«...мүмкіндігі шектеулі азаматтарымызға көбірек көңіл бөлу керек. Олар үшін Қазақстан кедергісіз аймаққа айналуға тиіс. Бізде аз емес, ондай адамдарға қамқорлық көрсетілуге тиіс – бұл өзіміздің және қоғам алдындағы біздің парызымыз.»
Н.Назарбаевтың 2014 жылғы «Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты халыққа Жолдауы
Жоспар
Инклюзивті білім беру:
Инклюзивті білім беру философиясы;
Инклюзивті білім беруді дамыту кезеңдер;
Инклюзивті білім беруді зерттеген қазіргі заман ғалымдары:
Инклюзивті білім берудің категориялық аппараты;
Инклюзивті білім беру түрлі елдерде.
Инклюзивті білім беру
Әрбір бала ерекше,
Барлық бала- тең құқұлы
Инклюзивті білім беру дегеніміз...
Арнайы білім беру қажеттіліктері мен жеке мүмкіндіктердің әртүрлілігін ескере отырып, барлық оқушылардың білімге қол жетімділігін қамтамасыз ету.
Инклюзивті білім балаларға қатысты кез-келген кемсітушілікті жоққа шығаратын, барлық адамдарға бірдей қарым-қатынасты қамтамасыз ететін, бірақ ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларға ерекше жағдай туғызатын идеологияға негізделген.
Саламан Декларациясы Ерекше қажеттіліктері бар адамдарды оқытудың қағидалары, саясаты мен практикасы туралы (1994 жылы қабылданған, Испания, Саламанка).
Саламан декларациясы
Саламан іс-қимыл шеңбері «арнайы білім беру қажеттіліктері» терминінен «инклюзивті білім беру» терминіне көшті. Осылай жазылған: «Саламан іс-қимыл шеңберіне сәйкес,« арнайы білім беру қажеттіліктері» термині «мүмкіндігі шектеулі және оқудағы қиындықтары бар барлық балалар мен жасөспірімдерге қатысты білім беру жүйесі» ... Келісілген балаларға арналған білім беру шаралары. Бұл инклюзивті мектептің жаңа тұжырымдамасының пайда болуына әкелді ».
Саламан декларациясының принциптері
1
Әрбір бала білім алуға құқылы және оны алуға тиіс
2
Әрбір баланың дара қабілеттері, қызығушылықтары, қажеттіліктері және оқуға деген мұқтаждықтары болады.
3
Білім беру жүйесін әзірлеу білім беру бағдарламаларын осы ерекшеліктер мен қажеттіліктердің алуан түрлілігін назарға алатындай етіп орындау қажет
4
Білім беру саласында ерекше қажеттіліктері бар адамдар осы қажеттіліктерді қанағаттандыру мақсатында бірінші кезекте балаларға бағдарланған педагогикалық әдістер негізінде оларға жағдай жасауы тиіс кәдімгі мектептерде оқуға қол жеткізе алуы тиіс
5
осындай инклюзивті бағдарлы қарапайым мектептер кемсітушілік көзқарастармен күресудің, барлығына білім беруді қамтамасыз ету бойынша инклюзивті қоғам құрудың ең тиімді құралы болып табылады
Саламан декларациясында инклюзивті білім беруді дамытудың екі түрлі жолы ұсынылған.
Экономикасы жақсы дамыған елдерде
Дамушы елдердегі білім алушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыру және мүгедектерге көмек көрсету
Дамыған елдерде білім қоғамның барлық салаларына, оның ішінде қыздарға, ойлау қаабілеті мен ақыл-ойы кемістігі бар адамдарға және ұлттық азшылық өкілдері үшін қол жетімді. Ауыр кемістігі бар балалар (психологиялық, психикалық және физикалық) әдетте «арнайы» мектептерде білім алады, бірақ қазір олар инклюзивті бағыттағы жалпы білім беретін мектептерде білім алуға қол жеткізуде.
Дамушы елдерде балалар көбінесе мектептер мен сыныптарда орынсыз оқу бағдарламалары, оқыту орталары мен әдістерінің сәйкес еместігінен қиындықтарға тап болады. Басқалардан айтарлықтай ерекшеленетін оқушылар оқшауланады, тіпті оларды дискриминациялық тәсіл деп санауға болатын арнайы коррекциялық сыныптарға жіберіледі.