Ғылыми білім қиын құрылыстан тұратын, дамуға бейімделген біртұтас жүйе
Қазіргі білім берудегі және тұлғаны қалыптастырудағы ғылымның рөлі
жүктеу/скачать 23,89 Kb.
|
1 2
| 5. Қазіргі білім берудегі және тұлғаны қалыптастырудағы ғылымның рөлі.
Адамзат өзінің даму тарихы барысында қоршаған әлемді танып-білудің және игерудің бірнеше тәсілдерін меңгерді. Сондай тәсілдердің біріне сөзсіз ғылымды жатқызуға болады. Ғылым - қоғамның рухани мәдениетінің қурамдас бөлігі болып табылады. Адамзат дамуының белгілі бір кезеңінде ғылым дами келе, қоғамдық сананың дербес формасына айналады. Себебі, қоғамдағы сан-салалы мәселелер көп жағдайда ғылымның араласуымен шешіледі. Адам өміріндегі ғылымның орны мен рөлін түсіну осы уақытқа дейін аяқталмаған күрделі процесс. Бұл процесс қиыншылықтар мен қайшылықтардың, талас-тартыстың, күмәнді сұрақтардың, көптеген жаңа мәселелердің пайда болуымен ерекшеленеді. XX ғасырдың 20-шы жылдарында ғана ғылымның мәні мен ерекшеліктерін, оның даму және қолдану механизмдерін қарастыратын, сонымен қатар, ғылымның білім жүйесі, әрі ерекше әлеуметтік институт ретінде даму заңдылықтарын зерттеуге бағытталған «ғылымтану» атты жаңа пән пайда болды. Ғылым – адамзат қызметінің бір түрі. Оның негізгі міндеті – әлем туралы білімді дамыту және оны жүйелеу. Яғни ғылыми білім – жүйеленген білім. Білім мен ғылым көптеген еңбектердің зерттеу нысаны болып табылады әр уақытта белгілі ғалымдар. Мысалы, педагогикалық және ғылыми білім Ежелгі Греция Сократтың, Аристотельдің, Платонның және көптеген шығармаларында ұсынылғанбасқалар. Оқыту мен тәрбиелеу теориялары мәселесі басты назарда болады Ф.Вольтер, Гельвеций, Дж.Ж. сияқты көрнекті ойшылдар Руссо, Д.Локк, Дж.Коменский, К.Ушинский, А.Макаренко. Өз кезегінде құрылтайшылар заманауи ғылымды қауіпсіз түрде Р.Декарт, Ф.Бэкон деп атауға болады. Ғылым туралы сұрақА.Пуанкаре сияқты көрнекті ойшылдардың назарында, М.Хайдеггер, К.Поппер, К.Ясперс және т.б. Заманауи жоғары білім беру жүйесінде математикамен тікелей байланыста болатын жаратылыстану пәндері: физика, химия, биология ерекше орын алады. Сол пәндер жетекшіолар үшін негіз болғандықтан, бүгінгі ғылымның қалыптасуы медициналық, ауылшаруашылық, ғарыш, машина жасау және басқа салаларда эксперименттік зерттеулер жүргізу. Білім ғылыми гипотезаның қалыптасуына негіз болады, сонымен қатар идеялар тудыратын мамандарды дайындайды, кейінірек олар эксперименттің, тәжірибенің және ғылыми жаңалықтардың негізіне айналады.Қазіргі ғылым туралы айта отырып, оның қайшылықтардан тоқылғанын көруге болады Біздің қоғамымызда заманауи ғылымның функциялары үш салаға негізделген: 1) ғылым - қоршаған әлем туралы білімнің жиынтығы (табиғаты, қоғамы), 2) ғылыми-зерттеу, ғылыми-зерттеу, 3) ғылым - адамның кәсіби қызметі . Ғылымның жорамалдар мен дәлелденбеген фактілерге негізделуге құқығы жоқ, оның негізгі спутниктері ой мен эксперименттік растаудың ұтымдылығы болып табылады. Сондықтан оның негізгі мақсаттары арасында сипаттама, түсіндіру және болжау бар. Заманауи ғылымның функциялары соншалықты ауқымды және ауқымды екенін түсінгенде, табысты және дамыған елдердің үкіметтері техникалық және жаратылыстану ғылымдарының негіздерін дамытуға мол қаражат салуға тырысады. Ғалымдардың соңғы жаңалықтары, егер олар әскери техникамен байланысты болса, олар мемлекеттің жалпы саяси шкала бойынша мәртебесі мен күшімен, салыстырмалы экономикалық тәуелсіздігімен тікелей байланысты. Заманауи ғылымның негізгі функциялары: 1) белгісіз, 2) техникалық және технологиялық жабдықтау саласындағы жетістіктерге жауап беретін өндірістік функция, 3) ғылым - қоғамның дамуына бақылау жасайтын және қоғамның әлеуметтік-экономикалық дамуына қатысты жаңа бағдарламаларды әзірлеуге бағытталған әлеуметтік күш, 4) әлдеқашан бар болғанды жақсартуды жалғастыра алатын әрі бұрын ешкімге қол жетімсіз болған нәрсені жасай алатын, одан да көп білімді ұрпақты тәрбиелеуге жауапты мәдени функция. жүктеу/скачать 23,89 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2