Бақылау сурақтары
1. Органдык препараттар
өндірісін
ұйымдастырудың
кандай
ерекшеліктері бар?
2. Гомондык препараттар химиялык кұрылысы және бастапкы
шикізат көздеріне карай калай жіктеледі?
3. Кептірілген бездерден алынатын препарттардың технологиялык
үдерісі калай үйымдастырылады?
4. Кептірілген бездер препараттарына мысал келтіріңіз. Олардың
кұрамында кандай гормондар болады? Осы препараттар кандай
дәрілік түрде шығарылады.
5. Парентеральды енгізуге арналған органдык препарат алудын
технологиялык үдерісі калай орындалады? Оның ерекшеліктері
кандай?
6. Жануарлар шикізатынан препараттар алу үшін кандай экстрагент-
тер және экстракциялау тәсілдері колданылады.
7. Бүйрек үсті безінен кандай препараттар алынады?
8. Ұйкы безінен кандай препараттар алынады?
9. Гормон-инсулин организмде кандай роль аткарады. Онын кандай
препараттары болады?
10. Гипофизде кандай гормондар болады және олардьщ кандай
әсерлері бар?
11. Гипофиздің арткы бөлікерінен кандай препараттар алынады?
12. Жыныс бездерінен кандай препараттар алынады жэне кандай
дәрілік форма түрінде шыгарылады?
13. Ферментгер организмде кандай роль аткарады жэне олардын
жіктелуі?
14. Ферменттік препараттар алу үшін кандай шикізат көздері кол-
даылады?
15. Ферменттік препараттар алудын кандай технологиялык про-
цестерінін ерекшеліктері?
16. Асказанның шырышты кабығынан алынатын ферменттік препа
раттар жэне олардын шикізат көздері?
17. Ұйкы безінін ферменттік перпараттарына мысалдар келтіріңіз?
18. Ұрык бездерінің препараттарын атаныз?
19. Ферменттерді иммобилизациялау әдістері?
20. Иммоболизденген ферменттерге арналған препараттар?
VI ТАРАУ ФЕРМЕНТТІ ПРЕПАРАПАР
Тест тапсырмалары
1. «Энзим» термині кандай ұғымды сипаттайды:
A) инактивирленген акуыз;
Б) «жиналмаған фермент»;
B) акуыз табиғаты болмайтын фермент;
Г) ашыткы гидролизат.
2. Фермент белсенділігі жоғары болатын оңтайлы температура:
A) 40-50 °С;
Б) 60-70 °С;
B) 30-35 “С;
Г) 50-60 °С.
3. Ферменттер өндірісінде фильтрлеу үдерісін жаксарту максатында
жогары гидродинамикалык касиетке ие зат:
A) белсендірілген көмір, перлит;
Б) алюминий оксиді, кремний оксиді;
B) металл катализаторлары;
Г) кальций оксиді, кремний оксиді.
4. Проферменттер дегеніміз:
A ) пепсин;
Б)трипсин;
B) ферменттер;
Г) энтерокиназа.
5. Ферменттерді бөлу жэне тазалау әдістерінін жүзеге асу жолдары:
A) жасушалы массаны жуу, фильтрлеу, гидролиздеу, ферментті
экстракциялау;
Б) жасушалы массаны жуу, фильтрлеу, кептіру, гидролиздеу,
ферментті экстракциялау;
B) жасушалы массаны жуу, фильтрлеу, ферментті экстракциялау;
Г) жасушалы массаны жуу, кептіру, ферментті экстракциялау.
6. Кдзіргі уакытта канша фермент кристаллдык түрде алынған:
A ) 2000;
Б) 100;
B) 5000;
Г) 1000;
Д ) 3000.
214
VIтарау
7. Ферментті зерттейтін ғылым саласы:
A) ферментология;
Б) энзимология;
B) рибозимология;
Г) гистология;
Д) анатомия.
8. Ен алғаш рет фермент аты калай аталынған:
A) акуыз;
Б) ашыту;
B) антибиотик;
Г) катализатор;
Д) ингибитор.
