Фонетика жєне оныњ салалары



Pdf көрінісі
бет52/97
Дата16.02.2022
өлшемі0,56 Mb.
#25625
түріСабақ
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   97
Байланысты:
Фонетика дарис.

    Бұл бет үшін навигация:
  • Екпін
Бақылау сұрақтары:

1. Тасымал дегеніміз не?

2. Қазақ тіліндегі тасымалдау жолдары.

3.Тасымалданбайтын сөздер.

4. Ахмет Байтұрсынұлының тасымалға қатысты пікірі

5. Тасымалдау ережелері



Екпін

Сөз ішінде бір буынның (дауысты дыбыстың) басқа буын-дардан ерекшеленіп, күшті айтылуын екпін дейді.

Әдетте қазақ тіліндегі екпін біршама тұрақты, сөздің соң-ғы буынында болады. Сөзге қосымша (жалғау, жұрнақ)

жалған-ғанда екпін соңғы қосымшаға түседі. 

Лебіздегі  сөз  ағымында  барлық  буын  бірдей  айтылмайды,  сондықтан да  сөз  өзінің әуенімен,  белгілі  бір  леппен

естіліп, құ-лаққа жағымды айтылады. Сөз құрамы әр түрлі: бір буынды, көп буынды. М.Қашқари мұны өз еңбегінде бір

әріпті,  екі  әріпті,  үш әріпті,  төрт  әріпті   т.б.  деп бөліп  ажыратқан.  Екі  не  одан  да  көп буынды  сөздердің  құрамындағы

буындардың   бірі   әлсіз,   солғын-дау,   екіншісі   айқынырақ,   жоғарырақ   естілетіні   даусыз.   Сөз   ішіндегі   бір   буынның   өзге

буындардан сәл ерекшеленіп, созы-лыңқы әуезді айтылуы – екпін немесе сөз екпіні деп аталады. Сөз ішіндегі арнаулы бір

буынның оқшауланып күшті айтылуын екпін дейміз.  Екпін, негізінде, екі түрлі болады:





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   97




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет