Гегельдің философиясындағы білім беру идеялары



Дата07.09.2023
өлшемі18,11 Kb.
#106385

26.03.2022ж
Гегельдің философиясындағы білім беру идеялары
Гегель абсолюттік идея деген философиялық ұғымды ойлап шығарады. Оны абсолюттік білім деп түсінді.
Абсолюті идея – дегеніміз, ол:

  1. Жалғыз ғана өмір сүретін нақты реалдылық;

  2. Дүниедегі барлық заттар мен құбылыстардың бастамасы;

  3. Сана-сезімі мен жаратушылық қасиеттері бар дүниежүзілік рух

Г. Гегельдың философиялық жүйесі үш бөлімнен тұрады:
1) Логика;
2) Табиғат философиясы;
3) Рух философиясы
Абсолюттік идея логикалық, табиғат және рух кезеңдерінен өтуі. Сондықтан Гегель осы кезеңдер арқылы логика ғылымына, жаратылыстану салаларына, қоғамдық ғылымдарға жан-жақты талдау жасады.
Гегельдің философиялық жүйесіндегі ең құндысы - оның рух жөніндегі ойлары. Ол адамзат рухын тарихи көзқарас тұрғысынан талдап, оның даму сатылары жөнінде тамаша ойлар мен пікірлер айтады.
Гегельдің ойынша, рух даму процесінде өзінің үш сатысынан өтеді:
1. Субъективті рух - яғни жеке адамның санасы.
2. Объективті рух - оған ол құқ, мораль, адамгершілік, отбасы, азаматтық, мемлекеттікті,жатқызады.
3. Абсолюттік рух - ол өнер, дін және философия.
Гегель үшін білім обьектісі ештеме емес. Білім ол:
А) сезімдік, алғашқы
Б) ақыл-парасатты яғни білім ғылым деңгейінде
С) ақыл білімі-философиялық білім, яки руханилық индивидтік деңгейден ақыл-парасаттың сферасынан шығуы. «Ақыл ақыл-парасатсыз ештеме, ал ақыл-парасат ақылсыз әлдене деп айтқан болатын.
Гегель философиялық білімнің мүмкін түрлерін, «ойдың объективтілікке қатынасын» жіктеуге бағытталған ауқымды әрекетті жүзеге асырды, оның негізгі үш түрін атап көрсетті: «метафизика», «эмпиризм» және «тікелей білім». Метафизика (оның мысалы - ол үшін неміс философы Кристиан Вульфтың жүйесі) болмыс пен ойлаудың бірегейлігіне, яғни ойдың заттарды жеткілікті түрде түсіну қабілетіне, сонымен қатар талапқа деген аңғалдық сенімімен сипатталады. дерексіз рационалды бейнелеу арқылы әлемді тану. Эмпиризм (Гегель 17 - 18 ғасырлардағы британдық философтар деп санайтын типтік өкілдер) метафизиканың догматизмі мен абстрактылығын сезіне отырып, оны нақты білімге берік негіз табуды қалайтын тәжірибеге жүгіну арқылы жоюға тырысады. Эмпиризмнің қателігі - сенсорлық білімнің тек нақтылық көрінісіне ие екендігін түсінбеуде. Сонымен қатар, тәжірибеге деген эксклюзивті бағдар заттарды біздің сезімдерімізде көрінгендей емес, өздігінен бар ретінде тану мүмкін емес деген қорытындыға әкеледі.
Болмыс пен ойлаудың бірдейлігін теріске шығару, Гегель сенгендей, қазіргі эмпиризмнің логикалық жалғасы болып табылатын кант сынының жүйесінде аяқталды. Оның өкілі Гегель неміс жазушысы және иррационалист философ Фридрих Генрих Якоби деп атаған «дереу білім» философиясы ақиқатты тікелей қабылдау мүмкіндігі туралы иллюзияны сақтайды. Дереу, дегенмен, делдалмен тығыз байланысты. Тек қарапайым және кедей анықтамаларды тікелей ойлауға болады. Философияның негізгі пәні - абсолютті шынайы әмбебаптыққа қарай ойлаудың ұзақ қозғалысы арқылы ғана адекватты түсінуге болады. Гегель философияның осы үш түрін метафизиканың, эмпиризмнің және тікелей білім тұжырымдамасының кемшіліктерін жоятын және олардың барлық артықшылықтарын сіңіретін «абсолютті идеализммен» салыстырды. 

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет