Зерттеудің мақсаты мен міндеті: Қазіргі уақытта дәстүрлі журналистиканың балама нұсқасы пайда болып жатқанда оның ақпаратты жеткізудегі ерекшеліктері, соның ішінде подкаст жайлы көптеп сұрақтар пайда болады. Подкаст бізге енді еніп келе жатқан өте жас медиа-сфера. Яғни, енді ғана тереңірек зерттеліп келе жатқан тақырыптардың бірі. Сондықтан жұмыстың мақсаты – подкас жанрының журналистика мамандығына енуі мен қоғам арасындағы алатын орны және қазақстандық подкасттерлерді қарастыру. Подкастың этика, мораль, ұғымдарын қарастыра отырып,жаһандық дамуға қосып жатқан үлесін анықтау.
Жұмыстың міндеті: жоғарыда айтылған мақсаттарға сүйене отырып, крустық жұмыстың бірнеше міндетттерін анықтауға болады. Олар:
- подкаст жанрының тарихы мен қалыптасу кезеңін анықтау;
- подкаст жанрының мәнін зерттеу және оның функцияларын анықтау;
- подкаст жанрының жаһандануға үлесі
- қазақстандық подкасттерлердің қарастыратын жанрын зерттеу;
Зерттеу әдісі: қазақ тілді подкастарға контент- анализ жасау.
Зерттеу нысаны: подкаст жанры және қазақ подкастерлері. “ Сәния мен Жансая”, “OY-DETOX”, “Ордалар мен Империялар”.
Зерттеу пәні: Заманауи жанрдың, подкаст жанрының теориялық және методологиялық негізін анықтау
Жұмыс құрылымы: кіріспеден, екі тараудан, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады
1 Бүгінгі журналистикадағы заманауи жанрлар: подкаст жанры және қазақ подкасттерлері
1.1 Заманауи жанр подкасттың теориялық және методологиялық негізін анықтау
Жанрлар уақыт пен кеңістікке тәуелсіз, керісінше, айналадағы болып жатқан құбылыстар мен оқиғалардың ерекшеліктері мен сипаттамаларына тікелей тәуелді. Кез келген журналиске жанрларды білу маңызды. Қандай да бір материалдың қай жанрда жазылғанын, жанрдың қаншалықты дұрыс таңдалғаны мен меңгерілгенін, оны құрайтын элементтердің мәтінде қалай пайдаланылғанын білу маңызды.
Қазіргі бұқаралық коммуникацияны хабар таратусыз елестету қиын. Бұл қазіргі адамдардың өмірінің үйреншікті атрибуты болды деуге болады. Қазіргі таңда әлем дыбыспен тікелей байланыста және дыбыссыз елестету қиын. Бұқаралық коммуникациялар адамдарда бірлестіктер мен идеяларды, эмоционалды тәжірибені оятады. Бұл үдерісте радиохабарлар маңызды рөл атқарады. Радионың негізгі және бірінші ерекшелігі – оның есту арқылы қабылдауға бағытталғандығы. Бұл жерде оның күшті және әлсіз жақтары ойнайды. Хабарламада ауызша мәтінді қабылдаудың салыстырмалы жеңілдігі бар. Басқа арналардан тағы бір маңызды айырмашылығы - синхрондылық. Біз газетті бірнеше рет қайталап оқи аламыз, ал радио уақытпен бәсекелеседі, өйткені эфирде айтылған кез келген сөз нәтижелілікке айналады, бұл тиімділікте артықшылықта береді. Ол тіпті дайын емес тыңдаушыға коммуникатормен диалог жүргізуге мүмкіндік береді [1].
Бүгінгі таңда БАҚ контент сапасына және аудиторияны қызықтыратын жаңа формаларға назар аударады. Осыған байланысты подкасттар коммуникацияның бір түрі бола отырып, аудиторияны тартуға көмектеседі, сонымен қатар әртүрлі пікірталастарды ұйымдастырудың құралы болып табылады.
Ағылшын тілінен подкаст немесе подкастинг. Подкастинг Apple компаниясының атақты ойнатқышы ipod және хабар тарату дегенді білдіретін broadcasting сөздерінен шыққан. Подкастинг - аудио және бейне сияқты әртүрлі мазмұнды интернет арқылы таратуға арналған жаңа пішім. Қазіргі заманғы шындықта подкаст - бұл жеке файл немесе бір интернет-ресурста орналастырылатын файлдардың үнемі жаңартылатын сериясы. Мұндай файлдар RSS технологиясын пайдалануға негізделген – бұл мәтіннің толық нұсқасына сілтеме (ағылшын тілінен. Really Simple) бар жаңалықтар арналарын, сайттарды, блогтарды, мақалаларды немесе олардың хабарландыруларын сипаттау үшін қолданылатын арнайы файл пішімі.
Ақпаратты тұтыну көлемін арттыратын сандық көпарналы жағдайында медиаконтент стратегиясын қалыптастырудың маңызды факторы болып коммуникацияның тетіктері мен формаларын таңдау болып табылады.
Заманауи БАҚ ұсынылатын контенттің сапасына ғана емес, сонымен қатар аудиторияны тарта алатын жаңа формаларға көбірек көңіл бөлуде. Бұл аспектіде подкасттар коммуникация нысандарының бірі ретінде аудиторияны тартуға ықпал етіп қана қоймайды, сонымен қатар маңызды әлеуметтік мәселелерге қатысты қоғамдық дискурсты ұйымдастырудың жаңа құралы болып табылады. Бүгінгі таңда БАҚ-тың аудитория назарын аудару үшін күресі бұқаралық ақпарат құралдарының функцияларын будандастыру, пікірталасқа емес, бағдарлаудан айтылымға дейінгі коммуникацияны құру сияқты салдарға әкелді. Бұл факторлар аудиторияның БАҚ-қа деген сеніміне әсер етті [2].
Ақпаратты тұтыну көлемін арттыратын сандық көп арналы жағдайында медиаконтент стратегиясын қалыптастырудың маңызды факторы аудиториямен байланыс механизмдері мен формаларын таңдау болып табылады. Заманауи БАҚ ұсынылатын контенттің сапасына ғана емес, сонымен қатар аудиторияны баурап алатын жаңа формаларға көбірек көңіл бөлуде. Бұл аспектіде подкасттар коммуникация нысандарының бірі ретінде аудиторияны тартуға ықпал етіп қана қоймай, маңызды әлеуметтік мәселелерге қатысты қоғамдық дискурсты ұйымдастырудың жаңа құралы болып табылады. Бүгінгі таңда БАҚ-тың аудитория назарын аудару үшін күресі бұқаралық ақпарат құралдарының функцияларын будандастыру, пікірталасқа емес, бағдарлаудан айтылымға дейінгі коммуникацияны құру сияқты салдарға әкелді. Бұл факторлар аудиторияның БАҚ-қа деген сеніміне әсер етті.
“Менің оқығаным бойынша, Германияның Бонн қаласында өткен Deutsche Welle форумында дәстүрлі журналистиканың болашағы жайлы сөз болыпты. Бұл туралы жетекші медиа мамандары «Дәстүрлі журналистиканың санаулы ғұмыры қалды. Енді бес жылдан соң ақпарат саласы адам танымастай өзгереді» деп журналистиканың келешегіне алаңдайтынын жеткізді. Сондықтан ендігі дәстүрлі журналистиканың болашағы біз бен сізге байланысты. Егер шынымен де бұл саланың қоғамдағы рөлін сақтап қалғымыз келсе, мүмкін емес нәрсе жоқ деп білемін”,-дейді Б. Қалдыбаев. [3]
Осыған байланысты подкаст пішім ретінде аудиториямен қарым-қатынас орнататын және оның қажеттіліктерін қанағаттандыратын әңгімені баяндау сұранысын қанағаттандырады. Мазмұнды тұтынушылар әңгімелеудің шағын, ақпараттылық формаларын жақсы қабылдайды, бірақ екінші жағынан, олар бұрын тек оң репутацияға ие баспа басылымдарына тән көлемді материалдарға сұраныс жасайды.
Подкасттардың үлкен дыбыстық әлеуеті бар. Тіпті фондық тыңдау аудиторияның мазмұнмен өзара әрекеттесуінің ауыспалы әсерін білдіреді. Бұрын әрбір дерлік БАҚ оқырман, көрермен, тыңдаушы, т.б. екі радиостанцияны тыңдау немесе екі телеарнаны бір уақытта көру мүмкін емес еді. Сандық уақыт, керісінше, оны біріктіруді жеңілдетеді, мысалы, кез келген браузерде бірнеше терезелерді ашып, әртүрлі формадағы материалдарды тыңдау, оқу және қарау.
Көбінесе подкасттар Интернетте табылған ақпараттық хабарламалардың немесе есептердің дыбыстық көшірмесі болып табылады. Мәселен, қазақстандық БАҚ саласында журналистік мәтінді дайындау процесін дыбыстау тенденциясын бөліп көрсетуге болады. Жұмыс барысында материалдың үлкен көлемі жинақталады. Сонымен қатар, бүгінгі күні подкасттар ақпараттық күн тәртібіне де қатысы жоқ маңызды әлеуметтік мәселелерді біртіндеп жаңартып келеді. Рас, жалпы мұндай подкасттар тарихи мазмұнмен жұмыс істеп, өткенге жүгінеді [4].
Достарыңызбен бөлісу: |