Білім
Тәжірибесі
Оқытушы
Студенттер
тобы
ТӘЖІРИБЕСІ
БІЛІМ
СЕНДІРУ
Жеке және өзара
әрекеттесетін
студенттер
Оқытушы
19
таңда бұл ұғымдар педагогикалық ғылым мен практиканың өзекті
мәселелерінің бірі болып табылады.
Жоғары білім беру саласындағы болашақ математика мұғалімінің кәсіби
педагогикалық қызметі ұғымының мазмұнын анықтау мәселелерімен L. Darling-
Hammond [18], K. Hammerness [19], B. Doig [20], В. Д. Шадрикова [21], г. Б.
Қағазбаева а. к. [13], Турткараева [22], В. я. Виленский [23] және т. б.
айналысты.
"Кәсіби педагогикалық қызмет" ұғымының мазмұнына қатысты әртүрлі
көзқарастарды талдау оның жүйелі екенін, дәстүрлі ғана емес, сонымен қатар
инновациялық компоненттерді де қамтитынын көрсетеді. Атап айтқанда, оқу
үрдісіндегі математика пәні мұғалімінің қызметі ұғымын талдау (S. Crespo [24],
В.А. Далингер [25], К. ж. Әжібеков [26], г. Т. Мұсабекова [27]) оның жалпы
педагогикалық, психологиялық, математикалық және әдістемелік қызмет екенін
көрсетеді. Болашақ математика мұғаліміне кәсіби педагогикалық білім берудің
негізгі мақсаты кәсіби педагогикалық құзыреттіліктерді қалыптастыру болып
табылады (V. A. Uglev, V. A. Ustinov [28], а.в. Хуторской [29], б. р. Каскатаева
[11]).
Ғылыми зерттеулерде педагогикалық мектепте жоғары болашақ
математика мұғаліміне кәсіптік білім жүйе құраушы компоненті оның
әдістемелік дайындығы болып табылатыны көрсетілген. Болашақ математика
мұғалімінің әдістемелік дайындығын жетілдірудің негізгі бағыттарының бірі -
ЖОО компоненттері мен таңдау компоненттерінің әдістемелік мазмұнын
жаңғырту болып табылады (J. Morrison [30], Г. И. Саранцев [8], Ж.М.
Нұрмұхамедова [31], Д. Н. Нұрбаева [32], О. С. Сатыбалдиев [14], Д. Н.
Нұрғабыл, У. А. Бекиш [33], Е. И. Смирнов [34] және т. б.).
Осы және басқа авторлардың ғылыми еңбектерінде математикалық және
әдістемелік пәндерді оқу процесінде болашақ математика мұғалімінің
әдістемелік дайындығына инновациялық тәсілдерді енгізу мәселелері шешіледі:
оқуға іс-әрекеттін көзқарас, оқытудың педагогикалық интеграциясы және
саралануы, педагогикалық, оның ішінде ақпараттық, оқыту технологиясы және
т. б. сонымен бірге оқыту тәжірибесінде бұл инновациялық тәсілдер белгілі бір
дәрежеде, қашықтан қолданылады, бұл в. д. Шадриковтың, В. А. Далингер және
т.б., көзқарастары бойынша математика мұғалімінің кәсіби дайындығы
сапасындағы нақты өзгерістерге әкелмейді.
Оқытудың дәстүрлі әдістері мен оқу процесін ұйымдастырудың
формалары студенттерді математиканы оқытуға арналған кейбір қадамдармен
"таныстыруға" бағытталған, ал мұғалімді даярлау инновациялық тәсілдерге
сәйкес құрылуы керек: Математиканы оқыту процесінде белгілі бір іс-әрекет
түрін сәтті қалыптастыру үшін болашақ маман өзінің психологиялық мазмұны
бойынша қалыптасқан педагогикалық жағдайға сәйкес келетін іс-әрекетті
жүзеге асыруы керек (Tian Lin [35], в.п. Беспалько [36], Саранцев [8], Л. М.
Фридман [9] А. Е. Әбілқасымова [37] және т. б.). Қазіргі уақытта болашақ
математика мұғалімін кәсіби даярлау негізінен математиканың университеттік
компоненттерін және математиканы оқыту әдістемесін оқып үйрену арқылы
20
жүзеге асырылады. Педагогикалық университеттердегі қарапайым математика
курсы оқу жоспарларының кәсіби бағытын арттыру мақсатында енгізілді. Бұдан
оның Математиканы оқыту әдістемесі курсымен қажеттінше жан-жақты
байланысытылығы шығады.
Төмендегі 1-кестеде кәсіби педагогикалық іс-әрекет тұжырымдамасының
мазмұнын талдау және онымен байланысты терминдер ұсынылған, олардың
негізінде болашақ математика мұғалімін қазіргі жағдайда оқытудың әдістемелік
компоненті құрылады.
1 кесте - кәсіби педагогикалық іс-әрекет
Достарыңызбен бөлісу: |