Г. О. Устенова А. Ш. Амирханова
жүктеу/скачать 9,55 Mb. Pdf көрінісі
|
ТЭП Устенова Г.О
| Диазоттау әдісі глюкооксидазаны, каталазаны, пероксидаза-
ны, рибонуклеазаны, сілтілік фосфатазаны, амилазаны, трипсинді иммобилиздейді. Изотиоцианатты әдіс амилаз мен трипсин үшін пайдаланылады. Бұл мысалдардан көріп отырғанымыздай бір ғана ферментті бірнеше әдістермен иммобилиздеуге болады. Сонымен, лактатдегидрогеназаны тасымалдағышка көлденең тігу кыстыра отырып гельге енгізуге бола ды; аспарагиназаны — тасымалдағышка сорбпиялык немесе химиялык (ковалентті) байланыспен кыстыруға болады. Иммобилиздеу кезінде ферменттер активтілігі 10-нан 50%-ға дейін жоғалғанына, сондай-ак субстрат диффузиясынын күрделенуі нәтижесінде реакция жылдамдығынын біраз азаюына карамастан, им- мобилизденген ферменттер үлкен технологиялык артыкшылыктарға ие. Иммобилизденген ферменттерді реакция өнімінен белуге болады және бірнеше рет пайдалануға болады және фермент өнімді ластамауы аса манызды. Иммолизация барысында фермент касиеттерін өзгерту және максатты түрде модификациялауға болады. Иммобилизацияланған ферменттер әдетте температура әсері мен ортанын pH мәніне біршама тұрақты болып келеді. Иммобилизацияланған ферменттер әсіресе жұка органикалык син- тезге, анализге, энергияның конверсия үдерісіне, медицинаға, тамак және фармацевтикалық өнеркәсіптерге өте көп пайда әкелді. Иммобилизденген ферменттерді колдана отырып өнеркәсіптік үдерістер ең алдымен тамак және фармацевтикалык өнеркәсіптеріне енгізілді. Тамак өнеркәсібінде иммобилизацияланған ферменттер катысында глюкозо-жемістер шәрбаты, глюкоза, алма және аспагин кышкылы, оптикалық активті L-аминқышқылы, диеталык лактозасыз сүт, сүт сығындысынан алынған кант алуға болады. Иммобилизденген ферменттерді улылығы мен аллергендігі томен пролонгирленген әсері бар дәрілік препараттар кұруға жол ашып берді. Иммобилизацияланған жуыктаулар организмдегі дәрілердің бағытталған жолындағы мәселелерді шешуге бейімдейді [31, 42, 43]. Медицинада иммобилизацияланған ферменттер жергілікті эсер кажет болтан жағдайда дәрілік препараттар ретінде пайдаланылады. Бүдан баска, биокатализаторлар әртүрлі биологиялык сұйыктықтарды перфузиялык тазалауға арналған әртүрлі аппараттарда кеңінен колданылады. Болашакта кор шатан орта мен клиникалык диагноста - када биолюминесцентті анализ бен иммуноферментті анализ әдістері маңызды кызмет аткаруы тиіс. |