Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары

120 
БИОЛОГИЯ ПӘНІНЕН ВИРТУАЛДЫ ЗЕРТХАНАЛЫҚ 
ЖҰМЫСТАРДЫ ӘЗІРЛЕУ 
Жандосқызы Айгерім 
М.Х.Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті 
7M01505-«Биология педагогтарын даярлау» білім беру бағдарламасының 
ІІ курс магистранты 
 
Аннотация. 
Показан опыт применения виртуальных лабораторных работ на уроках 
биологии. Рассмотрели, как виртуальные лабораторные работы влияют на познавательный 
интересу учеников, на их успеваемость и их мотивацию к учебе в целом. 
Ключевые слова: 
виртуальные лабораторные работы, познавательный интерес, 
анкетирование, школьная мотивация, успеваемость. 
Annotation. 
The experience of using virtual laboratory work in biology lessons is shown. 
We examined how virtual laboratory work affects the cognitive interest of students, their academic 
performance and their motivation to study in general. 
Keywords: 
virtual laboratory work, cognitive interest, questionnaires, school motivation, 
academic performance. 
Биологиялық білім қазіргі адамның дүниетанымын қалыптастыруда үлкен 
рөл атқарады, оны Covid-19 пандемиясы айқын дәлелдеді. Қазақстанда 
биологияны оқыту көптеген зертханалық жұмыстарды орындауды көздейтін 
жаңартылған бағдарлама бойынша жүргізіледі. Биологиядағы зертханалық 
жұмыстар қазіргі уақытта оқушылардың білімі мен дағдыларын жақсы 
меңгеруге ықпал ету барысында маңызды рөл атқарады. Олар білім алушыларға 
биология пәнін тереңірек және мағыналы зерттеуге көмектеседі. Білім 
алушыларда практикалық дағдылар, зерттеу дағдылары қалыптасады. Сондай- 
ақ, білім алушылар шығармашылық ойлауды дамытады, теориялық білім мен 
практикалық дағдылар арасында байланыс орнатылады. Зертханалық 
сабақтардың көмегімен білім алушылар теориялық материалды оңай игереді 
және оларды іс жүзінде қолдана алады. 
Зертханалық жұмыстарда проблемалық оқыту мен зерттеу дағдыларын 
дамытуды қоса алғанда, оқыту технологияларының әртүрлі түрлері 
қолданылады. Зертханалық жұмыстарды жүргізу кезінде білім алушылардың 
танымдық қызығушылығы қалыптасады. Зерттеу қызметін жүзеге асыруға 
қызығушылық бар. Жұмыс барысында білім алушылар өз іс-әрекеттерін 
қойылған мақсатпен салыстыра бастайды және қажет болған жағдайда 
қателіктерін түзете бастайды. Зертханалық жұмыстарды бірлесіп орындау 
қарым-қатынас дағдыларын жақсартады және білім алушылар бір-бірін 
тыңдауға және естуге үйренеді. Зертханалық жұмыстарды белсенді орындау 
оқушылардың биология пәніне деген танымдық қызығушылығын арттырады. 
Білім алушылар алдында тұрған тапсырманы өз бетінше анықтайды және оны 
тұжырымдайды. [1] 
Оқу процесінде виртуалды зертханалық жұмыстарды қолдану оның оқуға 
деген ынтасы мен оқу үлгерімін арттыратынын көрсетті. Биология пәні 

121 
бойынша оқу процестерінің жақсаруын тек жаңа білім алу мен жетілдіруде ғана 
емес, сонымен қатар биология бойынша әртүрлі дағдылар мен дағдыларды 
қалыптастыру әдістемесінде де байқауға болады. Зертханалық жұмыстардың 
көмегімен білім алушылар практикалық дағдыларды дамытады , бұл пәннің өз 
міндеттеріне жетудегі шарттардың бірі. Онлайн зертханалық жұмыстарды 
жүргізу кезінде білім алушылардың пәнді оқуға деген қызығушылығы 
дамитынын байқауға болады. Мұндай зертханалық жұмыстарда пән бойынша 
білім алумен қатар, білім алушылардың компьютерлік бағдарламалармен 
жұмыс тәжірибесі бар. Білім алушылар зертханалық жұмыстармен айналысуға 
және оқу уақытына сәйкес келуге мүмкіндік алады, бұл әрдайым дәстүрлі 
форматта бола бермейді. Сондай-ақ, дәстүрлі форматта кейбір қолайсыздықтар 
болуы мүмкін, мысалы, қажетті жабдықтар мен реактивтердің болмауы, барлық 
зертханалық жұмыстарды орындау үшін бір сабақтың уақыты жеткіліксіз, 
кейде белгілі бір нәтижеге жету үшін ұзақ уақыт қажет болуы мүмкін. Осының 
бәрін ескере отырып, бүгінгі таңда Зертханалық жұмыстардың онлайн форматы 
мектепте сұранысқа ие және қосымша материалдық инвестицияларды қажет 
етпейді деп айтуға болады. [2] 
Виртуалды зертханалық жұмыстарды жүргізу мұғалімдер мен 
оқушыларға өте ыңғайлы. Бұл зертханалық жұмыстарды қолдану мұғалімдерге 
ыңғайлы, өйткені оларға жабдықты дайындауға уақыт кетпейді, көп уақыт 
кетпейді. Сондай-ақ, виртуалды зертханалық жұмыстарда жұмыстың соңында 
біз түпкілікті нәтижеге қол жеткізе аламыз, бұл әрдайым дәстүрлі жұмыс 
форматында бола бермейді. 
Білім алушылар үшін виртуалды зертханалық жұмыстар ыңғайлы, 
өйткені олар бұл жұмыстарды мұғалімнің бақылауынсыз және көмегінсіз өз 
бетінше жүргізе алады. Виртуалды зертханалық жұмыстың тағы бір 
артықшылығы-білім алушылар үшін алынған ақпараттың түрлі-түсті 
ұсынылуы, бұл жаңа ақпаратты қабылдауды және оны болашақта қолдануды 
жақсартады. Оқу процесіне виртуалды зертханалық жұмыстарды енгізген кезде 
оқушылар осы пәнге қызығушылық танытады, олардың танымдық белсенділігі 
артады. [3] 
Әрбір 
зертханалық 
жұмыстың 
сипаттамасы-қысқаша 
теория, 
тапсырмалар, қолданылатын материалдар мен жабдықтар, жұмыстың дәйекті 
барысы, бақылау сұрақтары мен тапсырмалар. 
Қысқаша теорияда оқушының орындаған жұмысын түсіну үшін қажет 
теориялық ұғымдар келтірілген. Тапсырмалар бөлімінде зертханалық 
жұмыстың мақсаттары мен міндеттері жазылады. Бақылау тапсырмалары 
алынған нәтижелерді игеру және түсіну сапасын тексеру үшін қолданылады 
және оқушы зертханалық жұмысты қорғауда қолдана алады. 
Виртуалды зертханалық жұмыс білім алушылардың үлгеріміне және 
олардың пәнге деген қызығушылығына әсер етеді. Біздің зерттеуіміз бізге 
бірінші тоқсаннан бастап және виртуалды зертханалық жұмыстарға көшкен 
сәттен бастап оқушылардың биология пәніне деген қызығушылығы артқанын 
көрсетеді. Олардың үлгерімі айтарлықтай өскені байқалды, нәтижесі төмендегі 
1,2,3-диаграммаларда көрсетілген. 

122 
Диаграмма-1.1-тоқсан бойынша білім алушылардың үлгерім нәтижесі. 
 
 
Диаграмма-2.2-тоқсан бойынша білім алушылардың үлгерім нәтижесі
. 
 
 
Диаграмма-3.3-тоқсан бойынша білім алушылардың үлгерім нәтижесі. 

жүктеу/скачать 9,29 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: