И қазақ тіл білш інің антологиясы с. Исаев Қазіргі қазақ тіліндегі негізгі грамматикалық ұғымдар Павлодар 2010


  түрінде  -ңыз,  -ңіз,  -ыңыз,  -іңіз



Pdf көрінісі
бет149/149
Дата01.04.2022
өлшемі10,59 Mb.
#29557
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   149
Байланысты:
isaev s kazirgi kazak tilindegi negizgi grammatikalyk ugymda


түрінде 
-ңыз,  -ңіз,  -ыңыз,  -іңіз, 
көпше  анайы  түрінде 
-ңдар, 
-ңдер,  -ыңдар,  -іңдер, 
сыпайы: 
-ңыздар,  -ңіздер,  -ыңыздар, 
-іңіздері. 
Бұл  қосымшаларды 
-ың  (ің,  -ң),  +ыз(із);  -ың  (ің,

-ң), +дар (дер), -ың (ің, -ң) +ыз(із) +дар (дер) 
деген бөліктерге 

бөлуге болады: 
-дар, -дер 
- көптік ұғымның көрсеткіші, 
-ыз(із)

сыпайылық мәнді  білдіруші,  ал 
-ың, -ің, -ң 
-  екінші  жақтың 
і 
көрсеткіші.  Демек,  бұйрықтық  және  2-жақтық  (категориялық)
}
 
грамматикалық  мағынаны  білдіретін  арнайы  грамматикалық 

форма, яғни, етістіктің түбір түлғасынан өзге екенін көрсететін
грамматикалық  көрсеткіш  осы  болған.  Ол  жеке  тұрғанда 

(2-жақ анайы, жекеше түрінде) түсіп қалып қолданылған да, бүл 

форма  сырттай  ғана  етістіктің түбір тұлғасымен  ұқсас  болып 
і 
кеткен,  ал  басқа  қосымшалармен  қабаттасып  келгенде,  оның 

құрамында сақталып қалған.  Бұл процесс кейінгі кездің жемісі
І
емес,  ертеректе  болған,  сөйтіп,  бұйрық  райдың  2-жақ  жекеше 
анайы  түрі?

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   149




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет