Геологиялық бөлім Кен орын туралы жалпы мәліметтер
Экономикалық тиімділіктің есебі
жүктеу/скачать 0,55 Mb.
|
ТНХП-2021 курсова (копия)
| 3.2 Экономикалық тиімділіктің есебі
Игеріліп жатқан Қаражанбас мұнай-газ кен орнында қабаттағы көлбеу ұңғының мұнайбергіштігін арттыру мақсатында анағұрлым жетілдірілген механикалық өндіру әдісі қолданылуда. Түз қышқылын қолдану ұңғының орта тәуліктік шығымын және ұңғының өнімділік қуатын ұлғайтуға қол жеткізеді. Мақсаты: мұнай өндірудің жаңа және анағұрлым жетілдірілген механикалық өндіру әдісін енгізу кезіндегі, барлық шығын түрлері бойынша калькуляция құрастыру нәтижесіндегі жылдық экономикалық тиімділікті анықтау. Қаражанбас кен орнында электірлі ортадан түз қышқылдарды 2009 жылдың басынан бастап қолданыска енген. Іс-шараны жүргізгеннен кейін орта тәуліктік шығым 100 %-ға артты. Ұңғыны пайдалану коэффициенті 0,93-тен 0,96-ға дейін өсті [8]. 3.1 - Кесте Алғашқы берілгендер
Бір жылда өндірілген мұнай көлемін бір ұңғы үшін мына формуламен анықтаймыз: Q=q*Nұңғ*Т*Кпайд (5.1) мұндағы q – орта тәуліктік шығын, т/тәул; (5.1) Nұңғ-әрекеттегі ұңғылар саны, шт.,(біздің жағдайда бір ұңғыны аламыз) Тк – жылдық календарлық жұмыс күн (365 күн); Кпайд – пайдалану коэффициенті. Ұңғыманың орта тәуліктік шығыны qкө=45 т/тәул, Кпайд=0,80%. Qкө= 45 *1*365*0,80=13140 т/жыл Ұңғыманың орта тәуліктік шығыны qкө.қ= 87,9 т/тәул, Кпайд=0,97 Qкө.қ = 87,9*1*365*0,97=31120 т/жыл Өңдеу кезінде алынған мұнай өнімінің жалпы өсуін анықтаймыз: Q=Q2-Q1= 31120 –13140=17980 т/жыл Іс-шараларды енгізгенге дейінгі пайдалану шығынын анықтау, яғни көлбеу ұңғы шығындары Жаңа техникаларды енгізген кездегі мекемелер күрделі қаржылар номенклатураларының түгелдей емес, ал олардың жеке шығын есептерін талап етеді: жабдықтарды иелікке алу, транспорттық жеткізу шығындары, құрастыру және бастырма құны. Пайдалану аймағындағы тиімділікті анықтайтын болсақ, күнделікті шығымның жылдық өлшемін анықтау, қолданатын жабдықтармен қамтамасыз ету. Бұл шығында сол машиналардың көмегімен өндірілетін өнімнің өз құнын құрайды, жабдықтармен және кез-келген басқа техникалардың көмегімен. Күнделікті шығындар - бір жыл мерзімінде үнемі өндірілетін, өнімді өндіру кезіндегі қоғамдық және ірі еңбек шығындары. Капиталды шығындар - өнідірістік қорларды жасау үшін капиталды салымдар түрінде жинақтау және олардың ұдайы өндірісінің ұлғаюы, қайта техникалық қамтамасыздандыру. Мұнай өндірудің шығын деңгейін есептеу үшін калькуляция бабы бойынша іс-шараларды енгізуге дейін 2009 жылғы жоспарлық құжатынан алынған негізгі мәліметтер (5.4 кесте) көрсетілген [8]. 3.2–кесте - Пайдалану шығынын есептейтін нормативтер
Жалақы фондысының есебі ЕАҚ=ЖМИН·КТАРИФ·КРАЙОН·КТЕР·КДОП.ЗАР·ЧППП·12 (3.10) ЗПМИН – ҚР ең төменгі жалақы 21364 теңге құрайды Ктариф.орт=4,2 Крайон=1,14 Ктер.=1,14 Кдоп.зар.=1,25 АС=12 (ШТС қанша адам жасаса, сонша адам БОТЭС-н да қызмет етеді) Еңбек ақы қоры: ЕАҚ= Жмин*kтар *k қос*k ауд*k айм *АС*n ЕАК = 21364*1,14*4,28*1,25*1,14*12*12=21389889,7 3.3 – кестеЕңбек ақы қоры:
3.4 - кесте Көлбеу ұңғыманы игеру үшін кететін жалпы жылдық ЕАҚ
1.Әлеуметтік шығындар: ӘШ= ЕАҚі*0,11 ӘШ1= 43993121,44* 0,11 =4839243,358 тг 2.Үстеме шығындар : ҮШ=ЕАҚ*0,21 ҮШ1= 43993121,44*0,21 =9238555,502 тг Электр энергиясының шығынын есептеу Шараларды енгізу нәтижесінде орнатылған қуат пен жылдық энергия шығынының өзгеруіне байланысты тікелей мұнай өндіруге кететін энергетикалық шығындар өзгерісін табуға болады: (5.2) УРЭ – 1тонна мұнайды көтеруге кететін электр энергиясының салыстырмалы шығыны; УРЭ- көлденең ұңғымада 2,7 кВт/сағ; РЭ – 1 кВт/сағ энергияның құны; РЭ=9,56 теңге (Ақтөбе облысы үшін) Э1=13140* 2,7* 13= 461 214 тг Э2=31120* 2,7* 13= 1092312 тг Амортизациялық төлемдер Амортизация кәсіпорынның негізгі объектілеріне байланысты құрал-жабдықтардың баланстық құнын есептейді. Амортизация - өтеу деген мағынаны білдіреді. Амортизациялық төлемдер құрал-жабдықтарды күту және пайдалану шығындары статиясындағы амортизация нормалары мен техниканы сатып алуға салынған күрделі қаржы салымына байланысты есептеледі [8]. Ажыл = Балг*Na/100 = 9 750 000*14,5/100 =1 413 750 (5.3) мұндағы Салг -құрал-жабдықтың алғашқы құны. Na– жылдық амортизациялық төлемдер нормасы. 3.5 - кесте Амортизациялық төлемдер
Жалпы өндірістік шығындар. Ол тура және жанама шығындардың 26% құрайды, 23 178 220 мың тенгені құрайды. Кәсіпорынның мәліметтері бойынша өндірістік емес шығындар 25 298 тенгені құрайды 3.6 - кесте Жылдық пайдалану шығындары
Пайдалануға кеткен шығындар сомасы келесідей анықталады: экспл.шығындар= 13140 + 43993121,44+ 4839243,358 +9238555,502 + 268 347,1 +1 413 750+ 23 178 220 +25 279 = 83040497,3 тенге Мұнайдың 1 т өзіндік құны С1 келесі формула бойынша анықталады: С1 =экспл.шығындар/ Qкөл=83040497,3/13140= 6319 тенге/тонна Өткізілген өнімнің (Р1) өзіндік құны келесідей анықталады: Р1=С1* Qкөл=6319*13140= 83040497,3тенге Егер мұнайдың 1 т бағасы (К) 79 233 тенгеге тең деп Т1 өткізілген өнімнің бағасын анықтаймыз: Т1=К*Qкөл=79 233 *13140= 1041121620 тенге = 7082460 $ Онда көлденең ұңғымаларды пайдаланудан таза табыс: П (көлденең)таза=Т1-Р1= 1041121620 -83040497,3=958081122,7 тенге Іс шараларды енгізуден кейінгі пайдалану шығынын, яғни ұңғымаларды Тұз қышқыл ерітіндісімен пайдалану кезіндегі шығымдарды есептеу [8]. 1.Әлеуметтік шығындар: ӘШ= ЕАҚі*0,11 ӘШ2=17 946 094,32 * 0,11=5 114 636,9 тг 2.Үстеме шығындар: ҮШ=ЕАҚ*0,21 ҮШ2=17 946 094,32*0,21 = 3768679,8 тг 3.Электр энергиясының шығынын есептеу: УРЭ- бұрандалы сораппен 5,55 кВт/сағ; РЭ=9,56 теңге (Ақтөбе облысы үшін) Э2= 31120 *5,55 * 9,56= 1651164,96 тг Амортизациялық төлемдер Амортизация кәсіпорынның негізгі объектілеріне байланысты құрал-жабдықтардың баланстық құнын есептейді: Ажыл = Балг*Na/100=7 505 662*11,2/100=840 634,1 3.8 - кесте Амортизациялық төлемдер
Жалпы өндірістік шығындар 23 994 100 тенгені құрайды. Көлденең сорапты пайдалану және қамтамасыз ету шығындары 75 500 мың тенгені құрайды [8]. 3.9 - кесте Жылдық пайдалану шығындары
Пайдалану шығындарының қосындысы: экспл.шығындар= 31120 + 17 946 094,32 + 5 114 636,9 +3768679,8 + 915 625,1 + 840 634,1 +23 994 100+ 75 500 = 53421930,08 тенге Мұнайдың 1 тоннасының өзіндік құны: С2=экспл.шығындар/ Qкөл = 53421930,08/31120=1716,64 тенге/тонна Өткізілген өнімнің (Р2) өзіндік құны келесідей анықталады: Р2=С2* Qкөл=1716,64 * 31120= 53421930,08тенге Егер мұнайдың 1 т бағасы (К) 31 800 тенгеге тең деп алсақ, онда Т2 өткізілген өнімнің бағасы анықталады: Т2=К*Qкөл=31 800 * 31120=1046727760 тенге = 8849088,435 $ Онда көлденең сорапты пайдаланудан таза табыс: П(көл)таза=Т2-Р2= 1046727760- 53421930,08= 993305829,9 тенге Іс шараларды енгізуден жылдық экономикалық тиімділікті анықтау Бұл жағдайда экономикалық тиімділік екі таза табыстардың айырымымен анықталады: Эк.тиім=П(көл)-П(көл т.қ.)= 958081122,7-993305829,9= 35224707,22тг Экономикалық тұрғыдан қарағанда, көлбеу ұңғыларды тұз қышқылымен өңдеу бірнеше есе тиімді екенін көреміз. Яғни, көлденең ұңғымалардың дебиті төмендегенде, оны көлбеу үңғымаларды тұз қышқылымен өңдегенде біз 35224707,22 тенге мөлшерінде экономикалық тиімділік аламыз. 3.10 - кесте Түз қышқылын енгізгеннен кейінгі экономикалық тимділік
жүктеу/скачать 0,55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||