Материалдық нүктенің айнымалы қозғалыс теңдеулерін қорытып, түсіндіріңіз.
Материалдық нүктенің тангенциаль, нормаль және толық үдеулерін түсіндіріңіз.
Үдеу — нүктенің жылдамдығының мәні мен бағытының өзгеруін сипаттайтын векторлық шама.
Механикада нүкте жылдамдығының өзгеру шапшаңдығын сипаттау үшін үдеу деп аталатын векторлық физикалық шама енгізеді. Үдеу деп нүктенің жылдамдығының уақыт бойынша алынған бірінші туындысына тең a векторы аталады.
Бірқалыпты айнымалы қозғалыстың лездік жылдамдығы:
Ал қозғалыс теңдеуі:
Егер нүкте траекториясы- жазық қисық болса, онда нүктенің үдеуі осы жазықтықта жатады. Жалпы жағдайда нүкте траекториясы – кеңістіктегі қисық ал (а) үдеу жанасушы жазықтықта жатыр. Жанасушы жазықтықта 2 таңдап алынған бағыт бар: -траекторияға жанама(орташа T) және бас нормаль (орташа n). Сондықтан а векторын осы бағыттар бойымен, яғни T және n базисі бойымен жіктеу ыңғайлы.
Нормаль үдеу мен тангенциалдық үдеу өзара перпендикуляр болады. Сондықтан толық үдеу осы екеуінің векторлық қосындысына тең.
Толық үдеудің модулі:
Жылдамдықтың модулі бойынша өзгеру шапшаңдығын сипаттайтын үдеу құраушысын тангенциал немесе жанама үдеу деп атайды.
Тангенциал үдеу траекторияға жанама бойымен бағытталады.
Дененің жылдамдығының бағытының өзгеру шапшаңдығын сипаттайтын үдеу құраушысын нормаль үдеу деп атайды.
Жазық қозғалыс кезіндегі дененің толық үдеуінің модулі:
https://youtu.be/mjT56Suwoq0
Достарыңызбен бөлісу: | 
