Ғылым ретіндегі Қазақстан тарихының мақсат, міндеттері және оны зерттеудің өзектілігі
Ірі бай шаруашылықтарын тәркілеу: саяси және экономикалық салдары
жүктеу/скачать 491,12 Kb.
|
тарих
| 108. Ірі бай шаруашылықтарын тәркілеу: саяси және экономикалық салдары. 1928ж 27 тамыз – «Аса ірі бай шар\ы мен жартылай феодал\ды кәмпескелеу ж/е жер аудару туралы» декрет жарияланды. Декретте бай – феодалдар өз\ң мүліктік ж\е қоғ\қ ықпалымен ауылды кеңестендіруге кедергі жасайды деген ұстаным негізге алынды. 657 бай жер аударылып, 145 мыңы тәркіленіп, ол\ң а.ш құрал\ы – 877 колхозға, 24. 491 жеке шар\қа бөлініп берілді. Тәркілеу заңды бұзу арқ жүзеге асырылды: Орташа\р байлар қатарына жатқызылды,Тәркілеуге жататын нормаға дейін жеткізу үшін жекелеген отбасы шар\ы әдейі біріктірілді,Қанаушы элементтермен қатар дәулетті ж\е орташа шар\р да тәркіленді. Сөйтіп, бай – кулактар қатарына темір шатырлы үйі н\е 2 аты болғандар да енгізілді. А.ш\н жаппай ұжымдастыру (коллективизация) бағыты көзделіп, бай – кулакт\ы тап ретінде жою міндеті алға қойылды. Ұжымдастыру бай – кулак\ды тәркілеуден басталды.Әсіресе көшп ауд/да шаруа қож\на ұаталдық басым болды.барлығы 696 «бай феодал» тәркіленді.алдын ала дай\н жоспар б\ша үкімет бай/н 223972 бас мал аламыз деп үміттенді.бірақ 144474 бас мал ғана тәрк/ді, бұл 64% ғана еді.тәре/н мал/ң 10,2% отырықшы, 83,3% жарт көшп,6,5%көшп ауд/н жиналды. 74,3% жеке шар/ға,25,7%колхоз/ға таратылды.жаңадан 292 колхоз құрылды. 1931–1932 жж. Шұбартау ауданында барлық малдың 80 % - ын мемл\ке етке өткізілді. 173 мың малы бар Балқаш ауданына 297 мың малға салғырт салынды. Торғай ауданында 1 млн. мал басынан салғырт сал\н 98 мыңы қалды. Торғайлық\р «асыра сілтеу болмысын, аша тұяқ қалмасын!» ұранын көтерді. Еріктілік принципі мен қарапайым заңдылықтың бұзылуы әуел бастан – ақ барлық жерге тән сипат алды. Сайлау құқықтарынан айыру, тұрып жатқан жерінен басқа ауданға жер аудару, ұзақ уақыт қамауда ұстаумен қорқыту сияқты күштеу тәсіл\і мейлінше дағдылы ж\е кең таралған тәсіл\ге айналды. Колхозға кіргісі келмеген кедей\р мен орташалар «бай – кулактар» қатарына жатқызылып, қатал жазаланды. 1929ж 56,498 шаруа жауапқа тартылып, 34 мыңы сотталды. 1931ж 5500 отбасы жер аударылды. 1929 – 1933 ж ОГПУ (біріккен мемлекеттік саяси басқарма) үштігі – 9805 іс қарап, оның ішінде: ату жазасына – 3386 адам, 3–10 жылға концентрациялық лагерьге қамауға – 13151 адамға үкім шығарды.
жүктеу/скачать 491,12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|