9. Ферменттердің өзгеруі неге байланысты:
A) температура, pH орта, метобалиттердің және металл иондары-
нын концентрациясы;
Б) реакцияға катысатын катал изаторлар кабілеті;
B) коршаған ортанын ешкандай факторларына тәуелсіз;
Г) коагуляцияны жоғарылататын температура кезінде.
10. Өсімдік шикізатынан алынатын ферменттер өндірісінін техноло-
гиясы жануарлар шикізаты өндірісі технологиясымен салыстырғандағы
негізгі ерекшеліктері:
A) технологиялыктұрғыдадайындаукарапайым және кептірілген
материалды орап, узак уакыт сактауға болады;
Б) технологиялык тұрғыда дайындау күрделі және кептірілген
материал ұзак сақталынбайды;
B) технологиялык тұрғыда дайындау карапайым;
Г) технологиялык тұрғыда дайындау карапайым.
11. Ферментті ингибиторлар бөлінеді:
A) спецификалық және жекелік;
Б) бір және екі компонентті;
B) жалпы жэне специкалык емес;
Г) спецификалык емес.
12. Накты субстратка Караганда ферменттін спепификалығы немен
байланысты:
A) карапайым тобымен;
Б) коферментпен;
B) ферменттін акуыз бөлігімен;
Г) амин қышкылдарының жеке топтарымен.
Ферментті препарапар
215
13. Ингибиторлар конфигурациясы жағынан субстрат специфика-
сына сәйкес ферменттер аталады:
A) спецификалык;
Б) конкурентті;
B) конкурентті емес;
Г) жалпы.
14. Полимерлі гидрофильді тасымалдағыштар алуда кеңінен колда-
нылатын полимер катары:
A) акриламид;
Б) ДЭАЭ-целлюлоза;
B) КМЦ;
Д) полэтилен.
15. АТФ қатысуымен жүретін реакцияларда катализатор рөлін атқа-
ратын фермент классы:
A) оксидоредуктазалар;
Б) лигазалар;
B) трансферазалар;
Г) лиазалар.
16. Ферменттердің негізгі әсерлері:
A) реакция нәтижесінде ферменттердің инактиациясы және суб-
стратпен әрекеттесуі;
Б) ферменттін инактивация нәтижесінде фермент-субстраттың
түзілуі;
B) реакция жүруі үшін активтену энергиясының төмендеуі;
Г) субстрат молекуласында косымша макроэргиалық байла-
ныстың түзілуі.
17. Иммобилизациялаудың химиялық әдістерінің негізгі ерекше-
ліктері:
A) химиялык әрекеттесу нәтижесінде фермент күрылысы мо-
лекуласымен жаңа ковалентті байланыс акуыз бен тасымал-
дағыш арасында түзіледі;
Б) ферменттін активті орталығы әрекеттеспейді, бірактан суб-
стратпен женіл байланысады;
B) егер тасымалдағыш ақуызбен белсендірілсе химиялык әрекет-
тесу жүреді;
Г) ферменттерді иммобилизциялау арзан, карапайым, кол же-
тімді болып табылады.
18. Декстран негізінде кандай тасымалдағыш шығарылады:
А) сефадекс;
Б) сульфанол;
216
VIтарау
В) сульфорафаны;
Г) декстрин.
19. Бейорганикалы тасымалдағыштар тобына кіреді:
A) металдард ың оксидтері, азот оксиді, сутек аскын тотығы;
Б) глутаранды альдегид, тұздар, галогенциандар, ү-аминопро-
пилтриэтоксилан, изоцианидтар, карбодиимидтер, канык-
паған сульфондар;
B) инулин, гликоген, крахмал;
Г) синтетикалык кремнезенді сорбенттер, металлдар жэне олар-
дын оксидтері, глиннін әртүрлі түрлері, керамика және табиғи
минералдар, белсендірілген көмір.
20. Иммоболизациялаудын негізгі ерекшелігі:
A) активті формаларының ерімейтін ортада немесе жартылай
өткізгіштік мембраналы жүйемен негізделеді;
Б) жоғары температурада ферменттердің инактивациясы;
B) цитозолда ферменттердің еруі;
Г) жеңіл еритін тасымалдағышта ферменттердін адсорбциясы.
|