Ғылым ретіндегі Қазақстан тарихының мақсат, міндеттері және оны зерттеудің өзектілігі
ХХ ғ. 20-30-жылдары қазақ зиялыларына қарсы жүргізілген жазалау шаралары
жүктеу/скачать 491,12 Kb.
|
тарих
| 107. ХХ ғ. 20-30-жылдары қазақ зиялыларына қарсы жүргізілген жазалау шаралары. Жазалау толқыны Қаз-ды жайпап отті.Алдымен азамат соғысының аяғына қарай Кеңес өкіметі жағына көшіп, кейінгі жж-да оған шамасы келгенше қызмет ете бастаған қазақ зиялылары зардап шекті.Ермеков,Х.Досмұхамедов,Ә.Бөкейханов және Алаш патриясының басқа да көрнекті қайраткерлері мен мүшелері жазаға ұшырады.1930ж сәуірде қаз.АКСР алқасы қазақ –кеңес әдебиетінің негізін салушылардың бірі Ж.Аймауытовты атуға шешім шығарады.Көптеген дарынды сәулетшілер,инженерлер,ғалымдар тобын сотқа тартып,тергеу жұм-рын жүрг-ді.Депортацияның басталуы. Қ/ға арнайы жер аударылған-дарды қоныстандыру саясаты кейінгі жылдарда да жалғасты. Сөйтіп, Қ. 30-жылдары жер аударылған халықтардың ерекше өлке-сіне айналды.Депортация — күштеп көшіру белгілі бір адамдар тобын немесе халықтарды жаза ретінде туған жерінен басқа елкеге жер аудару саясаты соғысқа дейін-ак колданылды. Депортацияға үшыраған халықтар тарихына тереңірек үңілсек, Қ.ға басқа халықтарды жаппай қоныстандыру 1937 жылдан басталғанын көреміз. Осы жөне кейінгі жылдары қабылданған БК(б)П Орталық Комитеті мен КСРО Халком Кеңесі шешімдерінде жөне НКВД-ның қүпия қүжаттарында шекаралас көрші капиталистік мемлекеттерден қауіп тенуіне жөне «шпионаждықтың өрістеуіне» байланысты «шекаралық аймақтарды тазарту ушіт Қ.ға күрдтердің, түріктердің, гректердің, поляктардың және т.б. үлттардың жер аударылғанын көремід)1938 жылы Мөскеудегі партияның Орталық Комитеті жоғарыда аталған халықтардың және т.б. үлттық аудандар мен селолық кеңестерін тарату туралы үсыныстар жасады. КСРО-ның Жоғарғы Торалқасы Одақтас республикалардың жетекші органдары қаласа да^лсаламаса да өз шешімдерімен мақүлдады.Әрбір күштеп кошіру науқаны Сталин мен үкіметтің арнаулы шешімімен жоспарланып, қаражат бөлініп, жүргізілетін шаралардың қүпиялығы сакталып, жүзеге асырылып отырды. Үкімет қабылдаған барлық шешімдер КСРО, РКФСР, одақтас республикалардың Ата заңдарындағы азаматтардың үлтына, жеке басына қарамай түрғын үйлеріне ешкімнің кол сүғуға болмайтындығы туралы берілген кепілдіктерін өрескел бүзып отырдь.Алғашқы жер аударылуға үнГыраған Украинаның шекаралық аймағын мекендеген поляктар болды. 1936 жылдың 28 сәуірінде оларды Қ.ға жер аудару туралы ХКК қаулысы қабылданды.1937 жылы Қиыр Шығыстан Қ.ға 95 903 корей жер аударылды. 1937 ж/ң соңында корейлермен катар оңт шекара аймағынан күрдтер, ассириялықтар, ирандықтар және түріктер кешірілді. Шекара аймағын мекен.н бүл халықтар «сенімсіздер» қатарына жатқызылды.
жүктеу/скачать 491,12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|