Футбол — салауатты өмірдің көпілі І2030 '



Pdf көрінісі
бет6/8
Дата12.03.2017
өлшемі1,91 Mb.
#8896
1   2   3   4   5   6   7   8

VII.  Бекіту. Тест.

Нені  білдік?

«Денсаулық»  туралы  өлең.

VIII.  Сабақты қорыту: а) бағалау  ә) үйге 

оқу. 


ТЕСТ.

1.  Салауатты  өмір  салты  дегеніміз  не?

а) денсаулықты  нығайту  мен сақтау 

ә)  еңбек  ету

б)  көп  қозғалу

2.  Денсаулық деген  не?

а)  ағзаның  қалыпты  жүмыс  істеуі 

ә)  зақымданудан  сақтану

б)  денені  шынықтыру

3.  Денсаулықты  бүзатын  себептер  -

а)  түқым  қуалау,  экология,  денсаулықты  сақтау 

деңгейі


ә) темекі  шегу

б)  артық  салмақ,  семіздік

4  Қан  айналу  мүшелері  -

а) ас қорыту

ә) тыныс алу  мүшелері

б)  жүрек  пен  қан  тамырлары

5.

  Жүрегім  күшті  болсын  десең -



а)  көп  тамақтан 

ә) шынықтыру

б)  емдеу

6.  Қан  тамырлары  -

а)  салатамыр,  көктамыр,  қылтамыр 

ә)  жүрек

б)  өкпе

7.  Эритроциттер  деген  не?

а) ақ түйіршік

ә)  қызыл  түйіршік

б)  сала  тамыр

8.  Лейкоциттер  деген  не?

а)  қызыл  түйіршік 

ә)  ақ түйіршік

б)  көк  тамыр

9  Гигиена  қандай  ғылым?

а)  сыртқы  ортаның  әсері,  аурудың алдын  алу 

ә)  ежелгі  ғылым

б)  қоршаған  орта

10. 


Гигиена  қандай  бөлімдерге  бөлінеді?

а)  мектеп  гигиенасы 

ә) аурудан сақтану

б) оқу  процесі



26

М>5/2010

В А Л Е О Л О Г И Я

САЛАУАТТЫЛЫҚ Т Ә Р Б И Е С І

« 2 ) е

н

і л

і  

с а

у  

б о л с ь ш



ц

е

с

е

қ

. . . »

Лиза  Мұқанқызы  ӘБ Д ІЛ Д А ЕВ А ,

С.  Сейфуллин  атындағы  №2  жалпы 

білім  беретін  орта  мектептің 

бастауыш  сынып  муғалімі, 

Талғар  қаласы,  Алматы  облысы

Сабақты ң мақсаты:

-  Оқушыларды  салауатты  өмір  салтын  устануға 

тә р б ие л е у,  « Қ а з а қ с т а н -2 0 3 0 »   б а ғд а р л а м а с ы н  

насихаттау;

-  О қуш ы лардың  д ү р ы с   та м а қта н у  е реж есін, 

тамақтану мәдениетін сақтауға, денсаулыққа  қауіпті 

әдеттерден аулақ  болуға үйрету;

-  Жеке  бас  гигиенасы  мен  қоғам ды қ  гигиена 

туралы  уғымдарын  кеңейту.

С абақты ңтұрі: 

саяхатсабақ,



С а б а қ т ы ң  

к ө р н е к іл іг і: 

газет, 


ж ур на л  

материалдары, түрлі түсті суреттер,  қанатты  сөздер 

жазылған  кестелер.

С аб ақ б ар ы сы .

I. ¥йым дастыру  кезеңі.

Т ә л ім   с ә т і

-  Әрбір  адам  -

-  туысым,  досым  жүрағатым

-  Әрбір  сабақ -

- үйрену, ұғу, ұлағат

-  Әрбір  ісім  -

-  тірлік,  тірек,  адамдық.

