыстық жаза
жүктеу/скачать 62,24 Kb.
|
| 1.3 Экологиялық қылмыстар үшін қылмыстық жаза
ҚР Қылмыстық кодексінде экологиялық қылмыстар жасағаны үшін ("Экологиялық қылмыстар" тарауында да, басқа тарауларда да) айыппұлдан бастап бас бостандығынан айыруға дейінгі жазалардың әртүрлі түрлері көзделеді. Экологиялық қылмыстар үшін жауапкершілік әр түрлі және қылмыстық жазаның ықтимал түрлерінің барлық дерлік палитрасын қолданады. ҚР ҚК экологиялық қылмыстар жасағаны үшін жазаның мынадай түрлерін көздейді: - айыппұл, яғни "Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінде көзделген шектерде жаза тағайындалған кезде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген ең төменгі еңбекақы мөлшерінің белгілі бір санына сәйкес мөлшерде не белгілі бір кезеңдегі сотталған адамның жалақысы немесе өзге де табысы мөлшерінде тағайындалатын ақшалай өндіріп алу; - белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан айыру. Жазаның бұл түрі қылмыс жасау сотталған адамның лауазымдық жағдайына немесе оның кәсіби қызметінің сипатына байланысты болған жағдайларда негізгі немесе қосымша түрінде қолданылады. Мұндай жаза көптеген экологиялық қылмыстар үшін қарастырылған. Кейде бұл жазаның қолданылу мерзімі де белгіленеді. - сотталғандардың негізгі жұмыстан немесе оқудан бос уақытында тегін қоғамдық пайдалы жұмыстарды орындауынан тұратын міндетті жұмыстар, олардың түрін жергілікті өзін-өзі басқару органдары айқындайды; - түзеу жұмыстары сотталған адамның жұмыс орны бойынша өтеледі, бұл ретте оның табысынан сот үкімінде белгіленген мөлшерде мемлекет кірісіне 5-тен 20% - ға дейінгі шектерде ұстап қалу жүргізіледі. Мұндай жаза, мысалы, өсімдіктердің аурулары мен зиянкестерімен күресу үшін белгіленген ветеринариялық ережелер мен ережелерді бұзғаны үшін; атмосфераны ластағаны үшін (5 жылға дейін); жерді бүлдіргені үшін (285-бап 5 жылға дейін); ерекше қорғалатын табиғи аумақтар мен табиғи объектілердің режимін бұзғаны үшін белгіленген. - бас бостандығын шектеу, ол сот үкім шығарған кезде он сегіз жасқа толған сотталған адамды қадағалауды жүзеге асыру жағдайында қоғамнан оқшауланбай арнайы мекемеде ұстауды білдіреді; - қамауға алу, ол сотталғанды қоғамнан қатаң оқшаулау жағдайында ұстаудан тұрады. Судың ластануы үшін, теңіз суының ластануы үшін көзделеді; - белгілі бір мерзімге бас бостандығынан айыру, жазаның бұл түрі көптеген қылмыстар үшін, оның ішінде жұмыс жүргізу кезінде қоршаған ортаны қорғау ережелерін бұзғаны үшін; экологиялық қауіпті заттар мен қалдықтардың айналымы ережелерін бұзғаны үшін; микробиологиялық немесе басқа биологиялық агенттермен немесе токсиндермен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік ережелерін бұзғаны үшін; судың ластануы үшін; атмосфераның ластануы үшін көзделеді; жерді бүлдіргені үшін; Қызыл кітапқа енгізілген организмдер үшін маңызды тіршілік ету ортасын жойғаны үшін; ормандарды жойғаны немесе бүлдіргені үшін. Экоцидке, яғни өсімдіктер мен жануарлар дүниесін жаппай жоюға, атмосфераны немесе су ресурстарын уландыруға, сондай-ақ экологиялық апат тудыруы мүмкін басқа да әрекеттерді жасауға қатаң қылмыстық жауапкершілік қарастырылған. Қылмыстық жазаны қолдану ерекше қылмыстық іс жүргізу рәсімдерімен сипатталады-қылмыстық істі анықтау, алдын ала тергеу, сот талқылауы. Экологиялық қылмыстар үшін қылмыстық жаза субъектілері 16 жасқа толған жеке тұлғалар ғана бола алады. Қылмыстық жазаны қылмыс жасағаны үшін сот қана қолданады және басқа да неғұрлым жұмсақ жаза шаралары жеткіліксіз, нәтижесіз болып көрінетін, ал табиғат қорғау заңнамасын бұзушыларды түзету және қайта тәрбиелеу неғұрлым қатаң қылмыстық санкциялар қолдануды көздейтін жағдайларда жарияланады. ҚР Қылмыстық кодексі қоршаған ортаға қарсы қылмыстар үшін жауапкершілікті едәуір күшейтті. Бұл туралы нормалар үш есеге жуық өсті, жазалардың ең жоғарғы деңгейі де ұлғайды, бұл адамның қоршаған ортаға басып кіруінің қоғамдық қауіптілік дәрежесіне деген көзқарастардың өзгергенін, қоршаған ортаның қазіргі жай-күйін сыни бағалау туралы куәландырады. жүктеу/скачать 62,24 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|