Физикадан тапсырмалар. Функционалдық сауаттылығын дамыту Тест тапсырмаларын орындауға арналған нұсқаулар

1. 
   Солтүстік Американың сұр қасқырының иіс сезу қабілеті адамдарға қарағанда 1000 есе жоғары. Ол 2,5 шақырымнан астам қашықтықта төлі бар бұланды сезеді. Қасқырдың мұрнында адамдарға қарағанда иіс сезу рецепторлары шамамен 50 есе көп. Қасқыр көзге көрінбейтін олжаның үстінен өтіп бара жатқанда, ол ауаның иісін сезеді және оның көзіне қарай жылжи бастайды.
   

Жауабы: Қасқыр жақындаған кезде жыртқыш өзінің көру қабілетіне, әрекет жылдамдығына және әрине күшіне сүйенеді.

2. 
   Жаңа Зеландиялық киви өлшемі жағынан тауыққа ұқсас -өте қызық құс. Ол кивиға ұқсас болғандықтан сондай атау алған. Ол ұша алмайды, қауырсындары жүнге ұқсайды. Ол жәндіктермен қоректенетін сүтқоректілер тәрізді тағамды иіс арқылы табады және жер астынан 3 см тереңдікте құрттың иісін сезеді.Киви түнде орманның қоқысын ұзын тұмсығымен топырақты қазу арқылы тамағын табады.
   

Сұрақ :
Қалай ойлайсыңдар, құстың бұл сезгіштігіне көмектесетін не? Олар тек ымырт және түнгі өмір салтын ұстанады. Бұның себебі неде деп ойлайсың?

Жауап: Тұмсық ұшындағы танау түбі иіс сезу рецепторларына апарады, ал нервтер рецепторлардан иіс сезу миға жеткізіледі, олар кивиде басқа барлық құстарға қарағанда үлкен. Мұндай жүйе оған алыстан құрт, қоңыздарды иіскеп ұстап алуға мүмкіндік береді. Жыртқышты тұмсық ұшымен ұстаған құс өңешіне жіберу үшін басын бірнеше рет сілкиді.

3. 
   Сіздің өміріңізді хош иісті иіссіз елестету мүмкін емес. 1 кг раушан майын алу үшін бір жарым тоннадан астам раушан жапырақтары өңделуі керек. Ладан, шіркеуге арналған хош иісті шайыр, хош иісті ағаштың шырыны мен Шығыс Африкада өсетін қасиетті босвеллиядан алынады. Мири - хош иісті шайыр, Эфиопия мен Арабияның оңтүстігінде кездесетін комифора ағаштарының шайырынан алынады.
   

1638 жылы елші Василий Старков патша Михаил Федоровичке сыйлық ретінде Моңғолияның Алтын ханынан 4 пуд кептірілген жапырақты әкелді. Мәскеуліктерге бұл өсімдік өте ұнады және олар оны әлі де қуана қолданады.

Сұрақ: ол қалай аталады және оны қолдану қандай құбылысқа негізделген?