-  Әрбір  сөзім  -

-  шындық,  бірлік,  адалдық

Айнур: 

Сәлеметсіздер  ме,  балалар,  қонақтар! 

Біздің бүгінгі  сабағымыз денсаулық тақырыбына 

арналады 



Эр 

адам  өз  денсаулы ғын  сақтап,  оны 

күте  білуі  керек.

Бүгін  біз 



«Д енсаулы қ» 

деп  аталатын  тамаша 

елге  саяхатқа  аттанамыз.

Айдана:

- Денің сау болу  үшін  не  қажет?

- Таза  ауа,  дене  шынықтыру,  тамақ,  тазальщ. 

Д е н с а у л ы қ-о л   шыныққан,

Барлық дене  мүшесі.

Денсаулық -  ол  тыныққан,

Жүйке  тамыр  жүйесі.

Ж андос:

Денсаулық -  ол  күлуің,

Көңіл  күйің  жадырай 

Д е н с а у л ы қ- ол  жүруің,

Ешбір  жерің  ауырмай

Ерж ан: 

БаСты  б а й л ы қ - денсаулық,

Бабаң айтқан даналық 

Сақта  жолын  сен  туып,

Осы  шақтан  балалық.

Әсем :

Ол  үшін  көп  қозғалып,

Таза  ауада  көбірек.

Спортты  да  қолға  алып,

Тамақтанғын  төрт  рет

Әбілм ан сұр:

Балалар  барлық  мүшесі  сау,

Жүрсе  жылдар  бойында.

Баяндалған  осынау,

Ережелер  бойында

Айнұр:

I.  Біздің  алғашқы  аялдамамыз  -   «Гигиена»  деп 

аталады

-  Жеке  бас  гигиенасы  деген  не?



Жігер:

-  Ж е ке   б а с  ги ги е н а с ы   -   а д а м н ы ң   ж е ке  

м үш елерін  күтуде  та за л ы қ  ереж елерді  орындау 

арқылы  өз  денесінің  тазалығын  сақтай  білуі



Алтынбек:

Қолыңды  сабы ндап  жу,  қисаймай,  түзу  отыр, 

қасы қты   оң  қол ы ң м е н  ұста ,  та м а қ  ішіп  отырып 

сөйлеме,  күлме,  кітап,  газет  оқыма.



Әйгерім:

Шамадан  тыс  тойып  тамақ  ішпе,  нанды  үзіп  же, 

тамақтан  соң,  аузыңды  шай,  қолыңды  жу

II.  Келесі  аялдамамыз  -   «Қоғамдық  ортадағы 

гигиена».

1-оқиға.


1. 

Бір топ оқушылар автобус тосып түр. Ал біреуі 

қайта-қайта  түкіре  береді.  О ны ң  қылығы  ортаға 

қалай  эсер  етеді?

Жауап:

Басқа  адамдар  оның түкіргенінен  жиіркенеді.  ал 



тү кір ікте н   ауру  ж уғуы   м үм кін  М ә д е н ие тсізд ікті 

көрсетеді

2-оқиға



Сыныптағы  бір  оқушының  үнемі  шашы  өсіп, 



ты рнағы   алы нбай,  киімі  үтікте л м е й   жүреді.  Бұл 

оқушы  қылығы  ортаға  қалай  эсер  етеді?

Жауап;

Өзін-өзі  күтпейтін,  жеке  гигиеналық  ережелерді 



сақтамайтын  салақ бала  деуге  болады.  Өзінің түрі 

өте  нашар  көрінеді

3-оқиға.

Вапеология. Д ен са ул ы қж ә не  өм ірлік дагдылар

27


В А Л Е О Л О Г И Я

3.  Бір  оқушы  сабаққа  кешігіп  келді  де,  есікті 

қақпай  сыныпқа  кіріп  тұра  берді.  Оның  бұл  қылығы 

туралы  не  айтар  едіңдер?

