И қазақ тіл білш інің антологиясы с. Исаев Қазіргі қазақ тіліндегі негізгі грамматикалық ұғымдар Павлодар 2010



Pdf көрінісі
бет49/149
Дата01.04.2022
өлшемі10,59 Mb.
#29557
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   149
Байланысты:
isaev s kazirgi kazak tilindegi negizgi grammatikalyk ugymda

сөйлеме, алдырыңыз, мақтанба дегендер бүйрық рай форма- 
сы  емес  пе?  Етістік  түбірлері  сөйле,  ал,  мақта  екені  белгілі. 
Сонда  етістіктің  болымсыз  және  етіс  түлғаларын  да  бүйрық 
райдың  2-жақ  көрсеткіші  демекпіз  бе?  Дүрысында,  “етістік 
түбірі бүйрық райдың 2-жақ жекеше түрімен сәйкес келеді” -  
деу керек.
2-жақ бүйрық рай мағынасы қазіргі тілімізде нольдік форма 
болғанмен, бір кезде оның да өзіне тән грамматикалық түлғасы 
болғанын салыстырма-тарихи фактілер көрсетеді. Қазіргі кейбір 
түркі тілдерінде (өзбек, үйгыр, т. б.) оның көрсеткіші  бар:  - иң. 
Қазақстанның оңтүстік-батыс аудандарында, Қарақалпақстанда 
түратын қазақтар тілінде 2-жақ бүйрық райдың -ғын, -гін, не- 
месе -ғыл, -гіл қосымшасы болуы (бар-барғын) кездейсоқ емес. 
Сондай-ақ бүйрық райдың басқа жақтарында (I.  -айын, -ейін, 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   149




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет