Г. К. Сатыбалдиева а в т о р л а р
Окыту әдістерінің мазмүны мен мәні
жүктеу/скачать 9,38 Mb. Pdf көрінісі
|
| 4.3. Окыту әдістерінің мазмүны мен мәні
Баяндау ауызша мазмүндалатыи сойлеу әдістеріне жатады. Баяндау - монологты түрде оку материалын мазмүндау. Бүл әдіс бойынша оку материалы белгілі ретпен, жүйелілікпен, түсінікті және мәнерлеп баяндау болып есептеледі. Биология сабағында баяндаудың колданылатын кездері ма- териалдарға байланысты, табиғат жайлы күбылыстар мен онгі- ме-хабар одісін мүғалім сүрақ-жауап түрінде өткізеді. Әрине, ол сүрак жаңа такырыптын мазмүнынан туындайды, окушылардыц бүрынғы біліміне сүйсне отырып, жана сабақтың мазмүнын иге- руге бағыттайды. Әнгіме әдісін колдана отырып, дәріс өгкізу үшін әрбір үстаз оған өте тияпакты дайындык жасауды керек етс- ді. Мүғалімнің басты міндеті әңгіменің тақырыбын дүрыс анық- тай отырып, жоспар-конспекті дайындау, тиісті көрнекі күралды сарапгап алып, негізгі жәнс косымша сүрақтарды қалыптасты- рын, оның жүргізу тәсілдерін үйымдастыра білуі керек. Әсіресе сүракгы кою ретін. белгілі түйінді жерлеріи аныктап, талдай оты рып, корытынды жасауды жоспарлаған жөн. Бүл одісті колдану барысында ең маңызды кезендсрі сүрақ- ты дүрыс калыптастыру жоне оны кою болыи табылады. Бір сүракпен екінші сүрактың арасында логикалык байланыс болу керек, осынын аркасында ғапа бсрілген моселені ашуға мүмкін- дік туады. Әрбір сүрак жалпы сыныпка койылады, тек аздаған үзілістен кейін барып жауап бсруге окушыны тартады. Орнында отырып, айқайлап жауап беретін окушыларға дер кезіиде сскерту беріп, оны коп мадактамау керек. Көбінссе, нашар білетіндерін жиі сүрап, дүрыс емес бсрілген жауабын дүрыстауға мүмкіндік бсргсн жөн. Егср койылғаи сүраққа ешбір окушы жауап бсрс алмаса, сү- рақты қайтадан баскаша түрде, оны жскс-жеке болігі карау ксрск жәнс жетекші сүрақтарды да коюға болады. Әңгіменіц табысты болуы сыныппен байланысты күруға көп тәуелді. Сондыктаи да сыиып толык жүмыска қатысуы керек, сүракты назар койып тың- дай, ойланып, оз пікірін айтуға дағдыландыру керек. Әрбір сүрак- ты үқыпты тыңдай отырып, оныц жауабына дүрыс баға беруге тырысу керек. Егер оқушы сүракка дүрыс жауап қайтармаса, ол қатесін озі ойлап, іздсніп табуды талап ету керек. Дәріс - сойлеу әдісінің баска түрлерінен айыр.машылығы оиың мазмүндау қүрылымы салмақты, оку материалының логи- калық жүйесі ерекше, күрамына коптеген айтылуға тиісті акпа- раттары бар жәнс мазмүнын ашуда өзіне тән жүйелілігі болады. Дәрістер жоғары кластарда (10-11 сынып) материалдарының маз- мүны күрделілеу, табиғи күбылыстар мен үдерістерді жәнс олар- дын арасыпдағы өзара себсптік байланыстарын ашу барысында қолданылады. Көлемі жағынан дәріс бір сабакты толык камтиды, табысты болу үшін үстаз оның жоспарын алдын ала жасау керек. Дәрістің жоспарьш болшектсй. саралап күрудан кейін, оны- мен алдын ала окушыларды таныстырады (максаты, міндегін. такырыбын). Осы жоспар бойынша рет-ретімсн бір логикалык жүйемен мазмүндау керек. Әрбір жске-жеке бөліктерін нсмесе пунктерін түсіндіріп болған соц жалпы корытынды жасап окы- ту ксрек. Дәрістіц бір бөлігінсн екінші бөліміне ауысу барысын да аралык логикалык байланыстарын сактай отырып. түсіндіру кажет. Доріс жүргізудегі сң бір коңіл бөлетін жай - оның басты проблсмасын ашу барысында оны мәнерлеп мазмүндау. долірек, керекті мысалдарды колдану немесе фактілерді анык келтіре оты рып, салыстырмалы түрде мазмүндау. сыныппеи байланысты бү- зып алмай, окушылардың ойлану іс-орекетін баскара білу, дорісті оку темпініц ен ыңғайлы жолын колдана білудің аркасында оку- шылардың дәріс мазмүнын жазуға мүмкіндік жасау, материал- дағы кейбір түсінікгер мсн тсрминдерді бөліп корсете отырып. 76 ♦ 4-тарау. Биология поніи оқыту әдістемелері. Окьггу әдістерін... 4.3. Окыту әдістсрінің мазмұны мен мәні ♦ 77 тактаға жазу арқылы оиьщ мәпіи түсіндіру, корнекі күралдарды пайдалана отырып, лекция мазмүнын кабылдауға жәнс түсінугс женілдік жасау. Дәрісті семинар жоне практикалық сабақгармен байланыстыра отырып, айтылмай калған кейбір жағдайларды де тальны түрде дәлелдеп, талқылап түсіндіру. жүктеу/скачать 9,38 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|