Жауап:

Үлкенді  сыйлам айтын,  кұн  тәртібін  орындай 



білмейтін  оқушы  деп  ойлаймын.

4-оқиға


4.  Көшеде  бір  топ  оқушы  қатты  сөйлеп,  күлісіп 

кетіп  барады.  Олардың  бул  қылықтары  қоғамдық 

мәдениетке  жата  ма?

Жауап:


О лардың  бұл  қылығы  қоғамды қ  мәдениетке 

жатпайды.

Хормен:

Қабақ  түйсең  саған  ешкім  қарамас,



Жылы  сөйлеп,  барлығымен  амандас.

III.  КелесІ аялдамамыз -  «Дурыстамақтану» деп 

аталады

«Қажетті,  қажетсіз  тағам»  ойыны.



оқушы  ортаға  шығып  тағамдардың  атын  атап 

турады,  оқушылар  керекті тағам  аталғанда  «қажет» 

дейді,  ал  қажетсіз болғанда үндемей түрып  қалады. 

Мысалы:  картоп,  сәбіз,  темекі,  сағыз,  балмұздақ, 

пияз,  т.б.

Әсем: 

Ac -   адамның арқауы,



Аспен  күш  артады.

Тағам  іш  жағымды,

Тазартар  жанынды.

Жанерке: 

Біздің таңертеңгі асымыз дәрумендері 

жағынан  өте  жоғары  және  күшті  болуы  керек,  ал 

түскі  аста  қою  тағам,  сусын,  тәтті  нан  жеу  керек 

болса,  кешкі  асқа  жеңіл  тамақдұрыс.

Ж ә н и я : 

Т .Ш а р м а н о в  

с ө зін е н  

ү з ін д ін і 

«Денсаулық»  журналынан  оқып  берейін.

Ердәулет:

Түр  асқа  бата  беріп,

Ас  же,  іш  бойға  сіңіріп

Ac ішсең толасың,

Аман-сау  боласың

Асқа  бата  беру.

IV.  К ел есі  а я л д а м а   -   «Ж ұм б ақб ай  атай 

жұмбақтары,  мақалдары».

Асқар: 

Тісі  саудың -  іші  сау.



Мейірман:

Аурудың  бәрі  жүрекке  тиеді.

Ескі ауруды  емдеу  к,иын.

Майра: 

'Тәтті үйқы,  қатты күл кі-д е нсаул ы қ кілті.

Саулықты  сатып  ала  алмайсың.

Айдана:

Дені  саудың -  жаны  сау.

Денің  сау  болсын  десең  -   спортпен  шуғылдан!

Соғады  күні-түні  алмай  тыным,

Қүлайды  ол  тоқтаса  таудай  тілің.  (Жүрек)

«Таэквандо»  жаттығуларынан  көрініс.

V  Келесі  аялдамамы з  -   «Табиғат  сыйы  сыр 

ашады»  деп  аталады.

Бүл  аялдамада  біздер  денсаулыққа  пайдалы 

дәрілік  өсімдіктер,  пайдалы  сусындар,  олардың 

емдік  қасиеттері  туралы  ой  бөлісейік.

Пияз,  сары м сақ 

-   тамаққа  ерекше  дәм  береді. 

Ж үқпа л ы   а у р у л а р д ы ң   м икр о б ы н 

ө л т ір е д і. 

Сарымсақ  пен  жуаны  өкпеге  салқын  тигенде, 

жөтелгенде  емге  қолданады.



Қауын 

-  қурамында қант көп.  Ол бүйрек,  асқазан 

ауруларына  ем.  Беттегі  безеуді,  секпілді  кетіреді. 

А ғза д а н   зиянд ы   за тта р д ы   қуады   Ет  қайнап 

жатқанда  қауынның  қабығын  салсаң,  ет  жұмсақ 

болады.


Оқушылар  сүт  тағамдарының  пайдасы  жөнінде 

өздері  ізденіп,  реферат  жазды,  суреттер  салды 



Ән:  «Ж емістердің айтысы ».

Ұлдар: 


Мен  өрікпін,  өрікпін,

Бау-бақшаға  көрікпін.  2 рет

Қыздар:

Мен  алмамын,  алмамын.



Таңдай  жұпар  бал  дәмім 

рет 

¥лдар:  Мен  шиемін,  шиемі 

Күннің  көзін  сүйемін 

2  рет 

Қыздар:


Мен  жүзіммін,  жүзіммін 

Ал  үзбесең үзілдім 

рет 

Арақ ішу,  темекі тарту,  есірткіге  бой  үру -   мүның 

бәрі  де  адамның  денсаулығына  зиянды  әрекеттер. 

Күні  кеш еге  дейін  «наш ақор»  деген  атау  қазақ 

ұғымында  болған  емес.  Маскүнемдік  те  бізге  жат 

еді.  Л а с ты қта н  

ж и ір к е н е т ін б із .  Егер  міне, 

д е ректерге  ж үгенсек,  республика  бойынша  20 

мыңнан  аса  наш ақордың  бар  екені  анықталып, 

тіркеуге  алыныпты.  Бүл  елімізді  жайлаған  үлкен 

дерт,  түпсіз  құрдым.  Нашақорлық  жойылсын!

Елбасымыз  Н.Ә.  Иазарбаевтың  «Қазақстан  -  

2030»  бағдарлам асы нда  алкогольсіз,  темекісіз 

салауатты  өмір  салтын  ұстану  туралы  айтылған 

б о л а ты н . 

Оны 


о р ы н д а у 

б а р л ы ғы м ы зд ы ң  

міндетеміз.

VI. 

Ой  қорытындылау стратегиясы 

Біз  бүгін  Денсаулын;  елінде  болып  қайттық.  Енді 

сол  саяхаттан  алған  білімімізді  қорытындылайық 

Ол  үшін  біз  мынадай  кесте  толтырамыз

He білем ін? He үйрендім? He  білгім  келеді?

Хор  -  «Спорт -  біздің досы мыз». 

Жүйрік  болса  кім 

Күлімдейді  күн.

Жарыстарда  жүгір,  алға үш.

Қане,  сапқа түр,

Допты  дәлдеп  үр.

Оң  жақтан да,  сол  жақтан 

Бізге  бар  мол  күш!



Қайырмасы:

Спорт  біздің  досымыз, 

Күш-қайраты  сыналған 

Спорт  біздің  досымыз,

Бала  кезден  шыңдалған. 

Өрлеп  мына  біз,

Шыңға  шығамыз.

Сөз  емес  қой  асқар  биік  қуз, 

Таңмен  күлеміз.

Суда  жүземіз,

Шыңдаламыз  әрқашан!

Жүлдеміз  -   жүлдыз!

Спорт,  спорт,  спорт!

28

M 5/2010


В А Л Е О Л О Г И Я

“БІЛІМДІГЕ  ДҮНИЕ  ЖАРЫҚ...”

Н а ш а қ о р л ы қ т ы ң  

ө с у і 

-  


б ұл  

ә л е м д е г і 

м е д и ц и н а л ы қ -ә л е у м е т т ік   п р о б л е м а л а р д ы ң   ең 

ауы ры   б о л ы п   та б ы л а д ы   Қ а за қс т а н д а   е с ір т кін і 

медициналы қ  ем ес  жолмен  қабылдау  куннен  күнге 

қ а у іп т і  б о л а   т ү с у д е .  Б ¥ ¥   с а р а п ш ы л а р ы н ы ң  

бағалауына  сүйенсек,  Қазақстанда  есірткі  заттарды 

тұты нуш ы ла р  250  мыңға  ж етеді  Н аш ақорлы қты ң 

ә й е л д е р   а р а сы нд а   ө су  те н д е н ц и я с ы   б а й қа л д ы , 

на ш ақорлы қ  өсе  түсуде  және  жасаруда.  Есірткіге 

т ә у е л д іл е р д ің   ж а с ы   7 -д е н   49  д е й ін ,  е с ір т к іг е  

тә уел д іл е р д ің  өм ір  ұзақты ғы   қы сқарады .  Бір  жыл 

ішінде  әрбір  есірткіге  тәуелді  адам  кем  дегенде  10 

кісіні  өзіне  тартады  екен.

Қ а з а қ с т а н д а   А Қ Т Қ   э п и д е м и я с ы н ы ң   н е гіз гі 

қозғаушы  ф акторы -  есірткіні  ине арқылы  қабылдау. 

ҚР -да  А Қ Т Қ -м е н   з а қы м д а н ға н д а р   са н ы н ы ң  80,3 

пайы зы н  осы л а р   қүрайд ы .  П си хика л ы қ  белсен ді 

з а тта р д ы ң   к ө п ш іл ігі,  ине  а р қы л ы   не м е се   басқа 

т ә с іл м е н  

қ о л д а н ы л а т ы н ы н а  

қ а р а м а с т а н , 

жасөспірім ге  АҚТҚ-мен  зақы м дану  қаупін  туғызады, 

ө й т к е н і  о н ы ң   м ін е з - қ ұ л қ ы н а   э с е р   е т іп ,  он ы  

т ә у е к е л ш іл   е т е д і.  О с ы н ы ң   б а р л ы ғы   е д ә у ір  

жайсыздыққа  әкеліп  соғады .  С ондықтан,  болашак, 

Қ а за қста н   а з а м а тта р ы н ы ң   д е н і  сау  бо л уы   үш ін 

салауатты өмір салтын  қалы птасты ру  «Қазақстан -  

2030»  стр атегиясы ны ң  басты  бағы ттары ны ң  бірі 

болғаны  б е ке р е м е с   Мектепте өткізілген  салауатты 

емір салтын қолдау туралы  шара оң нәтиже көрсетті.

С ы н ы п та н  ты с   шара.

М а қ с а т ы  

п с и х и к а л ы қ   б е л с е н д і  з а т т а р д ы  

түтынуды төмендету және болдырмау.  Оқушыларды 

дендеп  бара  жатқан  наш ақорлы қ  дертінен  сақтана 

б іл у ге   т ә р б и е л е у   ж ә н е   осы   д е р т ке   қа р сы   тұр а  

білетіндей  психологиялық  қарумен  қаруландыру.



М індеттері:

ж а с ө с п ір ім д е р д ің  



п р о б л е м а  

б о й ы н ш а  

ақпараттану  деңгейін  анықтау;

-  есірткі  заттарын  тұты нуды ң  мүмкін  себептерін 

анықтау;

-  п с и х о л о ги я л ы қ  т ә у е л д іл ік ,  е с ір т кін і  тұты н у 

себептері  мен  зардаптары   жөнінде  нақты  ақпарат 

беру;


-  т а ң д а у   ж а с а у   к е з ін д е   ж а с ө с п ір ім д е р д ің  

ж а у а п т ы  

ш е ш ім д е р  

қ а б ы л д а у  

қ а б іл е т ін  

қалыптастыру;

-  ж е ткінш е кте р д ің  м атер иал д ы   игеру  деңгейін 

т е к с е р у   ж ә н е   а л ға н   б іл ім д е р ін   н а қт ы   ө м ір д е  

қолдана  білуіне  ынталандыру.

Айжан  Ж АННАТО ВА,

Орал  қалалы қ  №45  жалпы  орта  білім 

беретін  мектептің  химия-биология 

пәнінің  муғалімі



Ж а б д ы қ та л уы : 

интерактивті тақта,  видео,  қағаз, 

м аркерл ер.

С а б а қ   әд ісі: 

ассоциация,  пікірталас,  екі  жақты 

күнделік,  эссе.

С а б а қ   түрі: 

тренинг.


Қ а ты с у ш ы л а р ; 

9,  10,11-сынып  оқушылары.



Қы зы ғуш ы лы қты   ояту.

1  Топтастыру,  аудиторияны  3  топқа  бөлу.

2  Келген  қонақтарды  таныстыру.

I  та п сы р м а.

Нашақор  сөзін  естігенде  көз  алдарыңызға  не 



келеді?  Н аш ақорды ң  бейнесі  қандай?  Суретте

М ағынаны тану.

II  та п сы р м а

1-топ.  С ізд ің   ойы ңы зш а  б ізд ің   қоғамда,  Орал 

қаласында  есірткіні  тарату  оры ндары  бар  ма?  Қай 

жерлерден  есірткіні  табу  мүм кіндігі  жоғары?

М ысалы:  стадион,  түнгі  клуб,  т.б.

2-топ.  Н аш ақорлықты  құрықтауға,  н а р к о б и з н е с  

дам ы тпауға  қандай  ш аралар  қолданылып  жатыр? 

Егер  ондай  ш аралар  ж оқ  болса,  сенің  үсынысы ң 

қандай?

3-топ.  Есірткі  жеткінш ек,  қоғам  үшін  қаншалықты 



қауіпті?  Е сірткінің  адам  өлім іне  әкелген  жағдайлар 

белгілі  ме?

Пікірталасты ң  қоры ты нды сы   жасалады.

Б а ты с  Қ а за қс т а н   о б л ы с ы н д а ғы   н а ш а қо р л ы қ 

бизнесінің дамуы,  құрықтау жөнінде деректі  фильм 

көрсету.


III та п сы р м а

Есірткіге тәуелділік  Ә р то п   есірткіні  қолданудың 

себептері  мен  зард аптары н  жазады :  Ж ҚТБ,  В,  С 

ге п а т и т і.  П о л и ц и я м е н   а р а д а ғы   п р о б л е м а .  Заң 

бұзушылық.  Еркіндік пен достарды жоғалту.  Есірткіге 

тәуелділік.  А рты қ  мөлшерден  қаза  табу.

Қорытынды  жасалып,  слайд  көрсетіледі.

То л ға н ы с  сәті.

IV та п сы р м а

Егер  мен...

1-топ.  Орал  қаласы ны ң  әкімі  болсам,  ...

2-топ  Мектеп  директоры   болсам,  ...

3-топ.  Қазақстан  Республикасы ны ң  Президенті 

болсам,  ...  наш ақорлы қ  өркендемеу  үшін  не  істер 

едім ?

Қ о р ы т ы н д ы : 

б ү г ін г і 

с а б а қ т а н  

а л ға н  

әсерлеріңм ен  бөлісейік.

Е сір тк іге  ж ол  жоқ!

В алеология  Д е н с а у л ы қ ж ә н е  ө м ір л ікд а ғд ы л а р

29


В А Л Е О Л О Г И Я

(

—  t cpf at nuc,

М а қ с а ты : 

о қ у ш ы л а р д ы ң  

ж а р а қа тты ң , 

зақымданудың  алдын  алу  туралы  алған  білімдерін 

пысықтап,  өз  б еттерін ш е  қоры ты нды   ш ығаруға, 

шешім  қабылдауға тәрбиелеу



К ө р н е к і  қ ү р а л д а р ы : 

қа ж е т ті  с ө з д е р ,  те с т 

сұрақтары,  маркерлер.

¥йы м дасты ру  кезеңі.

1.  Ам андасу  рәсімі.

« М е н ің  

а т ы м н ы ң  

т а р и х ы » . 

Ж ү р гізу ш і 

қа ты с у ш ы л а р ға   өз  а т ы н ы ң   т а р и х ы н   а й туд ы  

ұсынады  «Менің  атымды  осылай  қойған  себебі...» 

