Қылмыстық процестегі жедел-іздестіру
жүктеу/скачать 487 Kb.
|
| Байқау. Байқау – техникалық құралдар көмегімен жеке тұлғаларды не болмаса өзге объектілерді жүргізілу жеріне қарамастан, байқаушылардың берілген жерде заңды болғанда тікелей немесе жанама визуалдық және (немесе) дыбыстық бақылау арқылы жедел-іздестіру немесе өзге құқықтық маңызды ақпаратты алуға бағытталған жедел-іздестіру әрекеті.
Қазіргі кезде байқаудың үш түрі қолданылады: физиологиялық; электрондық; кешенді. Байқауды жедел-іздестіру қызметіндегі ең бір толық зерделенген әрекет деп тануға болады. Оның аспектілерін ХХ ғасырдың басындағы мамандарды да қызықтырған. Мысалы, И.Н. Якимовтың пікірінше, қылмыскердің жақын достары шеңберіне мәлімдеушіні енгізе отырып, оны байқау үлкен пайда әкеледі.25 Физиологиялық байқау байқаудың визуалдық тәсіліне негізделгендіктен, оған қызметкердің өзімен не болмаса оның тапсырмасымен өзге тұлғалардың жүзеге асырылатын, осындай әдістерге мамандандырылған қызметкерлердің қызметі жатады. Физиологиялық байқау кезінде байқаушы адамның шынайы мезгілде іс-әрекеттерін жазуға мүмкіндік беретін техникалық құралдар – фотоаппараттар, бейнетаспалар қолданылуы мүмкін. Электрондық байқау арнаулы техникалық құралдарды қолдануға негізделгендіктен,қызығушылық туғызушы адамды тұрғын-жайда, көлік құралында да, ашық жерде де байқау ұйымдастыруға және жүргізуге мүмкіндік береді. Мұнда, әдеттегідей, жедел-техникалық бөлімшелер қызметкерлері тартылады. Байқаудың бұл түріне көбінесе, аудио-, бейнежазба аппараттары тексерілуші адамның сөйлесулерін, іс-әрекеттерін және операцияларын бақылау және жазу мақсатында пайдаланылады. Кешенді байқау шынайы уақытта тексерілуші адамның бүкіл өмір сүруін берілген әрекет жүргізіліп отырған уақыттар аралығында хронологиялық тәртіпте жазуға мүмкіндік береді. Байқау шектелген сипаттағы әрекет болғандықтан, оның жай (физиологиялық) нысаны жедел-іздестіру қызметін жүзеге асырушы органдардың жедел бөлімшесінің басшысының шешімімен ауыр және аса ауыр қылмыстар жасады деп сезік келтірілген адамдарды байқау үшін әдетте қолданылады. Байқаудың электрондық нысаны прокурордың санкциясымен ғана жүргізіледі, өйткені ол азаматтардың тұрғын үйге қол сұғылмаушылық конституциялық құқығын шектеуді талап етеді. жүктеу/скачать 487 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|