Gps белгілері 1 срнж бойынша жалпы мағлұматтар



бет1/2
Дата23.10.2023
өлшемі0,86 Mb.
#120818
  1   2

8 ДӘРІС «СРНЖ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК. GPS-ТЫҢ ҒАРЫШТЫҚ СЕГМЕНТІ. GPS-ТЫҢ БАСҚАРУ ЖӘНЕ БАҚЫЛАУ СЕГМЕНТІ. GPS БЕЛГІЛЕРІ»


8.1 СРНЖ бойынша жалпы мағлұматтар

Америкалық және ресейлік серіктік радионавигациялық жүйелері GPS (NAVSTAR) және ГЛОНАСС бірінші буын TRANSIT және «Цикада» навигациялық жүйелерін ауыстыруға келген.


Жүйенің атау келесідей жазылады:
- GPS −Global Positioning Systen – Жаһандыө Жүйенің бағытталуы;
- ГЛОНАСС – Жаһандық Навигациялық Жерсеріктік Жүйе.
GPS жүйесінің басқадай атауы – NAVSTAR, Navigation Satellite Timing and Ranging, яғни навигациялық жерсеріктер бойынша уақыт пен ара қашықтықты Анықтау.
GPS жүйесі келесідей үш сегменттен тұрады:
- ғарыштық сегмент;
- бақылау сегменті;
- тұтынушы сегменті.
Ғарыштық сегмент өздері жіберілетін жерсеріктер мен ғарыш айлақтарымен көрсетіледі, ал Бақылау сегменті жерсеріктің операциялық басқаруымен байланысты. Екі сегменттің жұмысын АҚШ қорғаныс Министрлігі басқарады. Жүйенің азаматық тұтынушымен қолдануына АҚШ көлік Министрлігіне жүктеледі. Тұтынушы сегмент әскери және азаматтық қарал-жабдықтарды қолдану байланысты әрекеттерді қамтиды (яғни қабылдағыштар). Азаматтық сектордағы қабылдағыштарды ойлап шығару мен қызметі негізінен нарықтық құрылымға тиесілі. [ICD-GPS-200C, 1993].
8.2 GPS NAVSTAR ЖҮЙЕСІ

8.2.1 Ғарыштық GPS сегменті


Ғарыштық GPS сегментіне өздері шығаратын жерсерік жұлдыздары (орбиталық топтастырылу) және ғарыш алаңы кіреді. Жер серіктерінің негізгі функциялары:


- басқару сегменттерімен берілетіндерді, қабылдау және сақтау негіздері;
- бірнеше атомдық борттық стандарттар жиіліктері арқылы уақыт дәлдігін ұстап тұру;
- L-диапазонды бір немесе екі жиілікте пайдаланушыға сигналды және ақпаратты жеткізу.
Орбиталық топтастырылу GPS 24 жерсеріктерінен олар радиусы 26 560 км орбиталық шеңбермен орналасқан, периоды 12 сағат және тұрақты жолдан тұрады. Жерсеріктер алты орбиталық жазықтықта 55º бұрышпен иіліп, әрбір орбитада түзу таралмаған төрт жұмыс нүктесінде (слот) (10 сурет).



Сурет 10 – GPS NAVSTAR орбиталық топтастырылу


8.2.1.1 Орбиталық параметрлер
Қазіргі уақытта барлық GPS серіктердің орбиталарының иілуі 55º, бірақ І блогының серіктерінде 63º деп алынды. Орбиталардың эксцентриситеттері 0.001 ÷ 0.02 шегінде орналасқан, яғни шеңберлі деуге де болады. Жер бетінен өте үлкен биіктік – 20 150 км – атмосфераның қиын болжанатын қарсыласуын азайтады. Жер бетінен өте үлкен биіктік көрінушілік зонасын Жер бетінен де, серіктен де кеңейтеді (кесте 4). Көрінушілік зонасында бір серіктің болу ұзақтылығы бұның биіктік бойынша зенитті өтуі мен қима бұрышы hmin = 15º болғанда шамамен 4 сағат.

Кесте 4 – GPS серіктерінің қозғалыс параметрлері



Параметр

Мәні

Орбитаның үлкен жарты осі, а

26 560 км

Орбитаның иілуі, i

55º *

Жер бетінен орташа биіктік, Н =a– R

20 182 км

Орташа қозғалыс

30º/сағ

Айналу периоды,

11:57:58

Орбита бойынша ұшу жылдамдығы

3 874 км/с

hmin = 15º кезінде серіктен көру зонасының радиусы

13.4º



Достарыңызбен бөлісу:
  1   2




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет