Гормондар Эндокринди жуйе



бет5/5
Дата17.10.2023
өлшемі24,39 Kb.
#117484
1   2   3   4   5
Құрылысы
Сыртынан еки кабаттан туратын сырткы и ишки данекер тиндик капсуламен капталган. Негизги курылымдык компоненттнри милык и кабыктык заттары.
Кабыктык заты
Буйрек усти бези кыртысынын жасуша-ы бездин жогаргы беткейне перпендикулярлы багытталган эрителиалдык созындыларды курайды. Негизги 3 аймагы бар. Шумакты аймак 15 пайыз , шогырлы аймак 75 пайыз и торлы аймак 10 пайызын курайды. Эпителийлик созындылар-н араларын борпылдак данекер тин алып жатады и созындыларды сыртынан коршай орныккан жуйкелик талшыктары болады. Капсула астында жука усак аздифференцияланган эпителиалдык жасуша-н кабаты болады.
Шумакты аймак донгелек пишинди жиынтыктарды калыптастыратын усак кортикостероциттерден куралган. Бул аймактагы жасуша-а липидтик косындылар аз болады. Туйршиксиз эпт усак копирщиктерден куралган. Пишини сопакша не узара тускен коптеген митохондрия-ы табакшаланган кристилермен сипатталады. Гольджи кешени жаксы дамыган. Бул аймакта минералокартикоидтар ондириледи онын ишиндеги бастысы альдестерон. Минералокортикоидтардын негизги кызмети организмде электролиттердин иондык курамын устап туру. И буйрек тутикшелеринде отетин иондардн реабсорбциясы мен экскрециясына асер етеди.Шумакты и шогырлы аймак арасында аздифференцияланган усак жасушалардын жука кабаты орналасады и ол аралык дкп аталады. Бул кабат жасуша-н кобюи шогырлы и торлы аймактардын калпына келуин камтамасыз етеди.
Шогырлы аймак кабыктык заттын ортангы и коп болигин алып жатады.Бул аймактын кортикостероциттери улкен колемдеримен , текшели не призма таризди пишиндермен сипатталады. Бул жасуша-н цитоплазмасында липид тамшылары мол болад. Митохондриялары улкен колемди , пишин донгелектеу не сопкша . жазык эпт жаксы дамыган. Рибосома цитоплазмада еркин орналаскан. Бул аймактарда ашык жасушалармен катар кунгирт жасуша-а кездеседи. Кунгирт жасуша-а туйршикти и туйршиксиз эпт болад. Стероидтарды ондирип , жинактаган сайын жасуша-ң цитоплазмасы ашыктана туседи де , олар дайын онимди канга болип дайын секреторлык онимди канга тусиру фазасына кириседи. Шогырлы аймакта глюкокортикоидты гормондар ондириледи: кортикостерон, кортизон и гидрокартизон. Олар комирсулардын , наруыз и майлардн алмасуына ыкпалын тигизип , организмде отетин фосфорлану удеристерин белсендиру аркылы энергияга бай заттардын тузелуине комектеседи. Ал олар организмнин арбир жасушасында журип жаткан букил тиршилик удеристерин энергиямен камтамасыз етуге жумсалу ушин болинеди. Глюкокортикоидтар глюконеогенездин и гликогеннин бауыр мен миокардта жиналуын и тиндик наруыздардн мобилизациясын удетеди. Глюкокортикоидтардн жогаргы молшери каннын лимфоциттери мен эозинофилопенияны калыптастырады. И организмде кабыну удеристерин тежейди.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет