Еңбек қатынастарына тікелей байланысты қатынастарды атап
кетсек:
Негізгі қатынастар - еңбек құқығы пəнінің басты элементі, мұнда жұмыс
берушінің (ұйым, жеке кəсіпкер) қызметкердің еңбекке қабілетін (оның жұмыс
күшін, білімін, дағдыларын ж\е т.б.) пайдалануымен байланысты еңбек
қатынастары шарттық ж\е ақылы негізде жүзеге асырылады. Қызметкер өз
еңбегі үшін алдын-ала белгіленген нормалар (тарифтер) бойынша жалақы не
ұйым табысының бөлігін алады, ал жұмыс беруші өзіне қажетті еңбек өнімін
алады. Еңбек қатынастарына қызметкер де, жұмыс беруші де өз еріктерімен
қатысады.
Еңбек қатынастарының ерекше белгілері:
а) еңбек үрдісінде туындайды ж\е дамиды. Қызметкер өзіне жүктелген
белгілі бір еңбек функциясын орындайды, ал бұл функция тұрақты сипатқа ие
ж\е соңғы нəтижемен аяқталмайды, яғни, еңбек қатынастары – бұл ұзақ уақытқа
созылатын қатынастар;
ə) жұмыс беруші өзіне қажетті еңбек өнімін алады, ал қызметкер еңбек
шартының жағдайларына қарай белгілі бір ақы алатын ақылы қатынастар;
б)еңбек қатынастары ерік білдірудің белгісі болып табылады, яғни, еңбек
ж\е еңбек қатынастары мəжбүрлі түрде жүзеге асырылмайды, еңбек
қатынастарына қызметкер де, жұмыс беруші де өз еріктерімен қатысады.
198
Достарыңызбен бөлісу: | 