деген  фразаны  аяқтау  керектігі  айтылады

«Менің атымды Заңғар деп әкем  қойыпты,  заңғар 

таудай  ақыл-ойы  биіктен  көрінсін  деген  ойы  екен»

Жүргізуші

-  Байқап  отырғанымыздай,  адамға  есім  жақсы 

ниетпен  қойы латы ны  белгілі  болды.  Біздің  өмір 

с ү р іп   о т ы р ға н   о р т а м ы з д а   ө м ір ім із г е   қа уіп 

ту д ы р а ты н ,  д е н с а у л ы ғы м ы з ға   зиян  ке л тір е тін  

ж а ғд а й л а р   көп  Б ү гін гі  күн д е   б а р л ы қ  ел д е р д е  

балалардың зақымдануы,  мүгедекболып  қалуы  мен 

өлім  оқиғалары  күрт  өсуде,

-  Өмірде  неден  сақтану  керек  деп  ойлайсың?

-  Өмірде  қандай  қиындықтар  кездесуі  мүмкін?

3.  «Көзқарас»  ойы ны .

Ж үргізуш і  ойы нны ң  тәртібім ен  таныстырады . 

«Иә»,  «Жоқ»,  «Білм еймін»  сөздері  әр  қабырғаға 

ілінеді де, тұжырымдар оқылып отырады,  оқушылар 

ыңғайына  қарай  сол  тұжырымдарды  іледі.

Түжырымдар:

Жарақатты  әлсіз  адамдар  алады  Неге?

Ұлдар  қыздардан  қарағанда  көбірек  жарақат 

алады 


Неге?

С порттық  ойы ндар  кезінде  көбінесе  жарақат 

алынады  Неге?

¥шқалақ  адам  жарақатты  көп  алады  Неге?

Әрбір  адам  өм ір ін д е   м індетті  түрде  жарақат 

алады  Неге?

Саналы  адам  өзінің  іс-әрекетін  басқара  алады 

Неге?


Барлық  адам  ж а рақа тты ң  алдын  ала  алады 

Неге?


О қуш ы ларды ң қоры ты нды  сөзі.

Ж а р а қ а т т а н у д ы ң   н е гіз гі  с е б е б і:  а д а м н ы ң  

қауіпсіздік  ережелерін  білмегендіктен,  алдын  алу 

шараларын  ескермегендіктен.



Қуаныш  Б ейсен ұлы  АРИ Н О В,

№17  кәсіптік  лицей, 

Тарбағатай  ауданы,  Ақсуат ауылы,  ШҚО

4.  «¥ят пен еліктіру»  ойыны.

Ортаға  үш  оқушы  шақырылады  Біреуі  -   адам, 

а д а м н ы ң   ш е ш ім   қа б ы л д а у ы   керек.  Е кін ш іс і  -  

адамны ң  ар-үяты,  үш інш ісі  -   адамның  қүмарпаз 

ойы.  А р-ұят  пен  қүм арлы қ  өз  жағына  шығу  үшін 

адамды  көндіруге  тырысады.



Ситуац и ялар беріледі:

-Ж о л д а   машиналар өтіп  жатыр,  сабаққа  асығып 

келесің...

-  Бір  досы ң  баспалдақтан  жарысып  көтеріліп, 

түсуді  үсынады ,  бірінш і  жеңген  балага  үпай  көп 

екенін  айтады.

-  Достарың  сені  әкеңнің  не  ағаңның  машинасын 

р ұқса тсы з  алып  ш ы ғы п,  се р уе н д е уд і  үсы нады , 

қызық  екенін  айта  өтеді.

-  С ы ны птасы ң  сені  бір  балам ен  тө б ел есуге 

шақырып  тұр

- Сыныптастарың темекі шеккенің жігіт болғаның 

дейді.

