Гаж даму тарихы

Өткен ғасырдың соңында ақпараттық жүйелердің жаңа класы — географиялы ақпаратты жүйелер (ГАЖ) пайда болды. Олар табиғи ресурстарды басқару мен өндірістің көптеген түрлерін ұйымдастырудың негізгі құралына айналып отыр.

Біздің елде ГАЖ түсінігі 1992 жылдан бастап кеңейе түсті. Бүгінгі таңда әр түрлі деңгейдегі геоақпататтық жобаларды ұйымдастыруда құрамында жүздеген мың маманы бар ондаған мың ұйым еңбек етуде. Олар шешетін сұрақтар адамзат іс-әрекетінің барлық салаларымен байланысты:өнеркәсіпті, көлік және табиғи ресурстарды пайдалануды жоспарлау, экологиялық жағдайдың мониторингі, құрылыс және архитектура, табиғи және қалалық кадастр, бизнес және қаржы географиясы, жер реформасы және тағы басқалар.

Геоақпараттық жүйелер атрибуттық деректер қорынан сұлбалары мен байланыс процедураларын көрсететін графикалық құралды тиімді түрде қолданылатын жобаларды автоматтандырылған жүйелерінде дамыған технологиялардан пайда болады. Геоақпаратты жүйелердің анықтамалары көп, нақты айтқанда-бұл аймақтық деректерді жинау, сақтау, өңдеу, сараптау және шығаруға арналған компьютерлік жүйелер.

ГАЖ туралы деректер 50 жылдың аяғы 60 басында пайда болды.

ГАЖ-дың шығуы және жылдам таралуы бірнеше себеп болды:

- топографиялық жұмыстардың мол тәжірибесі, әсіресе тематикалық картографияның;

- картографиялық процесстерді автоматтандыру;

- компьютерлі технологиялық мол жетістіктері мен информатика және компьютерлік графиканың дамуы.

Әртүрлі сипаттамасы бар тематикалық карталарды немесе деректерді жүйелі және кешенді түрде қолдана отырып, географиялық объектілердің жаңа мәліметтер алу, ГАЖ технологиясын қолданушыларға өте қолайлы болды.

Енді, ақпаратты, ГАЖ-де қалай түсінеміз? Бұл әріп, сан немесе бейнелеу түрінде ұсынылатын деректер. Сонда, ал енді, амал, техника, тәсіл, жүйелер, теориялар және бағыттар т.б. жинауға, өңдеуге және ақпараттарды қолдануға арналса, мұны ақпараттық технология деп атайды.