14
,
бұдан
.
Молекуланың ілгерілемелі қозғалысының жылдамдығын x, y және z
бағыттарына жіктеуге болады. Демек, әр бағытқа энергияның 1/3 бөлігі
сәйкес
келеді,
онда
бір
бағытқа
сәйкес
келетін
энергия
шамасына тең болады.
Энергия мен температура арасындағы қатынасты сипаттайтын
k-
коэффициенті Больцман тұрақтысы деп аталады. Әрине, бұл коэффициент
экспериментте анықталуы тиіс. Бұл тұрақты маңызды болғандықтан оны
әртүрлі әдістермен анықтаған және оның қазіргі кезде қабылданған дәл мәні
бірліктердің Халықаралық жүйесінде (ХЖ) мынадай:
Соңғы формулаға сәйкес температураның мәні нөлге тең болғанда
молекулалардың бей-берекет қозғалысының орташа кинетикалық энергиясы
да нөлге тең болады. Нөлдік температурада молекулалардың ілгерілемелі
қозғалысы тоқтайды. Демек, бұл абсолюттік температура шкаласының санақ
басына сәйкес келетін абсолюттік нөл болып табылады.
Соңғы формуланы ескерсек, онда молекула-кинетикалық теорияның
негізгі теңдеуін мына түрде жаза аламыз:
Достарыңызбен бөлісу: