Дыбыс-бейне контентіне қандай талаптар қолданылуы тиіс?

 

22 

Директиваға    тапсырысты  ТД-ды  қоса  алғанда,  кең  таратылымды  барлық 

хабарлар қызметі үшін қолданылатын, өшпенділік пен арандатушылықтан және 

кәмелетке  толмағандарды  қорғауға  арналған  ережелер  енеді.  Соңғысы,  БАҚ-

жеткізуші қызметі ұсынған каталог ішінен көрермен бағдарламаны таңдағанда, 

тапсырыс бойынша бейне материал ұсыну қызметін көрсетеді. 

Директива  әр  ЕО  мемлекеттеріне  хабар  таратушылардан  ұлты  немесе  діні, 

жынысы, 

нәсілдік 

белгілері 

бойынша 

өшпенділікке 

ұрындыратын 

материалдарды таратпауларын талап етуге міндет жүктейді. 

Директива  сонымен  қатар  неғұрлым  осал  көрермендерге  негативті  әсерді 

шектей отырып, кәмелетке толмағандарды қорғау үшін реттеу жүйесін ендіреді. 

Сәйкесінше,  ТРК  және  интернет-қызметке  қатысты  ереже  айырмашылықтары 

бар. 

Аналогтық ТВ қызметін реттеу  

Кәмелеттік  жасқа  толмағандардың  дамуына  «айтарлықтай  нұқсан  келтіруі 

мүмкін»,  соның  ішінде  порнография  немесе  жөнсіз  зорлық  жайлы 

бағдарламаларға тиым салынған. 

Кәмелеттік  жасқа  толмағандар  үшін  «зиян»  болуы  мүмкін  бағдарламалар, 

оларды балалар көріп немес естулері мүмкін еместігіне (таратуға сәйкес уақыт 

таңдалып  немесе  кандай  да  бір  техникалық  шара  қолданылғанда  (мысалы, 

шифрлау))  кепілдік  болғанда  ғана,  таратыла  алады.  Мұнымен  қоса,  барлық 

шифрланбаған  бағдарламаларға  дыбыстық  ескертпелері  айтылып  болмаса 

олардың таратылуы кезінде көзбен шолатын нышаны анық көрінуі тиіс. 

Сұраныс бойынша қызметті реттеу 

Аналогтық  теледидардан  айырмашылығы,  сұраныс  бойынша  қызметте 

кәмелеттік  жасқа  толмағандардың  дамуына  «айтарлықтай  нұқсан  келтіруі 

мүмкін»  бағдарламаларға  рұқсат  етілген.  Тек  оларды    жай  кездері  кәмелеттік 

жасқа толмағандар көріп немес етімеулері тиіс. Бұған ПИН-кодының көмегімен 

немесе  басқа  да  жас  өлшемін  тексеретін  неғұрлым  күрделі  жүйе  арқылы  қол 

жеткізуге болады. 

Сұраныс  бойынша  қызметте,  жай  «зиянды»  болуы  мүмкін  деген 

бағдарламаларға шектеу жоқ.   

 Директиваға  «дамуына шындап нұқсан келтіруі  мүмкін» және  «нұқсан келтіру 

мүмкіндігі  ықтимал»  деген  түсініктер  кірмеген,  бұл  дегеніміз  мемлекет  өз 

анықтамаларын  қабылдауы  мүмкін  дегенді  білдіреді.  Порнографиялық 

мазмұндама (Директивамен анықталған) және жөнсіз зорлық туралы құжаттың 

басында  келтірілген.  Тағы  айта  кетері,  мемлекет  қабылданбайтын  мазмұнды 

анықтау  өкілеттілігіне  ие  болып,    сонымен  қатар  өзінің  ішкі  заңнамасында 

«кәмелеттік жасқа толмаған» деген түсінікті кіргізе алады.

lx

 

Директива,  кәмелеттік  жасқа  толмағандарды  өшпенділікке  азғырушылыққа 

қарсы және қорғау бойынша міндеттемелердің  үйлестірілген және ойды еркін 

білдіру құқығын сақтауы тиістігін заңдастырады. 

ЕО-тың  балалар  порнографиясы  және  балаларды  сексуалдық  қолдану, 

сексуалдық зорлыққа қарсы күресі бойынша Директивасы.  

 

23 

ЕО-тың  балалар  порнографиясы  және  балаларды  сексуалдық  қолдану, 

сексуалдық  зорлыққа  қарсы  күресі  бойынша  Директивасы,

lxi

  балаларды 

сексуалдық  мақсатта  азғырып  және  балалар  порнографиясы,  балаларды 

сексуалдық  пайдалану,  сексуалдық  зорлық  саласындағы  ықпалшаралар  мен 

қылмыстық  істі  анықтауға  қатысты  төмен  деңгейдегі  нормаларды  бекітеді.  5-

Бабы  мемлекеттен  балалар  порнографиясын  трансляциялап  немесе  таратып, 

орналастырғанды  қылмысты  деп,  еркінен  айырудың  ең  ұзақ  мерзімі  түрінде, 

бірақ 2 жылдан кем уақытқа жазалауды талап етеді. 

Трансшекаралық телевизия туралы Еуропа Кеңесінің Конвенциясы 

Еуропа  Кеңесінің  мүше-елдеріне    (қазіргі  таңда  ЕО-тың  барлық  28  елдерін 

қосқанда,  47  ел  кіреді)  арналған  трансшекаралық  телевизиясы

lxii

  туралы 

еуропа  кеңесінің  конвенциясы,  сонымен  қатар  хабар  таратудың  мазмұнын  да 

реттейді.  7-Бабы  хабар  таратушылардың  міндеттерін  белгілейді  және  барлық 

қызметтер мен  таратылатын бағдарламаларға адамның жеке басына және басқа 

тұлғалардың  негізгі  құқықтарына  құрметпен  қарайтын  контентін  міндеттейді.  

Соның ішінде, оларда: 

a)

 

әдепсіз,  әсіресе  порнография  (Конвенцияда  «порнография»  терміні 

анықталмаған) болмауы; 

b)

 

нәсілдік өшпенділік және  зорлықты шамадан тыс тарату болмауы тиіс. 

Кәмелеттік  жасқа  толмағандарға  қатысты,  Конвенция  бағдарламалардың 

балалар мен жасөспірімдердің адамгершілік немесе ақыл-ой, физикалық дамып 

жетілулеріне  қауіп  келтіретін    барлық  элементтері,    оны  кәмелеттік  жасқа 

толмағандар көруі мүмкін деген уақытта таратылмауы қажет деп бекітеді.  

 Хабар  таратушылар,  сонымен  қоса  сенім  мен  ойды  еркін  қалыптастыруға 

шақыратын  оқиғалар  мен  фактыларды  тарату  барысында  әділдікті  қамтамасыз 

етуге міндетті. 

Халықаралық  дыбыс  және  бейне  стандарттары  онлайн  дыбыс-бейне 

контентіне қалай қолданылуы тиіс?  

Әр  түрлі  жолдары  бар.  Кейбір  мемлекеттер  телерадио  хабарларын  таратуға 

қолданылатын  ережелер, интернеттегі дыбыс және бейне контентін реттеу үшін 

қолданылуы  тиіс  деген  ұсынысты  қабылдамайды.  Басқалары  дәйекті  тәсілді 

ұстанады. 

АҚШ  Жоғарғы  соты,  интернет  мазмұны  телерадио  хабар  тарату  контентіндей 

реттелуі қажет деген аргументті жоққа шығарды. 

Америкалық  азаматтық  еркіндік  үшін  күрес  одағына  қарсы  Рено  ісінде, 

Жоғары сот  төрешілері 18 жасқа дейінгі  тұлғаларды  «анық  қорлаушы» немесе 

«әдепсіз»  материалдарды    интернет  арқылы  таратқаны  үшін  жазалау 

санкциялары  бар,  1996  жылғы  БАҚ  әдебін  сақтау  туралы  Актісі  ережесінің 

конституциялығын  қарастырды.  АҚШ  үкіметі  әдепсіз  материалдарды  таратуға 

үйлес тыйымы бар телерадио хабар таратумен интернеттің ұқсас екеніне дәйек 

келтірді. Жоғары сот төрешілері интернеттің кемірек таралу түрін және ресурс 

тапшылығының  жоқтығын  көрсетіп,  интернеттің  телерадио  хабар  таратумен 

үйлес  екеніне  келіспеді  және  бұл  жағдайда  мемлекеттік  бақылау  мен  реттеуге 

ешқандай  негіз  жоқ  деген  шешімге  келді.  Дегенмен  де,  Жоғары  сот  «барлық 

 

24 

дерлік  сексалдық-ашық  көріністерге  (АҚШ-та)  ондай  мазмұн  туралы  ескерту 

жүретінін»,  және  де  қолданушының  ашық  сексуалдық  мазмұнмен  «кездейсоқ» 

кездесіп қалуының   «мүмкіндігі жоғары» екенін атады. 

Еуропада  –  нақты  айтсақ,  ЕО  мемлекеттерінде  –  ТВ  үшін  дәстүрлі  ереже 

интернет медиа-контентіне де, тек дыбыс және бейне материалдарына қатысты 

АО Директивасында көрсетілген «медиа қызмет жеткізушілерінің»  келесі жеті 

өлшемдеріне блогтар мен интернет-БАҚ сай келгенде ғана таралады: 

1.

 

БАҚ/блогтың    коммерциялық  мақсаты  бар  ма  және  төлем  мөлшерін 

қамтамасыз ете ала  ма?     Мемлекет медиа қызмет жеткізуші қызметі 

ретінде  істері  реттелетін,    интернет-контент  провайдерларының 

коммерциялық  қызметінің  көлемі  мен  түрін  анықтауға  өкілетті. 

Италияда табыс деңгейінің басты белгісі 100 000 евро болып табылады. 

Италиядан айырмашылығы,  Нидерландта мына факторлар, тіпті мәселе 

коммерциялық  емес  ұйымдар  жайында  болғанда  да,  қызметтер  мен 

өнімдер,  брендтерді  жылжыту,  демеушілік  көмек  немесе  жарнаманың 

болуы, материалдардың мазмұны ретінде қаралады. Егер блогерлер мен 

МЕҰ өз блогынан ешқандай кіріс көрмесе, олар бұл өлшемге жатпайды; 

2.

 

БАҚ-тың  мазмұны  алды-ала  редакциялық  бақылауға  жата  ма?  ЕО 

Директивасы дыбыс және бейнелік материалдарға қатысты, редакциялық 

бақылау  алдын-ала  болуы  қажет  дейді;  сол  себепті  материалдарын 

орналастырған соң ғана бақылауды жүргізетін You Tube пен  Facebook,  

бұл өлшемге сәйкес келмейді; 

3.

 

Провайдерлардың  негізгі  мақсаты  неде?  ЕО  Директивасы  дыбыс  және 

бейнелік  материалдардан,  басты  мақсатқа  бұқараның  көңілін  көтеретін 

және  ағарту,  ақпараттандыру      бағдарламалардын  қоюды    талап  етеді. 

Егер  бейне    бизнес-сайттар  немесе  газеттің  элекрондық  нұсқасына 

сәйкес  мағынаға  ие  болса,  онда  мұндай  контент  Директива  ұсынған 

ережеге сай келмейді. 

4.

 

Хабарлардың  бағдарламалары  бар  ма?  Өлшемге  сәйкес  келу  үшін 

қозғалымдағы  бейне  немесе  дыбыс  хабардың  немесе  бағдарлама 

тізімдемесінің  белгіленген  кестесінде  шығуы  тиіс.  Әрине,  газеттің 

электрондық  түрі  кесте  бойынша  жарияланбайтын  болғандықтан,  бұл 

өлшемге  сәйкес  келмейді.  Сол  себепті  Директива  оның  газеттер  мен 

журналдардың электрондық түріне тарамайтынын анық хабарлайды.  

5.

 

Контент мақсаты көңіл көтеру және ағарту, ақпараттандыруда ма? 

Мысалы,  веб-камералар  мақсаты  ақпараттарды  жазу,  сондықтан  веб-

камералардан бейне таратушы веб-сайттар бұл өлшемге сай келмейді. 

6.

 

Контент  кең  жұртшылыққа  бағытталған  ба?  Жеке  хат  алмасу,  тар 

бағыттық  мағынадағы  бағдарлама  немесе  басқа  да  жіберілім  табағы 

бойынша  контент  бағдарламасы  сынды  ауыздықталған  болмаса  тар 

бағыттағы ақпарат, бұл өлшемге сай емес. 

7.

 

 Контент  электрондық  коммуникация  желілерінің  көмегімен  тарала 

ма?   Әлбетте, бұл талапқа барлық интернет-БАҚ сай келеді. 

ЕО  мүше-елдері  өздерінің  ұлттық  заңнамалары,  дәстүрлі  бұқаралық  ақпарат 

құралдарындағы, сол талаптарда көрсетілген жеті өлшемге сай келетін, барлық 

Интернет-БАҚ  контент  және  дыбыс-бейне  материалдарына  қатысты  ЕО 

Директивасына сай келетінін кепілдендірулері қажет.  

 

25 

 

5 ТАРАУ 

 Интернет-контент шектеуі 

 Балалар  порнографиясы  ОБСЕ-нің  барлық  56  мүше-елдерінде  қылмыс  болып 

саналады. Бірақ басқа онлайндық айтылым категорияларында әр мемлекеттерде 

әр түрлі түсіндіріледі. Бір елдердегі қорлаушы немесе орынсыз деп саналатын, 

бірақ  заңға  қайшы  келмейтін  жайт,  басқа  бір  елде  қылмыс  деп  саналады.   

Онлайн-айтылым  тәсілі  ерекшелігінің  негізі,  абыржыту  және  есеңгірету,  зәбір 

көрсетілетін деңгейді қосқандағы, ойды білдіру еркіндігіне әр түрлі деңгейдегі 

төзімділік  болып табылады. 

АҚЕС  еуропалық  мемлекеттері  демократиялық  дәстүрін  есепке  ала  отырып, 

«демократиялық  қоғам»  сипаттамаларына  көзқарас  кеңдігі  және  төзімділік, 

плюрализм  енетінін  айтты.

lxiii

  Сондықтан,  демократиялық  мемлекеттер, 

демократиялық болып табылмайтын зиянды мазмұндарға барынша төзімді. 

Мемлекет  ойды  білдіру  еркіндігіне  қатысты  айырмашылықтар  себебінен, 

интернет-контентентке  қолданыла  алатын  шектеуді  келісе  алмайды.  Дегенмен 

де,  БҰҰ-ның  арнайы  баяндамашысы  сөз  еркіндігі  мәселесі  бойынша, 

халықаралық  заңнамаға  сәйкес  шектелуі  мүмкін  ойды  білдіру  еркіндігінің 

келесі түрлерін атап өтті:   



 

балалар порнографиясы (балалар құқығын қорғау үшін); 



 

өшпенділікті тұтату (өзге тұлғалар құқығын қорғау үшін);   



 

диффамация  (негізсіз  шабуылға  қарсы  өзге  тұлғалар  беделін  және 

құқығын қорғау үшін);    



 

геноцид  жасауға  тікелей  және  ашық  азғырушылық  (өзге  тұлғалар 

құқығын қорғау үшін);   



 

өшпенділік  және  зорлық,  кемсітушілікке  азғырушылық  болып 

табылатын  діни  немесе  нәсілдік,  ұлттық  жек  көрушілікті  қолдауға 

шақыратын  айтылымдар  (өмір  құқығы  сынды,  өзге  тұлғалар  құқығын 

қорғау үшін).

lxiv

 

 

Өшпенділік және расизм насихаты туралы контент шектеуі 

Өшпенділік насихаты қатынасына халықаралық стандарттар қандай? 

Еуропалық  мемлекеттер  келесі  әрекеттерге  қылмыстық  жауапкершіліктер 

енгізулері шарт: 

1. Компьютерлік жүйе арқылы тарату 

а. расистік және ксенофобиялық материалдарға; 

б. расистік және ксенофобиялық дәлелді қауіптерге; 

с. расистік және ксенофобиялық дәлелді қорлау; 

 

26 

d.  адамгершілікке  қарсы    қылмыс  немесе  геноцид  ақтауы  болмаса  мақұлдауы, 

кеміту, бас тарту.

lxv

 

2.  Зорлық пен зомбылыққа азғырушылық.

lxvi

 

Барлық мемлекеттер БҰҰ деңгейінде кез келген формадағы кемсітушілікті және 

нәсілдік жек көрушілікті көтермелеп болмаса ақтауға тырысқысы келетіндерді,  

этникалық  шығу  тегі  немесе  белгілі  бір    түстегі  тұлғалар  тобын,  болмаса  бір 

нәсілдің жоғарылығы теориясына немесе идеясына негізделген барлық ұйымдар 

мен кез келген насихытты кіналауға міндетті

lxvii

. 

Барлық  ОБСЕ-ге  мүше-елдердің  ксенофобия  және  нәсілшілдік  мазмұндағы 

контентке тыйым салатын белгілі бір құқықтық   ережелері бар. Әлем елдерінің 

жарым бөлігінде адамгершілікке қарсы қылмыс немесе геноцидті ақтау немесе 

қолдау, кемсіту, бас тартуға тиым салатын ережелері бар.

lxviii

 

Өшпенділік насихаты дегеніміз не? 

Халықаралық  құқықта  «өшпенділік  насихаты»  деген  термин  анықталған  да, 

бекітілген  де  жоқ.  Еуропа  Одағы  97  (20)  Ұсынымына  сәйкес,  өшпенділік 

насихатына кіретіндер:  

нәсілдік  жек  көрушілік,  ксенофобия,  антисемистік  және  басқа  да  жек 

көрушілікке,  төзімсіздікке  негізделген  формалары,    соның  ішінде: 

шыққан  тегі  шетелдік  адамдар  мен  мигранттар,  азшылық  ұлттарға 

жауластық 

пен 

кемсітушілік, 

агрессиялық 

түрде 

көрсетілген 

этноцентризм мен ұлтшылдық.

lxix

  

Өшпенділікті насихаттауды шектеу қажет пе? 

 «Ойды білдіру еркіндігі құқығы әдетінше залалсыз деп есептелетін ақпараттар 

мен  ойларға  ғана  емес,  тіпті,  алаңдатып  немесе  мұқалтып,  жәбірлеуі  де 

мүмкіндеріне 

таралатындықтан»

lxx

, 

мұндай 

мәлімдемелерге 

қатысты 

мемлекеттің араласу қажеттігі әр іс жағдайына қатысты болады. Бұл дегеніміз, 

кейбір өшпенділік насихаты түрлері төзімді, ал қайсібірі төзімсіз болуы мүмкін 

дегенді білдіреді.  

Адам  құқығы  жөніндегі  Еуропалық  сот,  мемлекеттің  төзімсіздік  негізіндегі 

өшпенділікті ақтап немесе ынталандырып, арандатып, тарататын кейбір әрекет 

түрлеріне немесе бәріне қатысты санкция енгізу керек пе деген мәселеде,  кең 

көлемде шешу еркіндігі бар екенін растады.

lxxi

 

Мемлекет онлайн өшпенділік насихатын қалай санкциялайды? 

Кейбір  мемлекет  онлайнда  өшпенділікті  насихаттағаны  үшін  арнай 

жауапкершілік  жүктейді.  Мысалы,  Албанияда  интернет  арқылы  нәсілдік 

төзімсіздік немесе ксенофобия, сонымен қатар ксенофобтық сарындағы болмаса 

нәсілдік  негіздегі  қорлау,  қылмыс  болып  табылады.  Интернет  арқылы 

жіберілген    нәсілдік  және  ксенофобтық  қоқан-лоқы  да  қылмыстық 

жауапкершілікке жатады.

 lxxii

 

Бұнымен салыстырғанда, Австриядағы интернеттегі өшпенділік насихаты нақты 

қылмыс  болып  табылмайды.  Онымен  қоса,  насихат  түрлерінің  бәрі  бірдей 

 

27 

қылмыстандырылмаған.  Қылмыстық  кодекс,  егер  арандатушылық  сарыны 

қоғамдық тәртіпке қатер төндірсе, мемлекетке немесе тайпаға, халыққа, белгілі 

бір  нәсіл  тобына  болмаса  шіркеу,  нақты  діни  қауымға  қарсы  дұшпандық 

әрекеттер  жасауға  ашық  нәсілдік  арандатушылық  болса  ғана  қылмыс  деп 

табады. 

lxxiii

 

Өшпенділік  насихатына  қарсы  санкция  ендіру  қажеттігіне  қандай 

факторлардың маңызы бар? 

Бұған дейін айтылғандай, өшпенділік насихаты мәселесі бойынша сот шешімін 

шығарушы  сот  алқалары  және  басқа  да  органдар,  санкцияның  сәйкес    және 

қажет  екенін  түсінулері  керек.  Әрбір  жекелеген  жағдайларда  олар  айтылым 

контексті  мен  тәсілі,  келтірілген  залал,  айтушының  пиғылы  сияқты  нақты 

жағдайды  қарастырулары  тиіс.  Ойды  білдіру  еркіндігіне  қойылған  шектеуді 

ақтап  шығу    үшін,  сот  орындары  мен  төрешілер  тиісті  және  жеткілікті  негізді 

алға тартулары тиіс. 

БАҚ өшпенділік насихаты бар репортаждарға жауапкершілік артауға тиіс 

пе? 

Мемлекет  өшпенділік  насихатын  шектеу  барысында  БАҚ-қа  өшпенділікті 

тұтату  және  нәсілдік  сынды  қоғамдық  қызығушылық  тудыратын  мәселелер 

жайлы ақпараттандыруға кедергі жасамауы тиіс. 

Ұлттық заңнама және оны қолдану тәжірибесі  бір жағынан,  «өшпенділік ойын 

білдіруші 

автордың 

жауапкершілігін», 

екінші 

жағынан 

«қоғамдық 

қызығушылықты  білдіретін  мәселелер  бойынша  пікірлер  мен  өзінің 

ақпараттарды  беру  миссиясы  шеңберінде  оларды  таратуға  септігін  тидірген 

бұқаралық ақпарат құралдары қызметкерлері мен бұқаралық ақпарат құралдары 

жауапкершілігін айыра білуі қажет.

 lxxiv

  

Өшпенділік  насихатын  таратудағы  БАҚ  жауапкершілігін  қалай  анықтау 

керек? 

Өшпенділік  насихатын  таратқаны  үшін  БАҚ  жауапкершілігі  ісін  қараушы  сот 

және  басқа  органдар,  сот  қаулысын  шығарушылар  келесілер  жайлы  хабардар 

болулары шарт: 

•

 

нәсілдік жайлы репортаж, ксенофобия,  және басқа түрдегі төзімсіздіктер 

халықаралық құқықпен толықтай қорғалғанын; 

•

 

БАҚ-қа қарсы тиісті жазалау шаралары әр бір нақты іс жағдайын есепке 

ала  отырып  дәлелденуі  тиіс,  мұнымен  қоса  «берілген  мәліметтердің 

мақсаты мен мәнмәтіні, мазмұны, сипаты» есепке алынуы шарт; 

•

 

«сонымен  қатар  журналистік  еркіндікке  құрмет,  мемлекеттік  билік 

немесе төрешілер журналистер қолданатын репортаж талдамалары тәсілі 

мен сипаты жағынан  БАҚ-қа өз пікірін таңбауды білдіреді». 

lxxv

 


 

 

 

 

28 

Терроризмге арандатушылыққа шектеу 

Интернет терроризм әрекетіне арандатушылыққа белсенді қолданылады. Кейбір 

елдерде  терроризмге  қатысты  контент  тарату,  қылмыстық  іс  болып  қаралады. 

Басқа  елдерде,  кім  ондай  контентті  жүктеп  және  террористік  материалдары 

болса, оларға террористік заңнама шеңберінде айып тағылады. 

Терроризмнің  алдын  алу  үшін,  қандай  айтылым  заңнан  тыс  деп 

жариялануы қажет? 

Терроризмнің  алдын  алу  туралы  Еуропа  Кеңесінің  Конвенциясы  мемлекетті 

терроризмнің алдын алып және келесі әрекеттермен:  

•

 

террористік қылмысқа көпшілікті арандатушылықпен; 

•

 

рекрутинг және террористерді дайындаумен күресуге міндеттейді.

lxxvi

  

Осы  әрекеттер  және  олар  интернет  арқылы  жасалған  жағдайда  қылмыстық 

жауапкершілік қолданылады. 

Блогерлер мен интернет-БАҚ-қа терроризмге қарсы заңнама қандай түрде 

қолданылуы тиіс? 

Терроризм  туралы  заңнама  ойды  білдіру  еркіндігінің  негізгі  қағидаттарына, 

соның ішінде баспасөз еркіндігіне қайшы қолданылмауы тиіс. 

Блогерлер немесе интернет-БАҚ-қа қарсы терроризмге арандатушылық айыбын 

қарастыру  барысында,  төрешілерге  олардың  ниеті  және  олар  келтірген  нақты 

залалға  көңіл  бөлгендері    жөн.

lxxvii

  Мәлімдеме  мен  залалдың  арасындағы 

қатынас  түсінікті  де  үйлес  болуы  шарт.  Жарияланған  мәлімдеме  оқшау  түрде 

емес,  айтылым  мен  барлық  мәнмәтін  жарияланымында  және  іс  жағдайындағы 

барлық мәнмәтінде қаралуы шарт.

lxxviii

 

Терроризмге арандатушылық қалай реттеледі? 

Мемлекетте терроризмге арандатушылықтың, террористік насихат және/немесе 

террористердің интернетті қолдану қылмыстылығының әр түрлі тәжірибесі бар.  

Мысалы,  Финляндияда,  Қылмыстық  кодексте  терроризмге  арандатушылық 

қылмыс  деп  саналғанымен,  терроризмге  үгіттеуші  материалдарды  ұстау 

қылмыстық  жазаға  жатпайды.  Ал,  Албанияда  бұдан  өзгешелігі,  терроризмге 

үгіттеуші материалдарды ұстау қылмыс теп табылады.

 lxxix

 

Кейбір,  Словения,  Ұлыбритания  және  Франция  сынды  елдер,  террористік 

әрекеттерді  жариялау  және  қоғамдық  насихаттау  үшін  қылмыстық 

жауапкершілік ендірсе, басқа елдер оны жасаған жоқ. 

жүктеу/скачать 0,88 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: