Физика сабаќтарында компьютерді пайдалану
Күрделендірілген тізбектірдегі кедергілерді есептеу
жүктеу/скачать 2,49 Mb.
|
¨À?Ò?áå îáëûñòû? êàäðëàð á³ë³êò³ë³ã³í àðòòûðó æ?íå ?àéòà äàÿðëàó
| Күрделендірілген тізбектірдегі кедергілерді есептеу
№ 1 2-суретте келтірілген схемадағы АВ қосқыш сымдағы ток ша- масын есептеңдер. Кедергілр шамасы: R1=3 Ом, R2=6 Ом, R3 = 4 Ом, R4 =4 Ом, ал клеммадағы кернеу 12 В болса. Қосқыш сым- ның кедегісі нөлге тең. Шешімі. Қосқыш құрылғыға Ом заңын тікелей пайдалануға бол- майды, өйткені оның кедергісі нөлге тең. Токтар шамасын кедер - гі лер R1,R2, R3, R4 арқылы есептейміз. Тізбектің толық кедер- гісі R=R1R2(R1 + R2) + R3R4(R3 + R4) = 4 Ом болады. 2-Сурет Сонда толық ток I=U/R=3 A болады. Бұл ток C I1=2 A және I2= 1 A болып нүктесінде тарамдалады. R3 және R4 кедергілері ар- қылы I3 =I4 =1,5 A тең ток мөлшері ағады. R1 шыққан I1=2 A то- ғы А нүктесінде екіге тарамдалады I1= I3 + Iab, Iab = 0,5 A. Жауабы: қосқыш АВ сымынан 0,5 ампер ток ағады. № 2 Амперметрдің көрсетуі 2 a , кедергілері R1=R2=R3=R4=R5 болса, AB бөлігіндегі кернеудің түсуін анықтаңдар 3-сурет R1, R2, R3, R4 кедергілері тең болғандықтан C және D нүкте -лерінің арасындағы потенциалдар айырмасы нөлге тең болады. АВ бөлігінің кедергісін есептейміз. Олардың жалпы кедергісі R=R1R3(R1 + R3) + R2R4(R4 + R4) = 1 Ом. Осы топқа R5 кедергісі параллель қосылған.Сөйтіп, А және В нүктелерінің арасындағы жапы кедергісі ом Ізделінді кернеудің түсуі в. № 3
Схемада тұрақты токтың тізбегі кескінделген. Кедергілерден аға тын токты анықтаңдар. Ток көзінің және қосқыш сымдардың ке- дергісі ескерілмесін. 4-сурет Токтардың және олардың бағыттарын 4-ші суреттегідей белгі – лейміз. А түйіне үшін Кирхгофтың біінші теңдеуін I1+ I2 –I=0. AR1BR2A және AR1BR2A контурлары үшін Кирхгофтың екінші тңдеуін жазамыз. Контурды сағат стелкасының бағытымен жү -ріп өтеміз. I1R1 + I3R3 = E1 –E3 ; I1R1 –I2R2 =E1 – E2 . Алынған теңдеулер жүйесін шешіп I1 =; I2 = - I3 = ; I1 =a; I2 = -a; I3 = - № 4 5-сурет схемасындағы ВС мойыннан өтетін токтың шамасын табу керек. Ток көзінің, ВС қосқыш сымның және қосқыш сым- дардың кедергісі тым аз болғандықтан ескерілмесін. 5-сурет Шешімі. Тізбектің жалпы шешімін табаыз.R= .Ом заңы бойынша, ток көзінің кедерісін ескермей отырып, тізбек- тегі ток күшінің шамасын анықтаймыз I=. Әрі қарай есептің шешуін Кирхгоф заңдарын пай- даланамыз. a және b түйіндері үшін Кирхгофтың бірінші теңдеу- ін құрамыз I1 +I2 –I=0;I1 +I5 –I3=0. Құрамында ток көзі және abd тізек бөлігі бар және abca контуры үшін Кирхгофтың екінші тең- деуін құрамыз I1r + I3r=E; I1r-I2 –I2 = 0. Алынған теңдеулер жүй- есін шешіп I5 =; немесе, табылған I2 –ің мәнін қойып I5 = . аламыз жүктеу/скачать 2,49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|