І бөлім. Жалпы фармакология

Rp.: Piracetami 0,4

D.t.d. № 60 in caps.

S. 1 қаптадан күніне 1-2 рет, 6 айға дейін.

#
5.8. Аналептиктер.

Бұлар жалпы орталық жүйке жүйесін қоздыратын және тікелей тыныс алу жүйесі мен қан-тамыр айдау орталығына (сопақша мида) жедел әсер тигізетін дәрілер. Бұларға кордиамин (Cordiaminum), камфорлық май (Camphora oleosae) және т.б. тыныс жүйесіне әсер ететін дәрілер (бемегрид, кофеин және т.б.) жатады.

Бұлар, көбінесе наркоздық, ұйықтататын дәрілермен және этил спиртімен уланғанда, тыныс алу бұзылуы, жүрек-тамыр жетіспеушілігі кезінде қолданады.

Кордиамин (Никетамид және т.б.) тікелей тамыр орталығына, содан кейін тыныс орталығына әсерін тигізеді. Тыныс орталығы каротидті синустың (тыныс артерияларының аймағындағы жүйке торшалық рецепторлары) хеморецепторларын (сол тамырлардың ішіндегі рецепторлар) қоздырады. Мөлшері тым асып кетсе улық әсері көрініп, клоникалық тырысулар (бүкіл дененің тырысу) пайда болады, сондықтан тағайындау кезінде сақ болу керек.

Кордиаминнің 25% ерітіндісі 1 және 2 мл ампуласы тек жедел көмек үшін коллапс (күш кету), асфиксия (тұншығу), шок (естен тану) және осындай өлім халіндегі жағдайда тері астына немесе бұлшық етке егуге, ал күрделі жағдайда көк немесе күре тамырға күніне 1-2 реттен егу үшін қолданылады. 15 және 30 мл флакондағы кордиамин ерітіндісін тамшы ретінде әлсіреп күші кетіп жатқанда: операциядан және уланғаннан (ересекті, барбитуратты және т.б. улы заттар) кейінгі кезде, 15-тен 40 тамшыға дейін күніне 2-3 реттен береді. Қояншық және тырысқақпен сырқат науқастарға мұқият тағайындау керек немесе мүлдем қолданбаған жөн.

Rp.: Sol. Cordiamini 25%-2 ml

D.t.d. № 10 in amp.

S. 1 мл тері астына.

#

Камфора (Камфор) және әртүрлі дайындық дәрілері (Камфора майы 20% егуге; Камфора майы сыртқа жағуға; Камфор спирті ысуға және сүртуге арналған; Камфоцин – қоспалы дәрі (камфора, салицил қышқылы, кастор майы, скипидар, бұрыш және т.б.). Камфора жүрек пен тыныс орталығын, шеткі жүйке жүйе рецепторларын қоздырып отырады, бірақ созылмалы жүрек-тамыр және тыныс жетіспеушілігіне, олардың созылмалы қабыну аурулары кезінде қолданылмайды. Миалгия, артрит, ревматизм аурулары кезінде жергілікті жағуға пайдаланады.

Rp.: Sol. Camphorae oleosae 20%-2 ml

D.t.d. № 10 in aml.

S. 2 мл бұлшық етке егу ретінде .

#

Бемегрид (Этимид, Глютамизол және т.б.) тікелей орталық миды, көбінесе ұйқы орталығын қоздырады, сондықтан бұл дәрі наркоздық, ересекті және ұйықтататын дәрілермен (барбитураттар) және т.б. улармен (орталық жүйкені тежейтін) уланғанда жақсы әсерін тигізеді. Бұның 10 мл ампуладағы 0,5% ерітіндісін қан тамырға баяу енгізу керек. Психомоторлық қозу немесе құсу басталса қолдануға болмайды. Бемегридті енгізу өте қажет болған жағдайда тыныс жолдарын, алдын ала асқазанды жуып тазалаған жөн.