- Күн  қатты  ыстық болып  түр,  өзеннің суы мұздай 



суық екен.  Суға  түскің  келіп  тұр.

5.  С ұ р а  к: 

Ө м ір ім ізд і  са қта у  үш ін,  б ақы тсы з 

ж ағдайға  ұш ы рам ас  үш ін  нені  есте  сақтауы м ыз 

керек?


Оқуш ыларға ереж елер  кұру  ұсы н ы л а д ы :

-  Өміріміздегі  қауіпті  факторларды біліп,  сақтана 

білуіміз  керек.

-  Қауіпті  ж агдайларды   алдын  ала  сезіне  білу 

керек.

-  Қ а уіпті  ж а ғд а й ға   ұ ш ы р а ға н д а   б а й б ал ам ға 



салмай  саналы  шешім  қабылдау  азаматтық  іс.

-  Әрекет  жасау.



6.  Ж ү р гіз у ш і; 

Б ақы тсы з  ж а ғд ай ға  ұш ы раған 

жағдайда  оньі  одан  әрі  үдететін  бір  жағдай  -   сол 

адамның  өзін-өзі  үстауы.  Ө зін-өзі  үстай  алмау  -  

д ұр ы с  ш еш ім   қа б ы л д а уға ,  көм ек  алуға  кедергі 

жа сайды.

Тыныштануға,  дұры с  шешім  қабылдауға  ықпал 

ететін  жаттығулар:

-  жудырығыңмен  лимонды  ұстап,  қысып,  сөлін 

шы ғарғандай  сезіну  керек,  жұдырықты  біртіндеп 

ашу  керек;

-  аяққа  салм ақ  салы п,  еденге  қарай  еңкейіл, 

қайтадан  тыныштану;

-  кеудеңе піл  шығып  алғандай сезініп,  ішке  қатты 

салмақтүсіру;

-  басты  кеудеге  тыгып,  тасбақа  өзінің  сауытына 

ты ғы лғандай  қалыпқа  келу,  біраз  уақыттан  кейін 

бастапқы  қалыпқа  келу.

«Сақтықта -  қорлық жоқ» -  деп сабақ аяқталады

30

М> 5/2010



В А Л Е О Л О Г И Я

Дұрыс 


шешім қабылда!

Жайна АМИРОВА,

Алматы  қаласы  білім  беру  жүйесі 

мамандарының  біліктілігін  көтеру  және  қайта

даярлау институты



Темекі  ш егуш іліктің алды н алу және  оны  шектеу тур ал ы   Қазақстан  Р есп убли касы н ы ң

2002  жылғы  10-шілдедегі  заңы

Осы  Заң  те м е кі  б үй ы м д ары н  өндіру,  сату  және  тұты ну  пр о ц е сін д е   туы нд а й ты н  қоғамды қ 

қатынастарды  реттейді,  сондай-ақ  азаматтардың  денсаулық  сақтау  құқықтарын  қорғау  мақсатында 

темекі  шегушіліктің  алдын  алу  және  оны  шектеу  женіндеп  негізгі  шараларды  белгілейді



Қазаңстан  Р е сп уб л и касы н ы ң темекі  ш егуш іліктің алды н  алу және оны  шектеу туралы  заңдары.

1  Қазақстан  Республикасының  темекі  шегушіліктің  алдын  алу  және  оны  шектеу  туралы  заңдары 

Қ а за қс та н   Р е с п у б л и к а с ы н ы ң   К о н с т и т у ц и я с ы н а   н е гіз д е л е д і  ж ә не   осы   за ң  мен  Қ а за қс та н  

Республикасының  өзге  де  нормативтік  қүқықтық  актілерінен  тұрады.

2. 

Егер Қазақстан  Республикасы бекіткен халықаралық шарттарда осы заңдағыдан езгеше ережелер 



белгіленсе,  онда  халықаралық  шарттардың  ережелері  қолданылады.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет