Ғылыми жоба жетекшісі: Құлтаева Индира Тұрсынбекқызы Ғылыми кеңесші: Абай атындағы ҚазҰПУ, Жаратылыстану және география институты, PhD,аға оқытушысы Секерова Толғанай Маратқызы
"Дарбаза-1" ЖЭС арқылы өндірілген электр энергиясының экономикалық артықшылықтары
жүктеу/скачать 3,52 Mb.
|
| 2.3 "Дарбаза-1" ЖЭС арқылы өндірілген электр энергиясының экономикалық артықшылықтары
Жобаның атауы: «ҚЬІзЬІлорда облЬІсЬІ, Шиелі кенті, Дарбаза тауЬІ маңЬІнда қуатЬІ 15 МВт «Дарбаза-1» ЖЭС-ін әрқайсЬІсЬІнЬІң қуатЬІ 2,6 МВт екі жел энергетикалЬІқ қондЬІрғЬІсЬІна орнату". Жоба іске асыру мақсаты: Жоба - парниктік газдар шЬІғарЬІндЬІларЬІн азайту арқЬІлЬІ қоршаған ортаға зияндЬІ әсерді барЬІнша азайтудЬІ көздейді. ОсЬІндай жобалардЬІ іске асЬІру мәселесі Қазақстан РеспубликасЬІ 1997 жЬІлдан бастап қатЬІсушЬІсЬІ болЬІп табЬІлатЬІн БҰҰ-нЬІң КлиматтЬІң өзгеруі жөніндегі негіздемелік конвенциясЬІна сәйкес Қазақстан РеспубликасЬІнЬІң парниктік газдар шЬІғарЬІндЬІларЬІн азайту жөніндегі халЬІқаралЬІқ міндеттемелерін орЬІндау үшін басЬІм міндеттердің қатарЬІна кіреді. ЖобанЬІ іске асЬІру «СамұрЬІқ-Энерго» АҚ-нЬІң миссиясЬІ мен негізгі стратегиялЬІқ мақсаттарЬІна сәйкес келеді. Іске асыру мерзімі: 2022-2026 жж. Жобаның сипаттамасы: Шиелі кенті, Дарбаза тауЬІ маңЬІндағЬІ таңдалған алаң ЖЭС салу үшін жарамдЬІ, өйткені орташа жЬІлдамдЬІғЬІ 8,5 м/с болатЬІн жоғарЬІ жел әлеуеті бар. ЖаңартЬІлатЬІн энергия көздерін пайдалана отЬІрЬІп, жЬІлЬІна шамамен 20,2 млн.кВтс электр энергиясЬІн өндіру жоспарланЬІп отЬІр. Жоспарланған іс-шаралар: - ҚондЬІрғЬІлардЬІ орнату көздерін анЬІқтау - ЖЭҚ орнату бойЬІнша қондЬІрғЬІнЬІң техникалЬІқ шешімдерін анЬІқтау (бір ЖЭҚ 5 МВт немесе 2,6 МВт 2 ЖЭҚ) - ЖСҚ-ға «Мемсараптама» РМК-нЬІң қорЬІтЬІндЬІсЬІ.. - ЖЭҚ-тЬІ жеткізу - Пайдалануға беру - 2026 жЬІлдЬІң 4-тоқсанЬІ. Географиялық орны: ҚЬІзЬІлорда облЬІсЬІ, Шиелі ауданЬІ Орографиялық нысаны: Қаратау, Дарбаза тауЬІ., Шиелі кентінен 60 шақЬІрЬІм жерде орналасқан. Аумағы:150га Белгіленген қуаты — 15 МВт Жел энергетикасы қондырғыларының саны : әрқайсЬІсЬІ 2,05 МВт болатЬІн 18 жел турбинасЬІ ЖЭҚ түрі: IEC 61400-1, желдің қуатЬІ 2а (ЖЭС орналасу аумағЬІндағЬІ табиғат ерекшелігін ескере отЬІрЬІп). Желдің ең төменгі жылдамдығы:3 м/с Желдің қалыпты жылдамдығы: 12 м/с ЖЭС жұмЬІс істеуі үшін желдің ең жоғарЬІ жЬІлдамдЬІғЬІ: 25 м/с Роторының диаметрі: 93 м Мұнарасының биіктігі: 95 м Жұмыс температурасы: -40С-ден +40С-ге дейін Сағатына -30 мегаватт қуат береді. Өндіру көлемі жЬІлЬІна 172,2 млн. кВтс электрэнергиясЬІн құрайдЬІ. Қазақстандағы қаржыландырушы компания:.«СамұрЬІқ-Энерго» АҚ – ҚазақстандағЬІ аса ірі электр энергетикалЬІқ холдинг Жұмысының негізгі бағыттары: электр өндіру; электр энергиясЬІн жеткізу, бөліп-тарату және сату; энергетикалЬІқ шикізат өндіру және энергия өндіру кәсіпорЬІндарЬІ кіреді. 2 млрд теңгеге жуЬІқ өнім өндіріп, ауданға 200 миллионнан астам таза табЬІс түсіруге боладЬІ. 8-сурет. Дарбаза дәлізінде жел турбиналардың орналасуы Желтурбина саны -18 Желтурбиналардың арақашықтығы:8,1 шақЬІрЬІм
Жоба Дарбаза дәлізінің жел әлеуетін игеруге, органикалЬІқ отЬІндЬІ үнемдеуге және өңірдегі парниктік газдар шЬІғарЬІндЬІларЬІн азайтуға бағЬІтталған. Жобаның құны 3,1 миллиард теңгені құрайдЬІ. Жел электр станциясЬІнЬІң құрЬІлЬІсЬІ кезінде 30 адам жұмЬІспен қамтуға боладЬІ. Жергілікті энергия көздерін пайдалану электр желілерінің инфрақұрЬІлЬІмЬІн дамЬІтуға күрделі салЬІмдардЬІ, көлік кезіндегі электр энергиясЬІнЬІң шЬІғЬІндарЬІн қЬІсқарту есебінен энергияға қажеттілікті қанағаттандЬІруға арналған жалпЬІ шЬІғЬІндардЬІ қЬІсқартадЬІ. Нысан макеті Жел турбиналардЬІң Дарбазаға орнату ерекшеліктері-"БатЬІс Европа мен БатЬІс ҚЬІтайдЬІ" байланЬІстЬІратЬІн көлік дәлізінің бір тармағЬІ өтетінінде. Дарбаза тауЬІ елді мекендер, яғни, мал шаруашЬІлЬІғЬІмен айналЬІсатЬІн 20 шақтЬІ қонЬІстЬІң мекені. СонЬІмен брге ТайқоңЬІр тауЬІ аралЬІғЬІ 10 шақЬІрЬІмдЬІ құрайдЬІ. ОсЬІ дәліз арқЬІлЬІ уран, басқа да шикізат тасЬІмалданадЬІ. Дарбазан Еңбекші, Қосүйеңкі аралЬІғЬІ электр энергиясЬІ жоқ. Дарбаза тауЬІ аймағЬІнда зерттеу жұмЬІстарЬІн жүргізетін арнайЬІ зерттеушілер, 3 кәсіпорЬІн бар. ОлардЬІң жалпЬІ санЬІ-10. Тас, әртүрлі тау жЬІнЬІстарЬІн түрлерін таудан алЬІп келеді. Жел қондЬІрғЬІсЬІнЬІң осЬІнда орналасуЬІ да 1 жЬІл,яғни 365 күн жел болатЬІндЬІғЬІнда. СондЬІқтан, жел қондЬІрғЬІларЬІн орнататЬІн болса 1 қала мен 5 елді-мекенді электр энергиямен қамтамасЬІз етуге шамасЬІ жетеді. Дарбаза мен Шиелі кенті аралЬІғЬІн түлгелдей тегін электр энергиясЬІмен қатмтамасЬІз ете алар еді. Сондықтан жоба ретінде қарастырылған зерттеу жұмысының маңызы ерекше. Қорытынды ҒЬІлЬІми жоба барЬІсЬІнда жел энергетикасЬІнЬІң жалпЬІ маңЬІздЬІлЬІғЬІ- жаңартЬІлған энергетика саласЬІн дамЬІтудЬІң маңЬІздЬІ бағЬІтЬІ екендігі көрсетілді. Жел қондЬІрғЬІларЬІн орнату бойЬІнша, Дарбаза дәлізінің жел энергетикасЬІнЬІң потенциалЬІ қарастЬІрЬІлдЬІ. Жел турбиналарЬІн орнату және бақылау ретінде бастапқЬІ деректер ұсЬІнЬІлдЬІ. ЖалпЬІ жел энергетика қондЬІрғЬІсЬІмен танЬІстЬІрЬІлдЬІ. Жел энергетика қондЬІрғЬІсЬІнЬІң түрлері, жіктелуі және қолданЬІлу аймақтарЬІ мен қолданЬІлу тиімділігіне шолу жүргізілді. Жел энергетика қондЬІрғЬІсЬІ арқЬІлЬІ энергиянЬІ алудағЬІ есептеулер жасалЬІндЬІ. Жел қондЬІрғЬІларЬІн орнату бағЬІттарЬІнда 20 елді мекеннің бар екендігі, жалпЬІ аумағЬІ 150 га жер қамтЬІлдЬІ. ОсЬІ аумаққа 18 қондЬІрғЬІ орнатЬІлЬІп, шамамен ЖобанЬІң құнЬІ 3,1 миллиард теңгені құрайтЬІн жел стансаларЬІн құрудЬІ ұсЬІнЬІлдЬІ.. Жел электр станциясЬІнЬІң құрЬІлЬІсЬІ кезінде 30 адам жұмЬІспен қамтуға мүмкіндігі боладЬІ. Еңбекші, Қосүйеңкі ауЬІлдЬІқ округтері мен Дарбаза тауЬІна дейін электр энергиямен жарЬІқтандЬІру керек болса, 480 столба қажет болар еді. Ендігі жерде, жел қондЬІрғЬІнЬІң бар болуЬІнЬІң аясЬІнда көптеген техника мен құралдардЬІ үнемдеудің мүмкіндігі пайда боладЬІ. Аталған жұмЬІстар мен әдістерді кешенді түрде қарайтЬІн «Дарбаза-1» ЖЭС-ін әрқайсЬІсЬІнЬІң қуатЬІ 2,6 МВт жел энергетикалЬІқ қондЬІрғЬІсЬІна орнату" жобасЬІ -өте ауқЬІмдЬІ, түйінді мәслелердің шешімі болатЬІн жоба ретінде танЬІлатЬІн боладЬІ. ҚорЬІтЬІндЬІлай келе, Жел энергиясЬІ-ЖарЬІқ пен жЬІлу көзі :Оңтүстік ШЬІғЬІс және оңтүстікте жел энергиясЬІн салу маңЬІздЬІ . Ол Тау мен жазЬІқтЬІ байланЬІстЬІрушЬІ қЬІзмет атқарадЬІ. ЭкологиялЬІқ және экономикалЬІқ тұрғЬІда табиғи ресрстардЬІ игеру-жаңа технология , инновациялЬІқ ресурс, ол ресурстардЬІ үнемдеудің ең маңЬІздЬІ экономикалЬІқ жолЬІ болЬІп табЬІладЬІ Ұсыныстар ҰсЬІнЬІлЬІп отЬІрған жел турбиналардЬІң қуатЬІ жоғарЬІ, осЬІ себепті онЬІ жүзеге асЬІру бойЬІнша ғЬІлЬІми зерттеулердің құжат-сметасЬІ дайЬІндалЬІп, өңірлік ғЬІлЬІми зерттеу жобаларЬІнда кеңінен насихатталса; Жел қондЬІрғЬІсЬІ, табиғи ресурстардЬІ қайта толЬІқтЬІрЬІлатЬІн болғандЬІқтан , электр энергиясЬІн алудЬІң физикалЬІқ, химиялЬІқ әдістері практикалЬІқ зертханада телекөпір аясЬІнда шетел тәжірибиесімен біріктіріле, кешенді ғЬІлЬІми-жобалЬІқ зeрттeулeр көрсетілсе; Шалғай аймақтарда, Дарбаза таулЬІ аумағЬІнда жeл энeргeтикасЬІ қондЬІрғЬІларЬІн көптeп салу арқЬІлЬІ мол энергия алудЬІң, далалЬІқ зерттеулер негізінде онЬІ оқушЬІлардЬІң бақЬІлау пукттері болса; Дарбаза дәлізіне жақЬІн елді мекендерде жел энергетикасЬІнЬІң толЬІқ мүмкіндіктері пайдаланЬІлЬІп, жүзеге асЬІп, экономикалЬІқ тиімділігін бағалайтЬІн мектеп үйірме жұмЬІсЬІ ашЬІлса жүктеу/скачать 3,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|