"фараби əлемі" атты халықаралық ғылыми конференция материалдары
ЕСІК КӨЛІНДЕГІ МИКРОБАЛДЫРЛАРДЫҢ ТҮРЛІК ҚҰРАМЫН АНЫҚТАУ ЖӘНЕ
жүктеу/скачать 2,79 Mb. Pdf көрінісі
|
| ЕСІК КӨЛІНДЕГІ МИКРОБАЛДЫРЛАРДЫҢ ТҮРЛІК ҚҰРАМЫН АНЫҚТАУ ЖӘНЕ
АЛЬГОЛОГИЯЛЫҚ ТАЗА ДАҚЫЛДАР БӨЛІП АЛУ Иманғали Г.Б., Карнеева Ж.А. əл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті imangalieva.g96@mail.ru Көптеген ауыз суларының сапасының өзгеруі су алынатын аймақтың қорғалмауынан, сонымен қатар су көзі зоналарының мүлдем қараусыз қалуынан болады. Өндірістің интенсивті өсуі табиғи ортаның химиялық ластануына алып келіп соғады, соған байланысты судың қасиеті үлкен өзгеріске ұшырайды. Мұндай жағдайда, өзін-өзі тазалайтын су көздері зардап шегеді. Кішігірім өзендердің ластануы, қоршаған ортаның санитарлы-эпидемеологиялық жағдайына əсер етеді. Антропогендік əсердің күшеюінен,су экожүйелерінде ішек инфекциясын қоздырушы микроорганизм топтарының көбеюі бақыланады. Кейбір жағдайда су құбырларын эксплуатациялау, суды дұрыс залалсыздандырмау жəне тазалау əдістерінсіз жүзеге асырылады. Ауыл-шаруашылық суларының көзі болып табылатын беткі сулардың сапасын бақылау қажет. Осыған байланысты халықтың денсаулығын сақтаудың маңызды шарты – халықты жоғары сапалы ауыз суымен қамтамасыз ету. Есік көліндегі микробалдырлардың түрлік құрамын анықтау жəне альгологиялық таза дақылдар бөліп алу. Алматы қаласына жақын Іле Алатауының Есік шатқалында орналасқан Есік көлі тандап алынды. Есік көлінен су сынамалары жаз мезгілінде алынды (маусым 2017). Сынама алынған кезде температурасы +8-+10 о С, рН 6,8-7,3. Микробалдырлардың түрлік құрамын анықтау түрлі су экожүйелерінің үлгілеріне Сиренко əдісі бойынша келесі анықтамаларды қолдану арқылы жүргізілді. Ал, альгологиялық таза дақылдар микробиологиялық əдістердің көмегімен жүргізілді. Есік көлінде анықталған барлық түрлер 48 түр мен түр тармағына жатады. Біздің анықтағанымыз 4 бөлім, 7 класс, 8 қатар, 14 тұқымдас, 19 туыс, 48 түр. Жасыл балдырлардан Scenedesmus туысына жататын протоккокты балдыр басым болды. Эвгленалардан Euglena viridis деген 1 ғана өкілі анықталды, ал көкжасыл балдырлардан Merismopedia жəне Anabaena туыстары кездесті. Диатомды балдырлардан Navicula, Fragilaria жəне Synedra туыстары басым болды. Spirogyra, Ulothrix туыстарының өкілдері жердеде, су өсімдіктерінде де қаулап өскендігі байқалды. Есік көлінен алынған су сынамаларынан микробалдырлардың 6 альгологиялық таза дақылы бөліп алынды. Бөліп алынған дақылдар морфологиялық белгілер бойынша Chlorophyceae класына 199 жатады, оның ішінде IS-7, IS-8 Sphaeropleales қатарына, ал IS-1 жəне IS-11 дақылдары Volvocale қатарына, IS-3 дақылы Chlorococcales қатарына IS- 6 Sphaeropleales қатарына жатады. Барлық зерттелген изоляттар лаборатория топтамасының құрамына енгізілді. Ғылыми жетекшісі: б.ғ.к., доцент Садвакасова А.К. жүктеу/скачать 2,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|