Иіс сезу және көру нервтері: құрылысы, қызметі, зақымдану симптомдары, зерттеу әдістері
жүктеу/скачать 0,56 Mb.
|
| Эпилепсия – құрысу ұстамаларымен (бұлшық еттің еріксіз жиырылуы) қосарланатын мидың белсенділігінің бұзылысы. Ауруға қайталанатын ұстамалар тән. Бұл ұстамалар дененің қандай да бір бөлігінің қысқа мерзімді еріксіз құрысуы түрінде (парциалдық құрысу) немесе бүкіл дене бойы (жалпы құрысу) және кейде естен танумен және ішек немесе қуық қызметін бақылауды жоғалтумен қосарланады. Бұл көріністер ми жасушалары тобында артық электр зарядтарының нәтижесі. Мұндай зарядтар мидың түрлі бөліктерінде пайда болуы мүмкін. Ұстамалар естегі аздаған жоғалту немес бұлшық ет түйілуі, немесе ауыр, ұзақ конвульсия ретінде болады. Ұстамалар жиілігі бойынша ажыратылады, жылына бір реттен сирек немесе күніне бірнеше рет болуы мүмкін.
Эпилепсияның кең таралған себептері: мидың туа біткен мәселесі (мидың туа біткен ақауы) Мидың босану кезіндегі жарақаты Заттек алмасуының туа біткен бұзылыстары (мысалы, фенилкетонурия) бассүйек-ми жарақаты Инфекциялар, оның ішінде, мидың абсцессі, менингит, энцефалит, ЖИТС(СПИД) Инсульт мидың ісігі мидағы ақаулы қантамырларының болуы ми тінінің зақымдануына немесе бұзылуына апарған басқа ауру кейбір дәрі препараттарын қолдану, оның ішінде, антидепрессанттар, кокаин, амфетамин Деменция(қарттық естен адасу), Альцгеймер ауруы Өзгерістер нәтижесінде мидың тінінде жоғары қозғыштық ошағы қалыптасады, ми бүкіл денеге жалған сигнал (импульстер) жібереді. Бұл кезеңді, болжанбайтын эпилепсия ұстамасына апарады. Жалғыз құрысу ұстамасы, әдетте, науқаста эпилепсия болуын білдірмейді. Патогенезі.Бас миында тығыздағыштар мен склеротикалық учаскелер, невроглиальды тіннің өсуі, арақтың, ісіктердің, қан құйылу және басқа да көрінетін өзгерістер. Ауру негізінде бас миының қабығы мен Корк асты орталықтарындағы қозу және тежелу үдерістерін үйлестірудің бұзылуы жатыр, бұл тонико-клоникалық құрысулар байқалады және жүрек-қан тамырлары, тыныс алу және ағзаның басқа да функцияларының бұзылуымен қоса жүреді. Клиникасы.Аурудың тән клиникалық белгісі-тонико-клоникалық құрысулар талмаларының болуы. Ұстамалардың пайда болу жиілігі, олардың ұзақтығы мен күші айтарлықтай өзгереді. Әдетте бірнеше минут бұрын жануарда мазасыздық, қатты қорқу, кейде дөңгелек қозғалыстар немесе мақсатсыз қашу (хабаршылардың сатысы) байқалады. Ұстама аяқ-қолдың, Арқаның, мойынның, жақтың қысқа мерзімді (бірнеше секунд ішінде) жіңішке тырысуымен басталады. Содан кейін бірнеше минут ішінде (2-5 жиі) аяқ-қолдың клоникалық тартылуын және сілекейдің көбеюімен шайнау қозғалысын бақылайды. Тесу кезінде қарашықтың кеңеюі, рефлекстер (сана) жоқ, жиі еріксіз несеп шығару және дефекация байқалады, тыныс алу қозғалыстары мен жүрек қысқартуларының саны күрт жиілейді. Ұстағаннан кейін 5-10 минут ішінде жануардың жалпы әлсіздігі мен тежелуін белгілейді, содан кейін ол қалыпқа келеді. Әлсіз күштің талмалары жануар тұрып, жиі жылқыда байқалады. Талмалардың арасында жануардың клиникалық жағдайы қалыпты. Интоксикациядан кейінгі симптоматикалық эпилепсия көптеген жағдайларда ұстамалардың күші мен жиілігінің өсуімен сипатталады, бұл асфиксиядан және жүрек-қантамыр жетіспеушілігінен өлімге әкелуі мүмкін, бұл ретте өліммен аяқталу кезінде емес, одан кейін басталады. Симптоматикалық эпилепсиоформды талмалар аптасына немесе күніне бірнеше рет қайталанады. Ұстамалардың ұзақтығы 5 минуттан артық, содан кейін жануар бейсаналық жағдайда 10 минутқа дейін болады. Иттердің ұстамаларының клиникалық көрінісі өте стереотипн. Кіші, Үлкен ұстамалар мен эпилептикалық статус бөлінеді. Кіші ұстама аздап сілекеймен шайнау арқылы көрінеді. Жануар қалыпты қозғала алады. Басқа белгілер кеңінен ашылған паста, басымен тырысу, қарашығының кеңеюі, мойынның жағына қарай қозғалысы, алдыңғы табанның және т.б. тырысу. Басында шағын талмалар байқалатын иттерде бірнеше айдан кейін генерализацияланған ұстамалар дамиды. Үлкен генерализацияланған ұстама – иттердің жиі кездесетін эпелептикалық феномені. Төрт фазада өтеді: 1. парциалды (мимиялық және шайнайтын бұлшықеттердің тырысу); 2. генерализацияланған тонико-клоникалық құрысулар; 3. жүгіру қозғалысы 4. фаза. Үлкен талмалардың ұзақтығы 1-ден 3-ші фазаға дейін 92,4 с құрайды. Эпилептикалық статус қатты ұзаққа созылған талма болуы мүмкін немесе (көбінесе) психомоторлық шабуылдардың белгілері бар бірнеше тікелей бір-бірінен кейін бірі келе жатқан талмалардан тұруы мүмкін. Олар міндетті түрде өлімге әкелмесе де, бірақ обаны шайнаған жағдайда ит өмірі үшін қауіпті. Эпилептикалық мәртебенің дамуы кезінде осы эпилепсия бұған қарама-қарсы жануардың өлуіне әкеп соқпайды. Мысықтардағы нақты ұстама ұстаманың басында мінез – құлықтың бұзылуымен, вегетативті бұзылулармен-сілекеймен, пилоаррекциямен (шашты көтеру), ұстаудан кейін кейбір уақыт ішінде еріксіз зәр шығару және дез бағдармен жүреді. Кейде эпилептиоморфтық бұзылулар ұйқы кезінде ғана, дене бітімі кезінде жануардың қалыпты жағдайында көрінеді, ал шын ұстамадан кейін әдетте тепе-теңдіктің бұзылуы байқалады. Қазіргі кезде эпилепсия — бұл мидың созылмалы ауруы, оның жалғыз немесе басым белгісі қайталанатын эпилептикалық талмалар. Есте сақтау: анықтамасы, түрлері және өзіне тән қасиеттері, функциялары. Ес — бұл ақпаратты бекіту, сақтау және өткен шақ тәжірибесін қайта жаңғыртудан тұратын психикалық үрдіс. Оның ауытқуы мнестикалық үрдістің осы аталған үш буынының кез келгеніне қатысты болуы мүмкін. Мнестикалық үрдіс негізінде шартты рефлекстік қызмет жатыр. Шартты рефлекс тәрізді барлық дағдылар немесе ассоциациялар адамның өмір сүру үрдісінде түзілген байланыс болып табылады. Шартты рефлекс — түрлік түсінік, ал ассоциация — тектік түсінік. Шартты рефлекторлы қызмет бағынатын заңды ескере отырып, мнестикалық үрдіске және оның бұзылыстарына қатысты көптеген заңдылықтарды түсінуге болады. Жоғарғы жүйке жүйесінің заңдарына сәйкес шартты рефлекс неғұрлым жиірек бекітілсе, соғұрлым мықты болады. Осылай мнестикалық қызмет жөнінде де айтуға болады, ассоциациялар көп қайталану нәтижесінде бекітілген 124 VIII Тарау. Психикалық бүзылыстар симптомдары болса, ұмытылуы оңай болмайды. Мұнымен естің дөрекі бұзылыстары кезіндегі патология жағдайында кәсіби дағдылар мен білім ұзақ мерзімге дейін сақталып қалады. Есте сақтаудың мығымдығына қажет бірінші жағдай — ақпаратты жеткілікті мөлшерде қайталау болып табылады. есте сақтау үшін маңызды болып табылатын екінші жағдай, ол — зейіннің жеткілікті белсенділігі болып табылады. Арнайы көріністегі мәтін (жуан шрифтімен, курсивпен, асты сызылған, шеңберге алынған) зейінді өзіне бірден аударып, есте жақсы сақталады. Өте мықты білім адамның мақсатты қызметімен байланысты болады. Бұл — үшінші жағдай. Көпшілік жағдайда өз сағатындағы 6 саны қандай түрде жазылғанын адамдар айта алмайды, өйткені, біз жиі сағатымызға басқа мақсатпен қараймыз, сондықтан сағаттың көркемдік бөлшектері біздің назарымыздан тыс болады. Төртінші жағдай — ақпараттың энергетикалық бекітілуі. Эмоциялық реакция пайда болуымен байланысты қабылданатын ақпарат жақсырақ бекітіледі. жүктеу/скачать 0,56 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|