І бөлім. Жалпы фармакология

Rp.: Sol. Tubocurarini chloride 1%-1,5 ml

D.t.d. № 6 in amp

S. Күре тамырға 0,5-1,4 мг/кг салмаққа.

#

Панкуроний бромиді (Павулон және т.б.) мен пипекуроний бромиді (Ардуан және т.б.) жеңіл-желпі жылдам жасалатын операциялар кезінде қолданылады.

Дитилин (Суксаметоний йодиді және т.б.) - 2%- 5 мл ампулалы ерітінді – қысқа операциялар, брохоскопия, эзофагоскопия, цитоскопия және т.б. кезінде қолданады. Тыныс алуды әлсіретеді. Бұған ұқсас диоксоний, диплацин, т. б. миорелаксанттар қолданылады.

Rp.: Sol.Dithylini 2%-5 ml

D.t.d. № 6 in tab.

S. Күре тамырға 0,0015 г/кг салмаққа.

#

3 тарау. 2. Адренергиялық синапсқа әсер ететін

дәрілер.

Адренергиялық синапста қозуды өткізу норадреналин арқылы жүреді. Норадреналиннің биосинтезі адренергиялық нейронда тирозиннен түзіледі. Дофа, дофаминнің пайда болуы нейрон цитоплазмасында, норадреналиндік везикулада жүреді.

Жүйке қозуына жауап ретінде синапс саңылауына норадреналин бөлініп, постсинапстық мембрананың адренорецепторларымен байланысқа түседі. Денедегі адренорецепторлар химиялық қоспаларға бірдей жауап береді. Олар, α- және β- адренорецепторларға бөлінеді. Содан соң α-1-адренорецепторлар – постсинапстық (норадреналинмен байланысты), α-2-адренорецепторлар – пресинапстық және синапстың сыртында болады (адреналинмен байланысты). Β-1-адренорецепторлар жүректе, β-2-адренорецепторлар қолқа мен кеңірдекте, жатырда және тамырларда, β-3-адренорецепторлар торша майларда орналасқан.

Медицина тәжірибесінде, көбінесе адренорецепторларға әсер ететін заттар қолданылады.

1. Адреномиметиктер - адренорецепторларды қуаттаушы немесе қоздырушы заттар.

2. Адреноблокторлар - тежеуші немесе бөгеуші заттар.

3. Симпатолитиктер шеткі симпатикалық жүйкені тежейтін дәрілер.
3.2.1. Адреномиметикалық заттар:

а/. Тікелей α – және β - адренорецепторларды қоздырушы дәрілер: адреналин гидрохлориді (Adrenalini hydrochloridum), норадреналин гидротартраты (Noradrenalini hydrotartras).

б/. Тікелей емес (орталық жүйке арқылы) α – және β – адренорецепторларды қоздырады: эфедрин гидролориді (Ephedrine hydrochloride).

в/. Тікелей әсер ететін α – адренорецепторларға мезатон (Mesatonum), нафтизин (Naphthyzinum) және т.б. жатады.

г/. Тікелей β –адренорецепторларға әсер ететін -изадрин (Isadrinum), салбутамол (Salbutamolum).