Г. О. Устенова А. Ш. Амирханова

Экстракциялык, препараттардың жалпы сипаттамасы
11
сакталуымен, кұрамында ылғалы көп кез-келген шикізатты кептіруге 
арналған. Бұл кептіру үдерісінің циклі толкынды өнімнің беткі 
кабатындағы ылғалды куып, калган ылғал капиллярлар бойымен тарап, 
үдеріс кайталанады. Бұл үдеріс өнім белгіленген ылғалдылыкка жет- 
кенше, яғни кепкенше жүреді. Әдістің артыкшылығы температуранын 
жоғарылауынсыз жүреді. Яғни, бұл әдіс термотұраксыз материалдарды 
кептіру үшін өте ыңғайлы.
Кептірілген дәрілік шикізаттардан алынған биологиялык белсенді 
заттар сапасы мен саны жағынан жаңа жиналған өсімдіктерден 
алынғандармен тең келмейді. Ғалымдардың зерттеуі бойынша, дайын- 
дау, кептіру және бір жылдан аса сактаса, кұрамындағы биологиялык 
белсенді заттардың үлесі бірнеше есе азаяды. Жас өсімдіктерден 
алынған препараттардың артыкшылығы, шикізат кұрамына кіретін 
ББЗ кешені табиғи түрде сакталады. Сондыктан балғын өсімдіктерден 
тығыздау тәсілімен немесе шикізатты шайғындау аркылы препарат 
алған дұрыс.
Экстракциялау әдісі тек кана аз шырындалған және нығыздалу 
тиімсіз кезде, өсімдіктен (ББЗ) бөліп алуда жүргізіледі. Осындай 
жағдайда шикізатты ұсактау аркылы жасуша тығыздығы және жасу- 
ша кабырғасы сырткы ортаға (ББЗ) жібермейді. Жанадан жиналған 
өсімдік жасушасын сусыздандыру үшін, жоғары концентрациялы этил 
спирті ерітіндісі колданылады және ол жасушамен жанасу нәтижесінде 
жоғары гигроскоптык касиетке ие болады. Жануар тектес шикізат 
жасушасын сусыздандыру екі әдіспен жүзеге асады: кептіру немесе 
органикалык еріткіштермен (спирт және ацетонмен) сусыздандыру.
Экстракция үдерісіне Караганда, жаңадан алынған жануар және 
өсімдік тектес препараттарды алу кезінде, жасушалардың сусыздануы 
бұзылған немесе ашык жасуша тесіктерінен шайылу аркылы жүзеге 
асады. ББЗ бөліп алудың технологиялык кадамын таңдаумен катар жа- 
сушада орналаскан жері, химиялык кұрылысы, бөліп алынатын заттын 
касиеті мен концентрациясы ескеріледі.
Экстрагирленген шикізат әртүрлі химиялык косылыстарға бай және 
адам организміне емдік касиетін көрсетеді. Осындай заттар дәрілік 
заттар немесе биологиялық белсенді заттар (ББЗ) деп аталады. ББЗ 
тұрактылығына эсер ететін және фармакологиялык әсері болмайтын 
косымша бөгде заттар каттары да болады. Бұндай заттарды балласты 
заттар деп аталады. Сонымен катар, өзіне тэн фармакотерапевтикалык 
әсері болмайтын ББЗ экстракпиялауын және еруін, тұрактылығы мен 
белсенділігін арттыратын қосыміиа заттар болады.

12
Iтарау

жүктеу/скачать 9,55 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: