Хабаршы №5 филологиялық Ғылымдар әож 81'366-512. 1 11/13

Терроризмнің  қҧралы  ретінде  қарсы  жауға  арналған  психологиялық  артықшылық  болып 
табылады, ол: не, қайда, қашан, не ҥшін кезекті соққы болатының білмейді. Терроризм – ол оның 
ҧзақ  мезімді  болашағына  есептелген  және  оның  іске  асыруына  глобальді  қарқындалған   жҥйке 
соғысы. Терроризм, «ӛркениеттендірілген» соғыс ретінде, шайқас алаңында жеңбейді,ол адамның 
ішкі  психика  дҥниесінде  жеңеді.  Адамның  немесе  ҥлкен  адамдар  тобының  мінез-қҧлқын  ӛзгерті 
ҥшін оларды ӛлтіріп, жарақаттау міндетті емес, тек олардың  саналарының қҧрылымы мен кҥйін 
ӛзгерту керек. 
Қазіргі  жағдайда  терроризм  қоғамда  бар  және  соңғы  ӛмірдің  негізгі  сферасына  қатысты  әр 
тҥрлі  қайшылықтарға  негізделген,  кӛлемді  және  кең  таралған  әлеуметтік  –  саяси  қҧбылысқа 
ӛзгерді;  ол  ең  алдымен  оның  әр  тҥрлі  деңгейінде(мемлекетаралық,  ҧлтаралық,  кластық, 
топтық)саяси  қатынас  аймағын  қозғай  отырып,  кҥрделі  қҧрамға  және  айыр  форма  жҥйесіне  ие. 
Саяси  зерттеулерде,  ХХІғ.  Дәстҥрлі  шиеленіс  (әскери,  этникалық),  зорлаудан(физикалық, 
қылмыстық) жаңа қҧрамды жаңа сапаға кӛшті, деп танылған. 
Сид  Ахмет  Шанас  (Египет)  атты  саясаткер  негізді  тҥрде,  қару-жарақтың,  әскери 
технологиялардың  айтарлықтай  ӛсуін  ескеретін  технологиялық  дамуды  абсурдты  деп  таниды. 
Бірінші орынға саяси қылмыстық және әскери терроризм шықты. 
Әскери іс-әрекеттер ӛз мәні бойынша, ӛз параметрлері бойынша терроризмді еске тҥсіретін 
акция  формаларын  сақтайды.   Бір  жағынан  зорлау  қылмысының  дәстҥрлі  формаларында 
терроризм  элементтері  бар.  Ендеше,  терроризм  интенсивті  тҥрде  және  кері  айналмай  біздің 
ӛмірімізге кіреді. 
Саяси экстремизм – қазіргі заманғы адам дамуына ғана тән емес, сонымен қатар саяси ҥкімет 
пайда  болғаннан  бастап  бар,  қоғамдық  ӛмір  қҧбылысы.  Саяси  экстремизм  әр  тҥрлі  саяси 
топтардың саяси қызығушылықтарын қанағаттандыруға бағытталған кӛзқарастар мен әрекеттерді 
қамтиды.  Саяси  экстремизмнің  сәйкес  белгісі  –  саяси  кҥрестің  негізгі  әдісі  ретінде  әр  тҥрлі 
формада зорлауды легитимсіз қолдану. Саяси кҧрестің жалпы схемасында бҥтін және ӛзіндік жҥйе 
болатын  саяси  экстремизм  саяси  мақсаттарға  қол  жеткізу  ҥшін  зорлауды  қолдануды  ақтайтын 
кӛзқарастар мен концепциялардың тарауын, зорлау актілерін дамытуға арналған саяси қҧрылымды 
қалыптастыруды ҧсынады. 
Әр тҥрлі саяси жағдайда саяси экстремизмнің нақты қҧрамы ӛзгерді. Бҧл оның идеологиясы 
мен  экстремистік  қҧрылымының  ҧйымдасуына  және  сәкес  әлеуметтік  топтарда  саяси 
қызығушылықтарда зорлауды қолданудың тәжірибелі жағына да қатысты. Саяси тарихтың қазіргі 
кезеңіне әлем бойынша саяси экстремизм кӛзқарастары мен концепцияларын кең кӛлемде тарату 
сәйкес келеді. 
Саяси  экстремизм  позициясында  тҧрған  және  оның  субъектісі  болып  табылатын  ҧйымдасу 
қҧрылымы  әр  тҥрлі.  Бҧл  қҧрылымдар  экстремистік  іс-әрекетке  кӛптеген  халықты  тартуға,  саяси 
зорлаудың әр тҥрлі формаларын қолдануға және әр тҥрлі жағдайлардағы қарсы тҧруларға икемсіз. 
Саяси  экстремизм  субъектілерінің  қызығушылықтарына,  олардың  мінез-қҧлықтарына  және 
саяси  кҥрес  жағдайына  байланысты  оның  мақсаттары  мен  амалдары  қалыптасады.  Олар  саяси 
қарсыластардың  әлсіреуін,  тҥсуін  және  жойылуын,  соңғы  ішкі  және  сыртқы  саяси  курстардың 
ӛткізілуіне қарсылықты ескере алады. 
Саяси  экстремизм,  әр  тҥрлі  әлеуметтік  кҥштің  қоғамдағы  қиын  саяси  кҥрес  жағдайындағы 
қызығушылықтарын айқындайтын қҧбылыс ретінде. Олардың ішіндегі ең негізгісі, соларға кҥрес 
жҥргізіліп отырған әлеуметтік кҥштердің саяси ҧйымдасуы. Ол, мысал ретінде, саяи экстремистік 
кҥштер  қарсы  тҧратын  қоғамның  саяси  жҥйесі,  қоғамдағы  қҧқықтық  тәртіп,  мемлекет,  оның 
саясаты  және  т.б.  Саяси  экстремизм  объектілеріне  сонымен  қатар  қарсы  тҧратын  партиялар, 
қозғалыстар, қоғамдық – саяси ҧйымдар және т.б. жатады. 
Саяси  экстремизм  объектілері  жиі  шетел  мемлекеттері  мен  ҧйымдары,  сонымен  қатар 
халықаралық ҧйымдар, халықаралық қҧқықтық тәртіп пен қауіпсіздік болады. 
Саяси  экстремизмнің  мақсаттары  мен  амалдары  зорлау  әсерін  кӛрсету  мақсатында  кең 
кӛлемде әдістерді қолданумен іске асады. Оларға ҧйымдасу тҥріндегі, физикалық және моральды-
психологиялық әсер әдістері мен пропагандалық әсер әдістері жатады. 

Қазіргі  жағдайда  саяси  экстремизмге  зорлауға  кӛптеген  саяси  қозғалыстың  саяси  кҥресінің 
әдісі ретінде қарау сәйкес келеді. 
Саяси  экстремизмнің  қазіргі  тәжірибесі  оның  негізгі  ӛткір  зорлау  қылмыстық-жазалық 
формалыра мен әдістерінің кең қолданылуымен сипатталады. 
Сонымен қатар қазіргі заманғы саяси экстремизмге қарсы тҧратын жаққа мықты кҥш кӛрсету 
ҥшін халықтың кӛптеген бӛлігін саяси зорлау акциясына тартуға есептелген формаларды қолдану 
практикасы тән. 
Саяси  экстремизм  жҥйесінде  орталық  орынды  терроризм  алады.  Ол  қоғамға  ең  бір  қауіпті 
саяси экстремизм тҥрі болып табылады. 
Терроризмге белгілі бір жағдайда терроризм актілерімен жҥретін, саяси экстремизмнің басқа 
да тҥрлері жақын. Бірақ ӛзге тҥрлердің әрқайсысының ӛз спецификасы бар.  
 
Тҥйін 
Бҧл мақалада  терроризм, экстремизм туралы қарастырылған. Егер біз терроризмнің ӛткір де 
ауыр,жауыздық   мәселелерін  танып  білсек,  егер  осы  қҧбылысқа  маңызды  сҧрақтарды  ҥйлестіру 
келісімі  қалса  (саяси,  заңды,  әлеуметтік,  әскери  және  басқа  бағытта),  ерекше  ӛзектілікті 
терроризмді ғылыми зерттеу мен терроризммен кҥресудегі ғылыми негізделген жҥйені ӛңдеу, не 
жаңа аралық тәртіпті және терроризмнің қҧрама ғылымындағы мақсатты білімді  алға қояды. 
Abstract 
In  this  article,  terrorism,  extremism  is  on.  If  we  recognize  the  urgent  issues  of  grave  evil  of 
terrorism  with  the  coordination  of  questions  if  this  phenomenon  is  important  to  know  if  the  (political, 
legal,  social,  military  and  other  areas),  based  on  scientific  research  and  the  fight  against  terrorism, 
terrorism is extremely important processing system or a new interim order sets the target of terrorism and 
national science education. 
Key  words:  higher  court  activities,  fact,  democracy,  law,  responsibility,  constitution,  confidence, 
judicial problems, crime process.  
 
Пайдаланылған  әдебиеттер: 
1.
 
ҚР Әскери қылмыс туралы кодекс 2007ж Алматы қ. 
2.
 
ҚР Қылмыстық іс-жҥргізу кодексі 2008ж. 
3.
 
ҚР Конституциялық қҧқығы 2008ж 
 
 
ӘОЖ: 347.131. 
ҚР-НЫҢ ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҦҚЫҚТЫҒЫ АДАМДЫ АЗАПТАУ НЕМЕСЕ ҦДАЙЫ 
ҦРЫП-СОҒУ ҚЫЛМЫСЫ ҤШІН ЖАУАПТЫЛЫҚ, АЛДЫН-АЛУ ЖӘНЕ ОДАН 
САҚТАНДЫРУ ЖӚНІНДЕГІ ӚЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕР 
магистрант Асанов Б.,  з.ғ.к., доцент Мейркулова Г.М. 
Аймақты әлеуметтік – инновациялық университеті , 
ҚР, ОҚО, Шымкент қ. 
 
Азаптау  -  ҧдайы  ҧрып-соғу  немесе  ӛзге кҥш  қолдану  әрекеттері  жолымен  тән  немесе 
психикалық зардап шектіру,  қылмыстық  заң бойынша жеке адамға қарсы қылмыс деп танылады. 
Бҧл туралы ҚР-ның қылмыстық кодексінің 103 бабында қарастырылған. Онда: 
1.  Адамның  ӛмiрiне  қауiптi  немесе  кӛруден,  тiлден,  естуден  қандай  да  болсын  органнан 
айрылуға  немесе  органның  қызметiн  жоғалтуға  немесе  бет-әлпетiнiң  қалпына  келтiргiсiз 
бҧзылуына әкеп соққан денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтiру, сондай-ақ ӛмiрге қауiптi немесе 
еңбек-қабiлетiнiң  кемiнде  ҥштен  бiрiн  тҧрақты  тҥрде  жоғалтуға  ҧштасқан  немесе  кiнәлiге  мәлiм 
кәсiби  еңбек  қабiлетiн  немесе  тҥсiк  тастауға,  психикасын  бҧзуға,  есiрткiмен  немесе  уытты  умен 
ауыруға душар еткен денсаулықтың бҧзылуын тудырған денсаулыққа ӛзге зиян келтiрген қасақана 
ауыр  зиян  келтiру  -ҥш  жылдан  жетi  жылға  дейiнгi  мерзiмге  бас  бостандығынан  айыруға 
жазаланады. 

2. Нақ сол әрекет: 
а) екi немесе одан да кӛп адамға қатысты; 
б)  адамның  қызметтiк  жҧмысын  немесе  кәсiптiк  немесе  қоғамдық  борышын  орындауға 
байланысты оған немесе оның жақындарына қатысты; 
в)  кiнәлiге  дәрменсiз  кҥйде  екенi  белгiлi,  сонымен  бiрдей  адамды  ҧрлауға  немесе  кепiлге 
алуға ҧштасқан адамға қатысты; 
г) аса қатыгездiкпен; 
д) ҧйымдасқан топпен; 
е) жалдау бойынша; 
ж) бҧзақылық ниетпен; 
з) әлеуметтiк, ҧлттық, нәсiлдiк, дiни ӛшпендiлiк немесе араздық тҧрғысында; 
и) жәбiрленушiнiң мҥшелерiн немесе тінiн пайдалану мақсатында; 
к) бiрнеше рет жасалса немесе оны бҧрын осы Кодекстiң 96-бабында кӛзделген кiсi ӛлтiрудi 
жасаса, -тӛрт жылдан сегiз жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 
3.Осы  баптың  бiрiншi  немесе  екiншi  бӛлiктерiнде  кӛзделген,  абайсызда  жәбiрленушiнiң 
ӛлiмiне әкеп соққан әрекеттер - бес жылдан он жылға дейiн мерзiмге бас бостандығынан айыруға 
жазаланады. 
Сондай-ақ  ҧдайы  ҧрып  -  соғу  мәселелері  қазіргі  қоғамда  белең  алуда.  Әсіресе  тҧрмыстық 
жағдайларда  зорлық  зомбылық  кӛрсету,  әйел  адамдардың  ерінен  зардап  шегуі,  балалардың  ата-
анасынан қысым кӛруі сияқты оқиғалар жиі кездеседі.  
Жәбірленуші  тән  ауруын  келтіре  отырып  денеге  дақ  тҥсіру,  тырнау,  денесін  қанталату, 
денсаулыққа  жеңіл  зиян  келтіруге  жатпайтын  басқадай  зақым  келтіру,  ҧрып-соғу  деп  танылады. 
Жәбірленушіні араға шақтыру, оған ине тығу, теуіп жіберу ӛзгеде кҥш қолдану әрекеттері жатады. 
Ҧрып-соғудың  белгісі  6-кҥнге  дейін  кетуге  тиіс,  орын  алған  жарақаттың  белгісі  кӛрсетілген 
уақытта кетпесе, онда іс-әрекет қылмыстық кодекстің 105-бабымен саралануы тиіс. Яғни 105-бап. 
Денсаулыққа қасақана жеңiл зиян келтiру.  
Денсаулықтың қысқа уақыттық бҧзылуына немесе жалпы еңбек қабiлетiн айтарлықтай емес 
тҧрақты  жоғалтуға  әкеп  соққан  денсаулыққа  қасақана  жеңiл  зиян  келтiру-елу  айлық  есептiк 
кӛрсеткiштен жҥз елу айлық есептiк кӛрсеткiшке дейiнгi мӛлшерде немесе сотталған адамның ҥш 
айға дейiнгi  кезеңдегi  жалақысы немесе ӛзге  табысы мӛлшерiнде айыппҧл салуға, не жҥз сексен 
сағаттан екi жҥз қырық сағатқа дейiн қоғамдық жҧмыстарға тартуға, не бiр жылға дейiнгi мерзiмге 
тҥзеу жҧмыстарына, не ҥш айға дейiнгi мерзiмге қамауға жазаланады. 
 
Тҥйін 
Бҧл  мақалада  ҚР-ның  қылмыстық  қҧқықтығы  адамды  азаптау  немесе  ҧдайы  ҧрып-соғу 
қылмысы ҥшін жауаптылық, алдын-алу және одан сақтандыру жӛніндегі ӛзекті мәселелер туралы 
қарастырылады.  Сондай-ақ  қылмыстық  кодексте  кӛрсетілген  заңдарға  байланысты  анықтама 
берілген.  Сондай-ақ  мақалада  азаптау,  ҧрып-соғу  туралы  қылмыстық  жауапкершілік  жеке-жеке  
қарастырылған. 
Abstract 
This  article  snow  criminal  rights  of  the  people  responsible  for  the  crime  of  torture  or  systematic 
beatings, prevention and insurance issues considered. Also, depending on the laws in the  Criminal Code 
definition. Also, the article torture, beatings provides for individual criminal responsibility. 
Key  words:  higher  court  activities,  fact,  democracy,  law,  responsibility,  constitution,  confidence, 
judicial problems, crime process. 
 
Пайдаланған әдебиеттер: 
1.
 
«KR KIGK»  Almati 2012. 
2.
 
«KR KK»  Almati 2008. 
3.
 
«KR Prokurorski nadzor».  
4.
 
Нормативтік - қҧқықтық актілер 

5.
 
Қазақстан  Республикасының  Конституциясы.  1995  ж.  30  тамыз  //Алматы:  Жеті  жарғы,  -  100 
бет. 
6.
 
Қазақстан – 2030: Барлық қазақстандықтардың ӛсіп ӛркендеуі, қауіпсідігі және әл-ауқатының 
артуы. Ел Президентінің Қазақстан халқына жолдауы. Алматы: Білім, 2001. – 96 бет. 
7.
 
Мемлекет  басшысының  «Қазақстан  халқының  әл-ауқатын  арттыру  –  мемлекеттік  саясаттың 
басты мақсаты» атты 2008 ж. 6 ақпандағы Қазақстан халқына Жолдауы. 
8.
 
Қазақстан  Республикасының  Қылмыстық  Кодексi.  2003  ж.  25  қыркҥйектегі  №484  Кодексі. 
//Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы. 2003 ж. - № 15-16, 211 - қҧжат 
9.
 
Қазақстан Республикасының Әкімшілік қҧқық бҧзушылық туралы Кодексі. 
10.
 
2001ж.30 қаңтардағы №155 Кодексі. Егемен Қазақстан. 2001ж. 13 ақпандағы. - №31-34. 
11.
 
«Қазақстан Республикасының қаржы полициясы органдары туралы» 2002ж. 4 шілдедегі №336 
Заңы. //Егемен Қазақстан. – 2002ж. 12 шілдедегі. - №158 - 159. 
12.
 
Қазақстан  Республикасының  «Сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы  кҥрес  туралы»  1998  ж.  2 
шілдедегі №267 - 1 Заңы. //Казахстанская правда. - 1998 ж. 9 шілдедегі. - №132. 
13.
 
Ӛзгерістер  мен  толықтырулар  еңгізілген  Қазақстан  Республикасының  «Сыбайлас 
жемқорлыққа қарсы кҥрес туралы» 2007 ж. 21 шілдедегі - №308 Заңы. //Казахстанская правда. 
– 2007 ж.- 27 шілдедегі .- №315. 
 
ПРАВОВЫЕ ОСНОВЫ ВЫБОРНОСТИ АКИМОВ В РЕСПУБЛИКЕ КАЗАХСТАН 
Бекжигитова Шынара – магистрант,  
Региональный Социально - Инновационный Университет, г.Шымкент 
 
Аннотация 
Принятие 9 февраля 2009 г. новой редакции закона Республики Казахстан от 23 января 2001 
г. «О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан»  
Введение  
Принятие  9  февраля  2009  г.  новой  редакции  закона  Республики  Казахстан  от  23 
января  2001  г.  «О  местном  государственном  управлении  и  самоуправлении  в 
Республике Казахстан» (далее - закон о местном госуправлении и самоуправлении), 
фактический  подвели  своеобразную  черту  долгих  дискуссии,  которые  ведутся  с 
самого  принятия  Конституции  РК  1995  г.  относительно  казахстанской  модели 
местного самоуправления. 
Несомненно,  что  ещѐ  предстоит  оценить  на  практике  действие  данного  закона, 
понимание  самой  концепции  местного  самоуправления  заложенных  в  его  основе. 
Накопленный к данному периоду опыт показал, что на пути создание полноценных 
органов местного самоуправления возникнет много проблем, связанные не только с 
организации необходимой материально-финансовой базы местного самоуправления, 
но  и  с  вопросами  выборности  основного  должностного  лица  исполнительного 
органа  -  акимов  соответствующих  административно-территориальных  единиц, 
которые согласно ст. 1 закона о местном госуправлении и самоуправлении наряду с 
функциями  государственного  управления  осуществляют  ещѐ  и  функции  органов 
местного самоуправления. 
В  этой  связи,  возникает  вопрос  относительно  перспектив  избрания  акимов 
соответствующих  административно-территориальных  единиц.  Следует  отметить, 
что  общепризнанные  международные  нормы  и  стандарты  предусматривают 
выборность законодательных органов власти, но не содержат конкретных подходов 

в  отношении  выборности  органов  исполнительной  /государственной/  власти,  тем 
более  на  местном  уровне.  Вместе  с  тем,  зарубежная  практика  правового 
регулирования  в  сфере  избрания  глав  исполнительной  власти  различных  уровней 
накопила  достаточный  опыт,  применение  которого  во  многом  обогатило  бы 
действующее  казахстанское  законодательство.  Однако  этот  вопрос  требует 
отдельного рассмотрения. 
Если  проанализировать  сложившиеся  на  сегодня  нормативно-правовую  базу  в 
отношении выборности акимов, то условно позицию законодателя можно разделить, 
на  три  составляющих.  В  основе  данного  подхода  лежит  трехуровневая  система 
осуществления местной исполнительной власти: область (города республиканского 
значения,  столицы);  районы,  города  областного  значения;  район  в  городе,  города 
районного значения, поселок, аул (село), аульный (сельский) округ. 
1.  В  соответствии  с  изменениями  и  дополнениями,  внесенными  в  п.  4  ст.87 
Конституции  РК  (май  2007  г.)  «Акимы  областей,  городов  республиканского 
значения и столицы назначаются на должность Президентом Республики с согласия 
маслихатов  соответственно  областей,  городов  республиканского  значения  и 
столицы».  Эта  же  норма  закреплена  в  ст.  28  закона  о  местном  госуправлении  и 
самоуправлении. 
13) Правила  проведения в  порядке  эксперимента  выборов  акимов Республики 
Казахстан. Утверждены УказомПрезидента РК от 6 декабря 2004 г. №1485. 
14) Постановление Центральной избирательной комиссии РК от 21 июня 2005 г. № 
5/8  «О  назначении  в  порядке  эксперимента  выборов  акимов  отдельных  районов 
Республики Казахстан». 
15) Постановление Центральной избирательной комиссии РК от 21 июня 2005 г. № 
5/9 «Об утверждении Календарного плана основных мероприятий по подготовке и 
проведению  в  порядке  эксперимента  выборов  акимов  отдельных  районов 
Республики Казахстан». 
16) Указ Президента РК от 6 июня 2006 г. № 130 «О проведении выборов акимов 
районов, городов областного значения Республики Казахстан». 
17)  Правила  проведения  выборов  акимов  районов,  городов  областного 
значения  Республики  Казахстан.  Утверждены  Указом Президента  РК  от  6  июня 
2006 г. №130. 
18) Постановление Центральной избирательной комиссии РК от 22 августа 2006 г. 
№  71/136  «О  назначении  выборов  акимов  районов,  городов  областного  значения 
Республики Казахстан». 
19)  Постановление Центральной  избирательной  комиссии  РК  от  22  августа  2006  г. 
№71/137  «Об  утверждении  Календарного  плана  основных  мероприятий  по 
подготовке  и  проведению  выборов  акимов  районов,  городов  областного  значения 
Республики Казахстан, назначенных на 20 октября 2006 г. 
20)  Указ  Президента  РК  «О  порядке  назначения  акимов  районов,  городов 
областного значения, районов в городах» от4 июня 2007 года № 339. 
Следует  отметить,  что  впервые  в  Казахстане  экспериментальные  выборы  акимов 
сельского  уровня  состоялись  29  мая  1999  г.  в  Чемолганском  сельском  округе 
Карасайского района Алматинской области. Избрание акима путем прямых выборов 
проводились  не  на  основе  п.4  ст.87  Конституции  РК,  а  на  базе  принятых  ЦИК  РК 

«Временных  правил  проведения  выборов  акимов  отдельных  аульных  (сельских) 
округов,  аулов  (сел),  поселков,  проводимых  в  порядке  эксперимента»,  что, 
несомненно, противоречило действующему законодательству. 
20  октября  2001  г.,  вновь  в  порядке  эксперимента  были  проведены  выборы  в  28 
сельских  населенных  пунктах  с  расчетом  по  2  пункта  в  каждой  из  14  областей 
республики.  Выборы  проводились  на  основе  косвенного  избирательного  права, 
определенного  в  «Правилах  проведения  выборов  акимов  аульных  (сельских) 
округов,  аулов  (сел),  поселков»,  утвержденных  Указом  Президента  РК от  23  июня 
2001 г. 
В  целях  дальнейшей  демократизации  казахстанского  общества  6  декабря  2004  г. 
Президентом  РК  был  приняты  указы  «О  проведении  выборов  акимов  аульных 
(сельских) округов, аулов (сел), поселков Республики Казахстан» и «О проведении в 
порядке эксперимента выборов акимов отдельных районов Республики Казахстан». 
Данными 
указами 
были 
утверждены 
Правила 
проведения 
выборов 
соответствующих  акимов.  Согласно  этим  документам,  в  первом  случае  глава 
государства поручил ЦИК РК назначить, организовать и поэтапно провести, начиная 
с  августа  2005  г.,  выборы  акимов  указанных  сельских  населенных  пунктов, 
завершив эти выборы в 2007 г. Во втором речь шла о проведении выборов акимов 
отдельных районов областей, городов Астаны и Алматы в порядке эксперимента в 
августе 2005 г. 
Однако позже, Указом Президента РК от 8 июля 2005 г., были внесены изменения в 
Указ  Президента  РК  от  6  декабря  2004  г.,  где  выборы  акимов  аульных  (сельских) 
округов,  аулов  (сел),  поселков  РК,  должны  были  проведены  после  введения  в 
действие  законов  по  вопросам  дальнейшей  децентрализации  государственного 
управления и введения местного самоуправления. Таким образом, Указ Президента 
РК от 6 декабря 2004 г., с момента его принятия и по настоящее время находиться в 
так называемом «режиме ожидания». 
6  июня  2006  г.  был  издан  Указ  Президента  Республики  Казахстан  «О  проведении 
выборов  акимов  районов,  городов  областного  значения  Республики  Казахстан». 
Принятие  данного  Указа  Президента  РК  на  тот  момент  означало  фактическое 
введение  в  стране  выборности  среднего  звена  местной  исполнительной  власти.  В 
данном  Указе  Президента  РК  Центральной  избирательной  комиссии  РК  было 
поручено  назначить,  организовать  и  провести  в  октябре  2006  г.  выборы 
соответствующих акимов в тридцати процентах административно-территориальных 
единиц.  В  республике  196  районов  и  городов  областного  значения.  Тридцать 
процентов из них – это 49 районов и 10 городов областного значения. Конкретный 
перечень районов и городов областного значения, в которых состоятся выборы, был 
определен  ЦИК  РК  совместно  с  акимами  областей.  На  основании  данного  Указа 
Президента  РК  было  издано  Постановление  ЦИК  РК  «О  назначении  выборов 
акимов районов, городов областного значения Республики Казахстан» от 22 августа 
2006  г.  №71/136.  Однако  в  дальнейшем,  в  2007  году  на  основании  проведенной 
конституционной  реформы,  Президентом  РК  4  июня  2007  г.  был  издан  Указ,  где 
устанавливалось,  что  акимы  районов  областей  и  городов  областного  значения,  а 
также акимы районов в городах назначаются на должность акимами соответственно 
областей,  городов,  с  согласия  маслихата  соответственно  района  области,  города 

областного значения, городов. С связи с изданием данного нормативного акта Указ 
от  6  июня  2006  г.  «О  проведении  выборов  акимов  районов,  городов  областного 
значения  Республики  Казахстан»  утратил  силу.  Тем  не  менее,  несмотря  на  ныне 
действующий порядок назначения акимов среднего звена, п.4 ст.87 Конституции РК 
позволяет  в  последующем  законодателю  изменить  способ  формирования  местного 
исполнительного  органа  путем  избрания  на  должность  (в  том  числе  и  на 
альтернативной  основе)  соответствующего  акима  района  (города  областного 
значения). 
Вместе  с  тем,  вопрос  о  выборности  акимов  настолько  серьѐзна,  что  в  условиях 
возросших  проблем  обеспечения  стабильности  и  безопасности  казахстанского 
общества,  мирового  финансового,  экономического  и  социального  кризиса  требует 
особо  взвешенного  подхода.  Этот  сфера  государственного  управления,  не  должна 
рассматриваться  как  простой  процесс  или  намерение  руководства  государства 
удовлетворить 
требование 
международных 
организаций, 
отдельных 
республиканских  общественных  объединений.  Дальнейшая  научно-теоретическая 
разработка  проблем  выборности  акимов  в  контексте  совершенствования 
действующего законодательства должна исходить из того непреложного факта, что 
выборное должностное лицо местного органа публичной власти, будучи элементом 
демократии, должно максимально отражать основное положение Конституции РК  - 
право  граждан  избирать  и  быть  избранными  в  органы  государственной  власти  и 
органы  местного  самоуправления.  Осуществление  данного  подхода  ставит  ряд 
задач,  которые  необходимо  решать,  но  которые,  по  своему  объему  и  характеру 
проблем, выходят за рамки данной статьи.   

жүктеу/скачать 3,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: