ІІ. Екіншілік аминдер, жалпы формуласы Аr2NН, Ar-NH-R мысалы, дифениламин (С6Н5)2NH, метилфениламин (метиланилин) С6Н5-NH- СН3
1. Оларды алу үшін біріншілік ароматты аминдерді галогентуындылармен не спирттермен алкилдейді.
2. Шифф негіздерін (азометиндерді) гидрлеп
С6Н5N = СН-CH3 + 2H2 → С6Н5 - NH - СН2-CH3
Этиланилин
3. Ароматты аминдерді олардың тұздарымен әрекеттестіріп
С6Н5NН2 + С6Н5NH2 . HСl → (С6Н5)2NH + NH4Сl
ІІІ. Үшіншілік аминдерді - трифениламин (С6Н5)3N; дифенилметиламин
(С6Н5)2N-СН3
1.Біріншілік не екіншілік аминдерді алкилдеп не арилдеп алады.
2. Екіншілік аминдер мыс ұнтағы қатысында арилйодидпен қыздырады:
Физикалық және химиялық қасиеттері
Ароматты аминдер - сұйық не қатты жағымсыз иісті заттар. Өте улы, суда нашар ериді. Ароматты аминдердің негіздік қасиеті алифатты аминдерінен төмен. КД,С6Н5NH2 = 3,8∙10-10; КД,СН3NH2 = 4,4.10-5
Ароматты аминдер химиялық реакцияларға аминтобы не ароматты сақина бойынша түседі.
1. Амин тобындағы сутегі алкиндерге ауысады:
С6Н5NН2 + СН3І → С6Н5NН – СН3 + НІ
2. Аминдердің сутегі атомдары ацил қалдықтарына ауысады да ацетанилидтер түзеді.
3. Шифф негізін (азометин) алу
бензой альдегиді Шифф негізі
4. Хлороформмен спирттегі сілтімен ароматты аминдер әрекеттескенде карбиламиндер (өте жаман иісті зат) не изоцианидтер түзіледі.
Бұл реакция арқылы біріншілік аминдерді анықтауға болады.
5. Азотты қышқылымен әрекеттесу. Біріншілік аминдер азотты қышқылмен әрекеттескенде диазоний тұздарын береді.
Екіншілік ариламиндер және N- алкилариламиндер азотты қышқылмен әрекеттесіп, N-нитрозоаминдер түзеді:
Үшіншілік ариламиндер азотты қышқылмен әрекеттескенде бензол сақинасындағы n-орынға нитрозотобы барады, егер n-орын бос болмаса, онда нитрозотоп о-орынға орналасады:
6. Аминдердің тотығуы. Ароматты аминдер алкиламиндерге қарағанда оңайырақ тотығады, сондықтан оларды сақтағанда түстерін өзгертеді.
7. Галогендену реакциясы. Анилин катализатор қатысынсыз бром суымен әрекеттескенде 2,4,6-триброманилин түзіледі.
Достарыңызбен бөлісу: |
