Химиялық тепе-теңдік кезінде түзу және кері реакциялар жылдамдығы V
жүктеу/скачать 120,36 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тепе теңдік күйдегі жүйенің сыртқы жағдайларының бірі өзгерсе, тепе теңдік сол өзгеріске қарсы әрекет туғызатын реакциның бағытына қарай ығысады
- Сыртқы әсер: жүйеде заттардың концентрациясы, қысым, температура. Катализатор тепе-теңдіктің жылжуына әсер етпейді, тек оның басталуын тездетеді.
- Ә рекеттесуш і массалар заңы
| Температуралық өзгеруінің әсері. Температураның артуы тепе теңдік константасын төмендететіні тәжирибелік жүзінде дәлелденген. Тепе теңдік ығысу бағытын анықтау үшін Ле-Шателье-Браун ережесі қолданылады: Тепе теңдік күйдегі жүйенің сыртқы жағдайларының бірі өзгерсе, тепе теңдік сол өзгеріске қарсы әрекет туғызатын реакциның бағытына қарай ығысады.
Қысым өзгеруінің әсері. Қысымның өсуі тепе теңдікті моль саны аз заттардың түзілуі бағытына қарай ығыстырады. Қысымның азаюы тепе теңдікті моль саны көп газ күйндегі заттардың түзу реакцияларының бағытына қарай ығыстырады. Концентрацияның әсері. Бастапқы заттардың біреуінің концентрациясының өсуі немесе өнімнің біреуінің концентрациясының кемуі тепе теңдікті тура реакцияның бағытына қарай ығыстырады. Катализатордың әсері. Католизатор тура және кері реакцияны бірдей тездетіп тепе теңдіктің ығысуына әсерін тигізбейді. Катализатор тепе теңдік күйге жетуді тездетеді. Сыртқы әсер: жүйеде заттардың концентрациясы, қысым, температура. Катализатор тепе-теңдіктің жылжуына әсер етпейді, тек оның басталуын тездетеді. ХИМИЯЛЫҚ РЕАКЦИЯНЫҢ ТЕПЕ-ТЕҢДІГІНЕ ТЕМПЕРАТУРАНЫҢ ӘСЕРІ изобаралық теңдеу а) егер реакция эндотермиялық болса (ΔН>0), онда температураның жоғарылауымен химиялық реакцияның жылдамдық константасы да артады, тепе-теңдік реакция өнімдеріне қарай ығысады. б) егер реакция экзотермиялық болса (ΔН<0), онда температураның жоғарылауымен химиялық реакцияның жылдамдық константасы да азаяды, тепе-теңдік бастапқы заттардың түзілуіне қарай ауысады. в) егер (ΔН=0), онда тепе-теңдік константасы температураға тәуелді емес. Гулъдберг және Вааге (1867ж.) массалар әрекеттсу заңы деп аталатын заңды ашты. Бұл заң тұрақты температурада химиялық тепе-теңдік күйге сапалық сипаттама беруге мүмкіндік береді. Әрекеттесуші массалар заңы: химиялық реакцияның жылдамдығы әрекеттесуші заттардың концентрацияларының көбейтіндісіне тура пропорционал. Мынадай реакцияны қарастырайық: aA+bB→cC+dD Мұнда А, В, С, D – газ және сұйық күйдегі заттар, ал а, в, с, d – реакция теңдеудегі стехиометриялық коэффициенттер. Осыдан әрекеттесуші массалар заңы математикалық түрде былай бейнеленеді: υ=k⋅CAa⋅CBb мұнда СА және СВ – А және В заттардың молярлық концентрациялары, k – пропорционалдық коэффициенті немесе берілген реакцияның жылдамдық константасы. Вант-Гофф ережесі: гомогенді жүйелерде химиялық реакциялардың жылдамдығы әрбір 10 градусқа көтергенде шамамен 2-4 есе артады.Вант-Гофф ережесін, математикалық теңдеуі жылдамдықтардың қатынасы арқылы өрнектеледі: υT2υT1=γT2−T110∘C мұнда υT1 – бастапқы температурадағы реакция жылдамдығы; υT2 – соңғы температурадағы және соңғы реакция жылдамдығы; Т1 және Т2 бастапқы және соңғы температуралар; γ – температуралық коэффициент, ол – температураны 10˚C - ға жоғарылатқанда белгілі реакция жылдамдығының неше есе өсетінін көрсететін сан, 2≤γ≤4 Катализ: катализаторлардың әсерінен химиялық жылдамдықтың өзгеруі. Катализаторлар, өршіткілер – химиялық реакцияның жылдамдығын өзгерте алатын, бірақ реакция өнімдерінің құрамына кірмейтін заттар. Тепе теңдік тұрақтысы Тепе теңдік тұрақтысы химиялық реакциялардың тепе теңдік жағдайын сандық жағынан сипаттайды. жүктеу/скачать 120,36 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|