Инклюзивті білім беруде ата-аналарға психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету Орындаған: Капашева Жансара
Топ: ПиП-31
Тексерген: Кайпбекова Д. С.
Білім беру кеңістігінде болып жатқан өзгерістердің маңызды сипаттамаларының бірі ата-аналардың инклюзивті білім беру процесінің субъектілері ретіндегі ұстанымы болып табылады. Ойлау дербестігі және ата-аналардың белсенді ұстанымы ерекше білім берілуіне қажеттілігі бар баланың білім беру траекториясын, ата-аналардың мектепке қатысты әріптестік ұстанымын және олардың білім беру нәтижесі үшін жауапкершілігін айқындайды. Ата-ананың серіктес болуы өте маңызды. Білім беруде инклюзивтік тәсілді дамыту процесінде ата-аналардың ұстанымы барған сайын үлкен дербестік пен белсенділікке ие болады. Ата-аналармен нәтижелі диалогты ұйымдастыра білу, оларды қатысуға және ынтымақтастыққа, баланың білім беру шарттарын бірлесіп талқылауға тарту - мектеп қоғамдастығының маңызды міндеті.
Отбасын психологиялық-педагогикалық қолдау- бұл ата-аналардың психологиялық-педагогикалық құзыреттілігін арттыруға, отбасының өмір салтының әлеуметтік-психологиялық аспектілерін оңтайландыруға, отбасының психологиялық денсаулығын жақсартуға және басқаларға бағытталған мұғалімдердің, «көмекші мамандықтар» мамандарының тұтас, ұйымдастырылған және жүйелі қызметін қамтитын динамикалық процесс.
Отбасын психологиялық-педагогикалық қолдау принциптері:
отбасын біртұтас жүйе ретінде қабылдау принципі;
әрбір отбасына жеке-бағытталған көзқарас принципі;
ата-аналарды түзету педагогикалық процесіне, бірыңғай білім беру кеңістігіне оңтайлы қосу принципі.
Психологиялық-педагогикалық қолдаудың міндеттері:
Баланың және оның ата-анасының жеке басын, олардың қарым-қатынас жүйесін зерттеу.
Баланың мүдделерін қорғау, отбасылық байланыстарды сақтау, серіктестік негізінде баланың да, отбасының да оң дамуының сақталған ресурстарын барынша пайдалану.
Ата-аналарды ПМПК жүйесі, психологиялық-педагогикалық және медициналық-әлеуметтік көмектің міндеттері мен мүмкіндіктері туралы хабардар ету.
Балалар мен ата-аналар қарым-қатынасын дамыту.
Ата-аналарға көмектің неғұрлым тиімді түрлерін және оны көрсету шарттарын іздестіруге жәрдемдесу.
Баланың проблемаларын шешуге, оған көмек пен қолдау көрсетуге отбасының ынтасын арттыру.
Сыртқы әлеммен барабар қарым-қатынас жасау дағдыларын қалыптастыру.
Психологиялық кедергілерді жеңуге ықпал ету.
Ата-аналармен жұмыс істеу формалары теориялық немесе практикалық сипатта болуы мүмкін және әр түрлі болуы мүмкін: жеке (әңгімелесу, психологиялық-педагогикалық кеңес беру, ұсыныстар беру мен ағартушылық жұмыстары; ата-аналарды бақылау және/немесе баламен сабақ өткізуге қосу және т. б.) және топтық (дәрістер, семинарлар, ойын тренингтері, балалармен мерекелер мен ертеңгіліктер өткізу, дөңгелек үстелдер, ата-аналар конференциялары, бейнематериалдарды қарау және талдау және т.б.).
Мамандардың консультативтік қызметі ата-аналар арасында педагогикалық және психологиялық білім мен денсаулық мәдениетін белсенді насихаттауға, баланы отбасында тәрбиелеуді ұйымдастыру бойынша ұсыныстар әзірлеуге және ата-ана-бала жүйесінде өзара әрекеттесуге бағытталған.
Консультативтік-психологиялық көмек кезінде отбасы шартты түрде бірнеше модельдерді ажыратады, олардың негізгілері мыналар болып табылады.
Педагогикалық модель:ата-аналардың педагогикалық құзыреттілігінің жеткіліксіздігі және оларға бала тәрбиесінде көмек көрсетуді қамтиды. Консультант жағдайды, ата-аналардың шағымдарын талдайды және олармен бірге тәрбиелік іс-шаралар бағдарламасын жасайды.
Диагностикалық модель: ата-аналардағы бала туралы ақпараттың жетіспеушілігі туралы гипотезаға негізделген және дұрыс ұйымдастырушылық шешімдер қабылдауға көмектесетін диагностикалық қорытынды түрінде көмек көрсетуді қамтиды (тиісті мектепке, клиникаға және т.б. жіберу).
Психологиялық (психотерапиялық) модель. Белгілі бір модельдің таралуы кеңес берудің нақты міндетіне байланысты.
Негізгі міндеттері:
баланы тәрбиелеудің дұрыс тактикасын таңдауға көмектесу;
баланы қандай да бір дағдыларға үйретуге көмек көрсету;
даму бұзылыстарына байланысты баланың жас және жеке ерекшеліктері туралы ақпарат беру;