Қысқаша дәріс курсі



бет16/34
Дата03.11.2022
өлшемі460 Kb.
#47257
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   34
Байланысты:
357398 (2)

Қабаттарды келістіру – ГАЖ –ды құрудағы негізгі операция.Оны оверлейлік үрдіс дейміз. Оверлей дегеніміз – бір –біріне бірнеше қабатты қойып келістіру.Мұндағы қабаттарды бір жүйедегі координатта, бір проекцияда және бір маштабта болу қажет.
Оверлейліе операцияның 3 типі бар:

  1. Географиялық мәліметтер қабаттарының оверлейі;

  2. көлемдік зерзаттарды бір көп элементтердің қосындысы ретінде;

  3. көлемдік мәліметтерді интерполяциялау оверлейі.

Техникалық қамтамасыз ету. Қазіргі уақытта карта бойынша зерттеулер жүргізу жұмыстарында сандағыштар картометриялық автоматтар, автоматты графпостроительдер, есепиеу техникалар қолданады.Сандағыштар картадан алған мәліметтерді сандық көрсеткіштерге айналдырып отырады.Олар екі түрге бөлінеді:

    • үзбесі;

    • сканерлеуші.

Үзбесі орналасқан қондырғы картадығы сызықтардын үзбесі жүріп отыруына мүмкін береді және интервалда координаталарын жазып отырады.
Сканерлеуші сандағыштар карта бетіндегі бейнелерді рет ретімен бір қатарға түзеп жазады. Егер картографиялық мәлімет тірлі түсті кескін болса, онды бір уақытта электронды түрлі түсті қондырғы пайдаланады.Сонымен қатар электронды картометриялардыдың өзіне тән өлшеулерінің тәсілі мен қағидалары картографиялық авотматтандырудың негізгі болып табылады, картомеррилық қоңдырғылыр есептеу арқылы сандық сипаттама жүргізеді.ЭЕМ –де экожүйедері өте күрделі зерзаттардың есептерінен синтетикалық көрсеткіштерді алуға болады.Сонымен бірге қартадағы бейнеленетін элементтердің беткейлердің экспозициясын, қисық сызықтар мен құрлыстардың жилігі мен тығыздығын, тағы басқа жұмыстарды есептеу үшін алгориттмдер бар.
Мәтінді және санды мәтіндерді, кестелер мен графиктерді –осы мәліметтерді жинақтайтын сызықтық басып шығару қоңдырғысы – ЭЕМ көмегі арқылы өңделген картограммаларды басып шығарады,1 сек. ішінде 1500 –ге жуық белгілер басылады.
Авотматты гарфпостроительдер (АГ) -картографиялық бейнелердіқағаз бетіне, пластинаға, фотопленкаға түсіретін автоматты сызбалар. ҮлкенАГ –ның жұмыс аумағының көлемі -2м, кішісі 1 м болады.АГ видеоэкраннан кестелер, графиктер, алфавитті –санды түрдегі барлық мәліметтер енгізілетін электронды- сәулелі түтікшілерден тұрады.
Автоматты есептегіш құралдар мен сандағыштар электронды, каротметриялық приборлармен, автоматты графопостроительдермен және ЭЕМ –мен бірігіп, автоматты картографиялық жүйелерді (АКЖ) құрайды. АҚЖ арқылы үлкен аумақтарда терең зерттеулер жүргізіп, өте дәл тиімді карталар жасалынады.
Карта жасауды автоматтандыру. Кешенді карталар геожүйені терең танып білуде, ондығы элементтердің бір –бірімен тығыз байланысын зерттеуде үлкен роль атқарады.
Әр түрлі тақырыптық карталарға біріктірілген талдау жасау геожүйедегі әр түрлі құрлыстарды зерттеуде тереңінен жол ашады. Сондықтан да күрделі геожүйені зерттеуде карталар үлкен мәліметтің көзі болып есептелінеді.
Уақыт озған сайын карта жасаудың картографиялық әдістерінің автоматтандырылуына мынадай фактарлар әсер етеді:

  • өнеркәсіп пен ауыл шаруашлығында жоспарлау мен күрделі мәселелерді тиімді шешу;

  • Қоршаған ортаны қарғау;

  • табиғи байлықты ұтымды пайдалану;

  • бұл зерттеулер өте үлкен аумақты немесе аквоторияны, ірі экономикалық аудандарды, табиғи және табиғи шаруашылық белдеулерін- шельфтерді қамтиды;

  • үлкен параметрлі геожүйені тандап –білуге жаңа ғылыми зерттеулер жүргізу, олардың қозғалысына баға беру;

  • аэроғарыштық мәліметтердің түрлнріне байланысты картографиялық шығарламалардың, яғни түрлі тақырыптағы карталар өнімдерінің күрт көбеюі;

  • зерттеу әдістерінің жеделдеуі және экономикалық тиімділігі өз әсерін тигізеді.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   34




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет