Философия пәнінен емтихан билетінің сұрақтары


Поппердің ойынша , ашық қоғам деген не ?



бет40/49
Дата18.10.2023
өлшемі188,47 Kb.
#118249
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   49
Поппердің ойынша , ашық қоғам деген не ?

Бастапқыда ашық қоғам түсінігін Анри Бергсон тұжырымдады , бірақ Поппер осы тұжырымдаманы ашып , оны ХХ ғасырдағы саяси режимдерді сынға салуда белсенді қолданды . Сонымен ашық қоғам дегеніміз - демократиялық қоғам , сыни тұрғыдан ойлау және дәстүрлілік пен табуларды қабылдамау . Өз кезегінде жабық қоғам , керісінше , дәстүрлі түрде тыйым салынады , оның көзқарастары мен ережелері сыни көрініске ұшырамайды . Поппердің айтуы бойынша , ашық қоғам – бұл : « Демократиялық ( « буржуазиялық » ) қарапайым азаматтар бейбіт өмір сүре алатын , еркіндігі жоғары бағаланатын және ойлана және жауапкершілікпен әрекет ете алатын қарапайым нысаны , бұл жауапкершілікті қуанышпен қабылдайды . » Жауапкершілік - бұл Поппер шақыратын адамның негізгі қасиеті. Демократиялық және либералды ашық қоғам , деп санайды Поппер , сондай - ақ капиталистік болуы керек . Алайда , бұл жерде ол Маркстің күресуге шақырған мүлде капитализм емес екенін баса айтады . Поппер өзінің орыс оқырмандарына жазған хатында ( және бұл Ашық қоғамдағы жеке шағын бөлім ) былай деп жазады : « Бейбітшілік пен еркіндікті өте жоғары бағалайтын бұл ашық қоғам бірқатар терең және түбегейлі революциялар нәтижесінде пайда болды . Бұл менің балалық шағымнан бері көп нәрсе өзгертті , бірақ кейбір марксисттер ғана емес , оларды « капитализм » деп те атайды , бірақ Маркстің қазіргі қоғамымен онша көп араласпады , тіпті онымен де аз болды .

Ашық қоғам капитализмі - Маркст сынға алған қатыгез эксплуатациялық капитализм емес , Смиттің өзін - өзі реттейтін нарықтық экономика


63.«Қоғамдық сана» ұғымы. Қоғамдық сананың түрлері.
Қоғамдық сана – қоғамның рухани өмірінің, адам ойында шындықтың бейнеленуінің барлық түрлерін қамтитын философиялық категория; әртүрлі әлеуметтік қауымдастықтардың өмір сүруі процесінде пайда болатын адамдардың әлемге және өздеріне деген қатынастарының рухани тәсілдерінің жүйесі. Оған қоғамдық идеялар, теориялар, саяси, құқықтық, адамгершілік, эстетика, философия және діни қозғалыстар, ғылыми білімдер, т.б. жатады.
Қоғамдық сананың түрлері:
- саяси сана таптар, ұлттар, әртүрлі топтардың, мемлекеттердің қатынасын қарастырады;
- құқықтық сана мақсаты - демократиялық заңдар арқылы теңдік, әдептілік қағидасын, адам бостандығын қорғау;
- моральдық сана (лат mores - әдет-ғұрып) – ар-ұждан, міндет-парыз, абырой, адамгершілік және әдептілікті өмір мақсаты тұтып, өмірдің барлық салаларында адамдардың мінез-құлқын, іс-әрекеттерін реттеу функциясын атқаратын әлеуметтік институт;
- эстетикалық сана – өнер, әдемілік адам қызметінің өзгеше түрі. Көркемдік тұрғыдан берілетін шындықтың бейнесі, дүниені игерудің аса маңызды тәсіл;
- ғылыми сана – қоғамдық саналардың бәріне тікелей қатысты теориялар жиынтығы және т.б.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   49




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет