-сурет.  Дискілі экстрактор сызбанұскасы (түсіндірмесі мәтінде) Серіппелі -калакшалы үздіксіз жүмыс істейтін экстрактор (10-сурет)

Экстракциялық препараттардыңжалпы сипаттамасы
41
козғалу кызметін аткарады. Аппараттын түбінде кыздыру камерасы 
(5) бар. Сығынды камерада (6) жиналады және штуцер (7) көмегімен 
шығарылады. Ұсакталған, дайындалған материал бункер (8) аркылы 
камтамасыз етуші (9) көмегімен бірінші экстрактор секциясына түседі, 
онда экстрагент болады. Мұнда шикізат серіппелі калакша көмегімен 
экстрагентке түседі және әрі карай беріледі, секция кабырғасына жабы- 
сып, онда экстрагенттен тазартылады. Шикізат калакшалар көмегімен 
экстрагентке біртіндеп бата бастайды және акырындап келесі секцияға 
беріледі, осы кезде ол аппараттын кабырғасына жабысып, аздап 
сығымдалады. Осылай шикізат екінші, үшінші секцияларға өтіп, транс- 
портерге (10) дейін жетеді. Патрубкадағы (11) экстрагент аз калған 
материалға түседі, тасымалдағыш көмегімен келесі секцияға түседі, 
шикізатқа карсы козғалып, камерада (6) жиналады. Әртүрлі өсімдік 
шикізаттарымен (кызьш мия тамыры, шүйгіншөп, жусан) экстракторды 
сынау, шикізаггы толык бөлу 75—120 минут аралығында бітетіні және 
температуранын үлкен диапазонында жүргізуге болатыны аныкталған.
10-сурет. 
Серіппелі-калакшалы экстрактордын сызбанұскасы (түсіндірмесі 
мәтінде)
Экстрактор ерекшелігі болып, шикізат механикалык эсер нәтиже- 
сінде экстрактивті заттар шығымы артады. Ал кемшілігі ретінде көп 
ретті айналатын валдар аппаратта болады, электр энергиясы шығы- 
мының артуын камтамсыз етеді.
Циркуляциялык экстракция (11-сурет). Бүл әдіс көп ретті оңай ұшатын 
экстрагент көмегімен экстракциялауге негізделген. Экстракциялык 
кондырғы 
үздіксіз 
тұйыкталған 
циклді 
автоматталған 
Сокслет 
аппаратының шарты бойынша жұмыс жасайды. Ол өзара айдалатын 
кубамен (1), қосылады, экстрактор (2), конденсатор — тоңазыткыш 
(3), конденсат жинағыш (4). Экстрагент ретінде кайнау температура- 
сы томен — этил эфирі (34,5 °С), хлороформ (61,3 °С), метиленхлорид 
(40,0 °С) ұшкыш органиклык еріткіштер немесе олардын коспалары 
колданылады.

42
Iтарау
Этил спирті (96%) — осы максаттар үшін жарамсыз, себебі ол 
ылғалды адсорбирлеп, шикізатта концентрациясын өзгертеді, сонын 
әсерінен кайнау температурасы және экстракциялау кабілетінін 
өзгеруіне алып келеді. Шикізатты (2) салады, сифонды түтікше 
ілмегінен томен экстрагентпен толтырады (5) және белгілі уакыт 
аралығында тұндырады. Бір уакытта буландыратын аппаратка (1) аз 
молшерде экстрагент кұяды. Кабылдағыштан (4) тұндыру аякталған 
соң экстракторға сондай молшерде экстрагент кұяды, себебі сифон- 
нан кубка ағып құйылатьтндай етіп, кабылдағыштан экстракторға 
экстрагент жібереді. Экстаргенттін түзілген буы жылу алмастырғыш 
көмегімен конденсаторға (3) көтеріледі, содан кейін кабылдағышка 
түседі. Содан кейін экстрагент шикізатка түседі. Акырындап экс- 
тракторды толтыру кезінде экстрагент дәрежесі белгілі шамаға жет- 
кенде сифон аркылы сығынды ағады. Каныккан сығынды буланатын 
аппаратқа кайтадан түседі. Экстрагенттің циркуляциясы көп ретпен 
толык шикізатты сарғылту аркылы жүзеге асады.
Алынған 
сығындыны 
кабылдағышта 
айдалған 
экстрагенпен 
концентрлейді. Циркуляциялык экстракциялау әдісімен кою экстракт 
айтарлыктай молшерде алынады.

жүктеу/скачать 9,55 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: