Гормондар Эндокринди жуйе


Т-тироциттер не фолликулярлык эндокриноциттер



бет3/5
Дата17.10.2023
өлшемі24,39 Kb.
#117484
1   2   3   4   5
Т-тироциттер не фолликулярлык эндокриноциттер
Фолликуланын ишки кабыргасын и коп болигин курайды. Фолликулада базальды мем-а 1 кабат курай орналасады. Калканша безинин орташа кызметтик белсенуи кезнде т-тироцит-ң пишини текшели , ядросы шар таризди , ондирген коллоиды гамогенди зат турнде фолликула куысын толтырып турады.Фолликула куысына багытталган т-тироцит-ң апикалды беткейнде микробур аныкталад. Тироидты белсендилик арткан сайын микробурлер колеми мен саны артады. Фолликуланын тыныштык жагдайында тегис болатын т-тироциттердин базальды беткейи осы кезде катпарлана бастайды. Фолликула кабыргасында сосед орналаскан жасуша-р десмосома и терминалды табакша аркылы байланысады. Тироидты белсену арткан сайын т-тироцит-ң буйрлик аймактарында саусак таризди осиндилер пайда болад. Тироидты гормондар айналымга молекуласынан босаганнан кейн гана щыга алады. Организмде тироидты гормонга деген сураныс жогарылап калкканша бездин кызметтик белсендилиги артканда : фолликула-ң т-тироциттердн пишини призмалык болып озгереди и коллоид бул кезде суйыла басиайды, ишинде коптеген реабсорбциялык вакуольдер пайда болад.
С-тироциттер не парафолликулярлык эндокриноциттер
Ересек адам организмнде фолликулдардын кабыргасында орналасады и олардынтнегизи корши т-тироциттер-ң базальды туптеринин арасында орныккан , но жасуша уштары фолликулдын куысына жетпейди. И олар тагы фолликул аралык данекер тин кабаттарында орналасады. Колеми жагынан т-тироциттерден улкен , пишини сопакша кейде копбурышты, Т-тирциттерден айырмашылыгы т-тироциттер йод синирмейди. Парафолликулярлык жасуша-ң цитоплазмасын толтырып турган секреторлык туйршиктер айкын осмиофилдик и аргирофилдик касиет танытады. Цитоплазмасында туйршикти эпт и гольджи кешени жаксы дамыган. Олардын секреторлык туйршиктеринин 2 тури болады. Кейбиринде усак но оте осмиофилди туйршиктер басым болады, жасушанын бул тури калцитионин ондиреди. Екинши туринде колеми улкенирек но алсиз осмиофилди туйршиктер басым болады, бул жасушалар соматостатин ондиреди.
Секреторлык цикл
2-фазасын ажыратады. Шыгару и ондиру фазасы. 1- Ондиру фазасы. Курамына киреди: канмен келетин тироглобулиндердин бастапкы заттар-ң т-тироциттерге тусуи потом туйршикти эптда тиропероксидаза ферментинин комегимен тироглобулиннин полипептидти тизбектеринин гольджи кешенинде тузелуи и онын гликозденуи потом иодидтерди тотыктырып т-тироциттердин беткейлеринде олардн тироглобулинмен байланысуын камтамасыз ету аркылы коллоидтын тузелуин жургизетин тиропероксидазанын синтези болады. Йодталмаган тироглобулинге йод атомдары биртиндеп косылады , басында йодтын бир атомы косылады кейн 2-ши атом биригеди натижеснде моно и дийодтирониндер тузиледи, олрдын келеси кешенденуи т3 и т4 ти береди. 2-Шыгару фазасынын курамына: лизосомалык протеазалардын комегимен гидролзиденуи журетин тироглобулимен байланыскан тиреоидты гормоннын эндоцитозы киреди. Моно и дийодтирозин , т3 , т4 цитоплазмага болинип шыгады . Т3 и Т4 базальды мембрана аркылы кылтамыр мен лимфа кылтамыр-а шыгарылад. Моно и дийодтиронин тироглобулиннин жана молекуласын тузуге катысады. Тиротропты гормон т-тироцит-ң микробурлеринин тироглобулинди синируин и онын фагализасомаларда белсенди гормондарды боле отырып , ыдыратылуын арттыру аркылы , калканша безинин кызметин жогарылатады.
Қалканша маны бези
Калканша бездин арткы беткейнде орналасып, одан капсуламен болектенген, бездн салмагы 0,05-0,3 г. Калканша маны безднринин кызметтик манызы Са дин метаболизмин реттеуде аныкталады. Олар остеокласттардын суйектерди резорбциялауын ынталандыру аркылы наруызды гормон паратиринди ондиреди и буйректе отетин Р дын резорбциясын тежеу жолымен онын кандагы молшерин томендетеди и САдын экскрециясын азайтады, каннын сары суындагы Са-дин молшерин и ас корыту тутигинде онын синирилуин арттыратын Д даруменинин метаболитн синтезин белсендиреди. Паратирин и кальцитионин минералдык заттардын алмасуын реттеуде бир биримен тыгыз байланыста болады. Кальцитионин кандагы Са денгейн томендетеди ал паратирин онын антогониси . Гипокальциемия паратириннин секрециясын арттырады ал гиперкальциемия тежейд. Кальцитионин и паратирин буйрек и аскорыту жолдарынын кызметине асер етеди.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет