И қазақ тіл білш інің антологиясы с. Исаев Қазіргі қазақ тіліндегі негізгі грамматикалық ұғымдар Павлодар 2010



Pdf көрінісі
бет69/149
Дата01.04.2022
өлшемі10,59 Mb.
#29557
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   149
Байланысты:
isaev s kazirgi kazak tilindegi negizgi grammatikalyk ugymda

үлкен 
мен 
үлкендеу,  биік 
пен 
биігірек,  жақсы 
мен 
өте жақсы, таза 
мен 
тап-таза, 
т. б. бірдей емес. Сонымен бірге 
шырай қосымшасы үстелгеннен түбірдің грамматикалық сипа- 
ты  (сөз түрлендіргіпггік,  сөз  байланыстырғыштық,  қызметтік, 
басқа сөзге  қатыстық  қасиеті)  өзгермейді.  Сондай-ақ етіс,  бо- 
лымсыз  етістік  категорияларының  түлғалары,  біріншіден, 
түбірдің  семантикасы  аз  да  болсын  өзгеріс,  магыналық  реңк 
үстейді 
(кел-келтір 
яғни өзінің өз бетімен келуі емес, біреудің 
алып  келуі, 
келме 
-  қимылдың  болмауы),  екіншіден, түбірдің 
грамматикалық сипатын, атап айтқанда, етістіктің сырттай же- 
кеше, анайы 2-жақ бүйрьщ рай түлғасымен сәйкес келіп, тікелей 
жіктеле  алмай,  сөйтіп,  осы  күйінде  сөйлемде  қолданыла  ал- 
май, түбірге модификациялық түлға жасауы олардың лексика- 
грамматикалық  категория  екендігінің  негізгі  белгісі  болып 
табылады.  Яғни 
кел,  сөйле 
деген  сияқты  етістік  түбірлер 
(негізгі я туынды бір жағынан, 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   149




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет